Opodatkowanie WDT
Zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.; dalej: VATU), wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.
Zgodnie z art. 42 ust. 12 pkt 2 VATU, jeżeli warunek ten nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za: okres miesięczny, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za ten okres; podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada stosownych dowodów. Innymi słowy, nieuzyskanie odpowiednich dowodów w ciągu dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych skutkuje koniecznością opodatkowania WDT stawką krajową.
Całkiem podobnie rzecz ma się w przypadku eksportu towarów. Zgodnie z art. 41 ust. 6 VATU, stawkę 0% VAT stosuje się w eksporcie towarów pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. O ile eksporter posiada dokument IE-529, może też wykazać transakcję eksportową ze stawką 0% VAT w kolejnym okresie rozliczeniowym, pod warunkiem otrzymania dokumentu przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. Przesunięcie może być więc miesięczne, a nie dwumiesięczne jak przy WDT. Brak uzyskania dokumentu IE-599 w przedłużonym terminie to zaś konieczność stosowania stawki krajowej.
Oczywiście, uzyskanie stosownych dokumentów w terminach późniejszych uprawnia podatnika do dokonania właściwych korekt. Zanim to jednak nastąpi, trzeba zapłacić (tymczasowo) podatek wedle stawki krajowej. Rodzi to dość oczywisty problem jeśli chodzi o sfinansowanie daniny. Przecież cena sprzedaży skalkulowana została bez podatku. Na szczęście fiskus podpowiada podatnikom jak się w takiej sytuacji zachować.
Czego dotyczyła sprawa
Podatnik zajmuje się produkcją części samochodowych. Sprzedaż realizowana jest na terytorium Polski, jak również towary są wysyłane z terytorium Polski do nabywców w innych krajach Unii Europejskiej (w ramach WDT) oraz w krajach spoza UE (w ramach eksportu towarów).
Wskazane transakcje zasadniczo realizowane są na podstawie składanych przez klientów zamówień. Kwota wskazana na fakturze stanowi jednocześnie kwotę należną do zapłaty z tytułu danej transakcji. Podatnik stosuje stawkę 0% VAT pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów ustawowych. W tym w szczególności pod warunkiem posiadania przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy wymaganych przez przepisy VATU dowodów (dokumentów), odpowiednio tak dla WDT jak i eksportu towarów.
W życiu jak to w życiu, zdarzają się sytuacje, że we właściwym terminie stosowne dokumenty nie trafią jednak w ręce podatnika. Wówczas wykazuje on WDT lub eksport towarów ze stawką krajową. Z nadzieją na korektę, po spełnieniu wymogów w tym zakresie. Podatnik nabrał jednak wątpliwości, czy w takich przypadkach powinien on traktować kwotę z wystawionej przez siebie faktury jako kwotę brutto – a więc stawkę krajową naliczyć według metody „w stu”.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 2.11.2021 r., 0111-KDIB3-3.4012.463.2021.1.MAZ, Legalis, zgodził się w pierwszej kolejności z tym, że w przypadku WDT oraz eksportu towarów, jeżeli podatnik nie jest w posiadaniu wymaganych dokumentów potwierdzających dokonanie WDT i eksportu, nie ma prawa do opodatkowania tych transakcji stawką podatku 0% VAT. W tej sytuacji jest obowiązany opodatkować tę dostawę przy zastosowaniu stawki właściwej dla dostawy w kraju. W takich przypadkach jednak, kwota należna z tytułu sprzedaży (WDT oraz eksport towarów) obejmuje całość świadczenia otrzymywanego od nabywcy, zgodnie z ustaleniami przyjętymi między stronami.
W przypadku więc, gdy dostawa będzie opodatkowana tak jak dostawa krajową należy przyjąć, że kwota wskazana na fakturze zawiera także podatek VAT, czyli będzie kwotą brutto. Zatem określając podstawę opodatkowania w takich przypadkach, podatnik powinien przychód, będący kwotą należną z tytułu sprzedaży, pomniejszyć o kwotę podatku należnego. Tym samym, naliczając podatek należny podatnik faktycznie powinien posłużyć się tzw. metodą „w stu”, wychodząc w swoich obliczeniach od kwoty należnej Spółce z tytułu dokonania WDT lub eksportu towarów.
Przepisy VATU nie odpowiadają na pytanie dotyczące ustalania podstawy opodatkowania w przypadku WDT lub eksportu, które z konieczności trzeba opodatkować stawką krajową. Trzeba powołać się więc na zasady ogólne. Zgodnie art. 29a ust. 1 VATU, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży. Przy czym zgodnie z art. 29a ust. 6 pkt 1 VATU, podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku VAT.
Pamiętajmy, że brak posiadania przez podatnika stosownych dokumentów nie sprawia, że transakcja przestaje być WDT lub eksportem i nagle traktowana jest jak dostawa krajowa. Właściwa jest jedynie stawka krajowa, natomiast same transakcje nadal mają charakter międzynarodowy. Sanacja jest więc możliwa. Zgodnie z art. 41 ust. 12a VATU, otrzymanie dowodów potwierdzających dostawę do innego kraju UE upoważnia podatnika do wykazania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ze stawką 0% w ewidencji za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana, i dokonania korekty deklaracji podatkowej, w której wykazana została transakcja ze stawką krajową. W praktyce niezbędne są więc korekty dwóch deklaracji. Podobnie w przypadku eksportu towarów, zgodnie z art. 41 ust. 9 VATU otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej w terminie późniejszym upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument. Tu więc można rozliczyć całą sytuacje „na bieżąco”, w drodze korekty (obniżki) podatku należnego.
Opisywane podejście uprawniające do tymczasowego kalkulowania stawki VAT przy WDT i eksporcie metodą „w stu” jest dla podatników właściwie korzystne. Nie muszą oni nadpłacać podatku „z własnej kieszeni”, poprzez naliczenie kwoty daniny „od sta” przyjmując za podstawę opodatkowania kwotę netto. Oczywiście jednak, oddając część zapłaty fiskusowi podatnicy nadal są stratni. Z całą jednak pewnością, dostawcy towarów nie mają podstaw do domagania się od kontrahentów zagranicznych czasowego finansowania tego rodzaju sytuacji. Choć często to właśnie kontrahenci zagraniczni, zwłaszcza przy WDT, mogą być odpowiedzialni za opisywane problemy (bo np. nie dostarczają na czas albo w ogóle dokumentów CMR, oświadczeń o odbiorze towarów itp.).
Interpretacja, którą wzięliśmy na warsztat stanowi jeden z wielu odcieni patologii związanych z obecnym systemem rozliczeń VAT od transakcji zagranicznych (zwłaszcza: unijnych). Tzw. docelowy system rozliczeń w tym zakresie chyba coraz bardziej oddala się. Komisja Europejska stawia bowiem na punktowe zmiany, czego ostatnimi przykładami są pakiety quick fix i e-commece.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
