W przedmiotowej sprawie o stwierdzenie nabycia spadku uczestniczka wniosła skargę kasacyjną od postanowienia SO.
Uzasadniając odmowę przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania SN wskazał, że wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej skarżąca oparła na przesłankach uregulowanych art. 3989 § 1 pkt 1, 2 i 4 KPC, które nie zostały jednak spełnione.
Według ugruntowanego orzecznictwa SN, przedstawienie okoliczności uzasadniających rozpoznanie skargi kasacyjnej ze względu na przesłankę istotnego zagadnienia polega na sformułowaniu tego zagadnienia i wskazaniu argumentów, które prowadzą do rozbieżnych ocen. Musi przy tym chodzić o zagadnienie nowe, dotychczas nierozpatrywane w judykaturze, które zarazem ma znaczenie dla rozpoznania wniesionej skargi kasacyjnej oraz innych podobnych spraw (por. postanowienia SN: z 10.5.2001 r., II CZ 35/01, OSNC 2002, Nr 1, poz. 11; z 11.01.2002 r., III CKN 570/01, OSNC 2002, Nr 12, poz. 151; z 21.6.2016 r, V CSK 21/16, Legalis; z 15.6.2016 r., V CSK 4/16, Legalis).
Sąd Najwyższy uznał, że sformułowane przez skarżącą zagadnienie nie spełnia wymogów istotnego zagadnienia prawnego w rozumieniu wyżej przedstawionej podstawy przyjęcia skargi kasacyjnej, bowiem pierwsza część dotyczy oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym dowodu z opinii biegłych, a ponadto pomija pisemne motywy rozstrzygnięć sądów obu instancji, w których to motywach sądy koncentrowały się na wadzie oświadczenia woli testatorki, występującej przędę wszystkim w chwili składnia oświadczenia ostatniej woli, a nie wyłącznie po tym momencie.
Sąd Najwyższy przypomniał rolę dowodu z opinii biegłego sądowego, który ma charakter szczególny, gdyż zasadniczo nie służy ustalaniu okoliczności faktycznych, lecz ich ocenie przez pryzmat wiadomości specjalnych. SN podkreślił, że to sąd, a nie biegły jest powołany do dokonywania wszelkich ustaleń w procesie (zob. wyrok SN z 20.1.2015 r., V CSK 254/14, Legalis). Rolą stron jest wykazywanie faktów, z których wywodzą skutki prawne, a zadaniem biegłego jest naświetlenie wyjaśnianych okoliczności z punktu widzenia wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego w toku procesu i udostępnionego materiału dowodowego (zob. wyrok SN z 11.7.1969 r., I CR 140/69, OSNCP 1970, Nr 5, poz. 85).
Sąd Najwyższy uznał za niezasadne również pozostałe okoliczności, na których skarżąca oparła wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania. W szczególności, w zakresie istnienia potrzeby wykładni przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, skarżąca nie wskazała o jakie przepisy miałoby chodzić oraz jakie wywołują one rozbieżności w orzecznictwie. Natomiast, w odniesieniu do oczywistej zasadności skargi kasacyjnej skarżąca nie wykazała na czym miałaby ona polegać.
Komentarz
W komentowanym orzeczeniu SN przypomniał, iż w obowiązującym stanie prawnym SN nie jest władny do badania prawidłowości zarówno ustaleń faktycznych, jak i oceny dowodów, dokonanych przez sąd II instancji. Niewątpliwie sąd II instancji jest „sądem faktu”, zaś SN „sądem prawa”. W konsekwencji SN rozpoznając skargę kasacyjną jest związany ustalonym stanem faktycznym sprawy. Związanie to wyklucza w szczególności badanie, czy sąd II instancji nie przekroczył granic swobodnej ich oceny.
adw. Krzysztof Szczecina
Drzewiecki, Tomaszek i Wspólnicy sp.k.
