Stan faktyczny

NSA oddalił skargę kasacyjną R.M. od wyroku WSA w Poznaniu z 4.7.2018 r., II SA/Po 304/18, Legalis w sprawie ze skargi R.M. na decyzję SKO w przedmiocie skierowania na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wyjaśnił, że postępowanie w sprawie zostało wszczęte na wniosek Komendanta Wojewódzkiego Policji (dalej: KWP) z 12.10.2012 r., w związku z przekroczeniem przez skarżącego limitu punktów karnych, albowiem skarżący otrzymał łącznie 25 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Decyzją z 11.2013 r. Starosta skierował skarżącego na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii A i B oraz nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. Podstawą prawną decyzji był przepis art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z 20.6.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137, aktualnie: t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 450 ze zm., dalej: PrDrog) oraz art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy z 5.1.2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2011 r. Nr 30, poz. 151 ze zm., aktualnie: t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1212, dalej: KierujPojU), a także art. 108 § 1 KPA.

System Legalis dla kancelarii i działu prawnego każdej wielkości. Wybierz Pakiet – oszczędzisz pieniądze. Sprawdź

25 punktów karnych

Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy decyzją SKO. W uzasadnieniu Kolegium wyjaśniło, że skarżący w okresie od 8.1.2012 r. do 10.10.2012 r. wielokrotnie naruszał przepisy ruchu drogowego, otrzymując z tego tytułu łącznie 25 punktów karnych. Bez znaczenia była okoliczność, że przed udaniem się na dodatkowe szkolenie, w ewidencji nie zostało jeszcze odnotowane 10 punktów karnych za wykroczenie, jakiego skarżący dopuścił się w 10.10.2012 r. Nie było bowiem możliwości zmniejszenie liczby punktów wobec osoby, która przed jego rozpoczęciem dopuściła się naruszeń, za które suma punktów ostatecznych i podlegających wpisowi tymczasowemu przekroczyła lub przekroczyłaby 24, zgodnie z § 8 ust. 6 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 25.4.2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 488, dalej: rozporządzenie, dziś już nieobowiązujące).

Sąd I instancji ocenił, że skarga na decyzję Kolegium nie jest zasadna.

Skarga do NSA

W skardze kasacyjnej skarżący zaskarżył wyrok Sądu I instancji w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Poznaniu.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że skarżący mając informację o istnieniu możliwości zmniejszenia liczby punktów karnych w wyniku odbycia dodatkowego szkolenia, przewidzianego przepisem art. 130 ust. 3 PrDrog, zgłosił gotowość jego odbycia, które ostatecznie odbył 11.10.2012 r. Jako, że skarżący miał świadomość tego, iż do skutecznego odbycia szkolenia dodatkowego i odpowiedniego zmniejszenia liczby punktów karnych konieczne jest, aby w dniu odbycia szkolenia nie przekroczyć liczby 24 punktów karnych, a jednocześnie w dniu 10.10.2012 r. w godzinach popołudniowych w miejscowości L. został ukarany mandatem za przekroczenie przepisów ruchu drogowego, tego samego dnia skarżący udał się do komisariatu Policji mieszczącego się w P., aby ustalić aktualnie posiadaną liczbę punktów karnych. Skarżący otrzymał informację o 15 punktach karnych widniejących w jego ewidencji i tym samym miał prawo oczekiwać, że może odbyć zaplanowane wcześniej szkolenie ze skutkiem zmniejszenia liczby przypisanych mu punktów. Skarżący działał w zaufaniu do rzetelnego prowadzenia ewidencji punktów karnych przez odpowiednie organy administracji publicznej i prawdziwości oraz aktualności danych ujawnionych w tej ewidencji. Co więcej, funkcjonariusz Policji, który ukarał skarżącego 10.10.2012 r. mandatem poinformował go, że punkty związane z danym przekroczeniem są automatycznie wprowadzane do ewidencji. Skarżący, uzyskawszy uprzednio informację o aktualnej liczbie posiadanych punktów karnych przystąpił do odbycia dodatkowego szkolenia. W związku z powyższym skarżący oczekiwał, że w wyniku odbytego w dniu 12.10.2012 r. dodatkowego szkolenia jego ewidencja zostanie zmniejszona o 6 punktów karnych i wyniesie 9 punktów karnych. Dopisanie dodatkowych 10 punktów karnych tytułem wykroczenia popełnionego w dniu 10.10.2012 r. nie mogło zatem skutkować przekroczeniem przez skarżącego limitu 24 punktów karnych, bowiem suma nałożonych na niego punktów powinna wynieść 19.

