Skarga na uchwałę Rady Gminy
Spółdzielnia Mieszkaniowa w K. wniosła w marcu 2021 r. skargę na uchwałę Rady Miasta K. w przedmiocie przyjęcia regulaminu odprowadzania wód opadowych i roztopowych. Jak podstawę wskazano art. 101 ust. 1 ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372; dalej: SamGminU), zgodnie z którym, każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą, podjętą przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. W maju 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił skargę wskazując, że zaskarżona uchwała wejdzie w życie w lipcu 2021 r., zatem ani interes prawny ani uprawnienia skarżącej nie zostały naruszone. W ocenie Sądu z art. 101 ust. 1 SamGminU nie wynika uprawnienie do wniesienia skargi dla podmiotów, których interesy prawne lub uprawnienia są jedynie zagrożone naruszeniem w wyniku wejścia w życie aktu prawa miejscowego. Związek między indywidualną sytuacją prawną skarżącego a zaskarżoną uchwałą musi istnieć w dniu wniesienia skargi. Zaskarżenie uchwały, która jeszcze nie weszła w życie jest niedopuszczalne w rozumieniu art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej: PostAdmU). W myśl tego przepisu sąd odrzuca skargę jeżeli interes prawny lub uprawnienie wnoszącego skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 PostAdmU, nie zostały naruszone stosownie do wymagań przepisu szczególnego.
Rozbieżności w orzecznictwie
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że w dotychczasowym orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane są dwie linie wykładni art. 101 ust. 1 SamGminU.
Pierwszy nurt zakłada, że legitymacja do wniesienia skargi uregulowanej w tym przepisie przysługuje nie temu kto ma w tym interes prawny, ale temu czyj interes prawny został naruszony zaskarżonym rozstrzygnięciem. Podkreśla się przy tym, że naruszenie interesu prawnego podmiotu składającego taką skargę musi mieć charakter bezpośredni, zindywidualizowany, obiektywny i realny (zob. wyrok NSA z 28.4.2020 r., II OSK 1191/19, Legalis).
Drugie stanowisko kładzie nacisk na posłużenie się przez ustawodawcę określeniem „podjęta” wobec uchwały naruszającej interes prawny. Dlatego przyjmuje się, że strona nie musi odczekać, aż określona uchwała wejdzie w życie, aby móc skutecznie wnieść skargę. Jeżeli bowiem postanowienia uchwały naruszają przepisy prawa, to takie naruszenie ma miejsce już w momencie jej podjęcia, a nie dopiero od momentu jej wejścia w życie. W konsekwencji skarga na uchwałę organu gminy musi być wniesiona po jej podjęciu, ale może to mieć miejsce przed jej wejściem w życie, czy nawet opublikowaniem. Podkreśla się przy tym, że zarzut naruszenia uchwałą organu gminy interesu prawnego lub uprawnienia jest rozumiany jako subiektywne twierdzenie skarżącego, iż konkretna uchwała dotyczy jego praw lub obowiązków (zob. postanowienie NSA z 30.1.2020 r., II OSK 41/20, Legalis; postanowienie NSA z 11.9.2013 r., II OSK 1988/13, Legalis).
Zasada zaufania obywateli do państwa
NSA, odwołując się do art. 2 Konstytucji RP wskazał, że zasada zaufania obywateli do państwa nakazuje przyjęcie takiej interpretacji przepisów, która umożliwia obywatelom sądowe dochodzenie swoich praw. Jak podkreślono, ochronie musi podlegać zaufanie obywatela nie tylko na etapie stanowienia czy stosowania prawa, ale również oczekiwania na wejście w życie przepisów. W rezultacie NSA uznał, że do naruszenia interesu prawnego, o którym mowa w art. 101 ust. 1 SamGminU i dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego, nie jest konieczne odczekanie przez stronę, aż kwestionowana uchwała wejdzie w życie i realnie pogorszy sytuację prawną jednostki.
Z treści zaskarżonej uchwały wyprowadzić można szereg praw i obowiązków kształtujących zasady korzystania przez odbiorców z usług w zakresie odprowadzania wód opadowych i roztopowych systemem kanalizacji. Poszczególne postanowienia uchwały regulują obowiązki w zakresie minimalnego poziomu świadczonych usług na rzecz jej usługobiorców, jak również obowiązki podmiotów odprowadzających wody opadowe i roztopowe do systemu kanalizacji. W oparciu o przyjęte rozwiązania prawne, skarżąca jest zobowiązana zawrzeć umowę na odbiór wód opadowych i roztopowych i ponosić stosowane opłaty. Zaskarżona uchwała bezpośrednio wpływa na sferę prawną skarżącej, ponieważ z nieruchomości, którymi zarządza, będą odprowadzane wody opadowe i roztopowe, co przesądza o posiadaniu przez ten podmiot legitymacji skargowej.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
