A więc nie po trzech latach, ale po sześciu. To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, dyscyplinującej lokatorów bez umowy.
Kwestia ta wynikła w sprawie, w której miasto Kraków domagało się od dwojga byłych lokatorów 10,2 tys. zł tzw. uzupełniającego odszkodowania za nieuiszczone opłaty za korzystanie z lokalu mieszkalnego.
Zgodnie z art. 18 ustawy o ochronie lokatorów osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie (które odpowiada wysokości czynszu), ale jeśli nie pokrywa ono poniesionych strat, właściciel może żądać od zajmującego lokal odszkodowania uzupełniającego. I o to uzupełniające odszkodowanie tu chodzi.
Krakowski Sąd Rejonowy oddalił roszczenie miasta jako przedawnione, gdyż w jego ocenie było ono związane z prowadzeniem działalności gospodarczej gminy w zakresie gospodarki mieszkaniowej i jako takie przedawnia się, jak wszelkie roszczenia gospodarcze, z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne.
Rozpatrując apelację gminy, krakowski Sąd Okręgowy pod przewodnictwem sędzi Agnieszki Cholewy-Kuchty powziął co do tego wątpliwości, które zawarł w pytaniu prawnym do Sądu Najwyższego: Czy roszczenie gminy wobec byłego najemcy o odszkodowanie tzw. uzupełniające (opłaty za media) jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i przedawnia się w terminie trzech lat czy sześciu?
W orzecznictwie są rozbieżności w tej kwestii: wskazuje się, że gmina ma obowiązek zaspokajać potrzeby szczególnie osób o niskich dochodach, co oznacza, że w tym zakresie nie tylko nie osiąga zysku, ale też trudno mówić o zwyczajnej działalności gospodarczej, którą nadto cechuje swoboda. Poza tym gminy nie łączy z lokatorem żadna umowa, a odszkodowanie uzupełniające nie powstaje w rezultacie zamierzonej aktywności gminy, ale zmierza jedynie do uzyskania kompensacji straty poniesionej w związku z korzystaniem przez byłego najemcę z mediów po utracie tytułu prawnego do lokalu gminy.
Wyjaśnienie kwestii przedawnienia ma zaś kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięci tej i podobnych spraw.
Sąd Najwyższy podjął uchwałę, że uzupełniające roszczenie odszkodowawcze (art. 18 ust. 2 zdanie drugie ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy) obejmujące opłaty dochodzone przez gminę przeciwko osobie zajmującej lokal bez tytułu prawnego za okres po ustaniu tego tytułu nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 kodeksu cywilnego. A co za tym idzie, roszczenie takie później się przedawnia.
Sygnatura akt: III CZP 85/20