W ocenie skarżącego kasacyjnie Sąd I instancji nie dostrzegł, że przepis wykonawczy wykracza poza granice ustawowego upoważnienia wynikającego z art. 130 ust. 4 PrDrog, bowiem wprowadza warunek nieznany ustawie PrDrog, ograniczający skarżącemu w sposób zupełnie pozaustawowy możliwość zmniejszenia liczby punktów karnych przez odbycie dodatkowego szkolenia przewidzianego w art. 130 ust. 3 PrDrog Niezgodność przepisu rozporządzenia z rozważanym przepisem PrDrog winna doprowadzić Sąd I instancji do uwzględnienia skargi skarżącego, bowiem decyzja została wydana niezasadnie.

Wyrok NSA

W pierwszej kolejności Sąd zwrócił stronie skarżącej uwagę na relację, jaka zachodzi między postępowaniem dotyczącym skierowania osoby posiadającej prawo jazdy na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w trybie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b). PrDrog, a postępowaniem dotyczącym weryfikacji prawidłowości przypisania kierującemu punktów prawnych i prawidłowości odmowy usunięcia takich punktów z ewidencji. W tym zakresie, w stanie prawnym mającym zastosowanie w sprawie, istnieje rozdział kompetencji. Decyzję o skierowaniu na podstawie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b). PrDrog wydaje starosta, na wniosek KWP. Ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego prowadzi natomiast organ Policji, której organ rozstrzyga o wpisaniu do ewidencji punktów za określone naruszenia i usunięciu tych punktów. Starosta jest zobowiązany wydać decyzję o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w stosunku do osoby, która przekroczyła liczbę 24 punktów za naruszenia, nie jest natomiast organem uprawnionym do weryfikowania, czy liczba przypisanych punktów jest prawidłowa i czy winno dojść (i kiedy) do ich usunięcia. W tym zakresie kompetencje przysługują organowi Policji. Ugruntowany jest przy tym w orzecznictwie pogląd, że wpis do ewidencji prowadzonej przez KWP stanowi czynność materialną, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 PostAdmU, a zatem przysługuje od niej prawo wniesienia skargi do WSA, kwestie te podlegają wobec tego odrębnej kontroli sądowej. W konsekwencji w postępowaniu o skierowanie na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji starosta nie jest uprawniony do ustalania, czy liczba punktów podana w zawiadomieniu przez komendanta Policji została ustalona prawidłowo, a tym bardziej do obniżania liczby punktów.

Okoliczności te zostały dostrzeżone przez skarżącego w toku postępowania przed Sądem I instancji, albowiem na jego wniosek postępowanie zostało zawieszone do czasu rozpoznania odrębnie wniesionej skargi na czynność KWP o odmowie dokonania zmiany w ewidencji punktów karnych. Ze względu na prejudycjalny charakter rozstrzygnięcia w sprawie ze skargi na czynność Komendanta, Sąd I instancji zawiesił postępowanie, a następnie podjął je po prawomocnym zakończeniu postępowania dotyczącego czynności Komendanta. Kwestia liczby punktów i skuteczności odbytego szkolenia została zatem prawomocnie rozstrzygnięta wyrokiem NSA z 21.3.2018 r., I OSK 1169/16, Legalis. W wyroku tym przesądzono, że szkolenie odbyte przez skarżącego 11.10.2012 r., po przypisaniu mu w 10.10.2012 r. kolejnych 10 punktów karnych, nie mogło odnieść skutku w postaci obniżenia ich liczby.

Wobec prawidłowego ustalenia okoliczności faktycznych, nie może odnieść skutku zarzut niewłaściwego zastosowania art. 130 ust. 3 PrDrog i § 8 ust. 4 rozporządzenia. Skutek odbycia szkolenia w postaci obniżenia liczby punktów nie leży w kompetencji organu orzekającego o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji, podstawą decyzji wydanych w sprawie nie był przepis art. 130 ust. 3 PrDrog, a zmniejszenia liczby punktów nie mógł dokonać starosta, zaś prawidłowość stanowiska KWP w sprawie liczby punktów przypisanych skarżącego została potwierdzona w prawomocnym wyroku.

Wyrok NSA wskazuje na rozdzielność kompetencji Policji i Starosty w sprawach dotyczących ogólnie uprawnień do kierowania pojazdami. Przypisanie punktów i ujęcie ich w ewidencji to czynność dokonywana przez KWP i podlegająca odrębnego zaskarżeniu. Całkowicie czymś innym jest działanie Starosty podejmowane w ramach decyzji o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami. Pomiędzy tymi sprawami zachodzi jednakże związek, uzasadniający zawieszenie postępowania w zakresie oceny decyzji Starosty do czasu ustalenia kwestii poprawności przypisania punktów w ewidencji.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →