Adwokaci i radcowie prawni poprowadzą mediacje w sprawach nieletnich

Adwokaci i radcowie prawni wpisani na listy stałych mediatorów w sądach okręgowych zabiegali o zmianę ich sytuacji. Udało się to w ustawie o resocjalizacji i wychowaniu nieletnich, która wchodzi w życie 1.9.2022 r.

Chodzi o art. 57 ustawy. Ten w ust. 10 odsyła do KPC, w którym wspomina się o mediatorach stałych do prowadzenia mediacji z nieletnimi. A to oznacza, że wszyscy widniejący dziś na listach stałych adwokaci i radcowie prawni mogą się ich podejmować.

Ministerstwo Sprawiedliwości pytane, dlaczego zmieniło zdanie w tej sprawie, wyjaśnia: – Ponieważ przepisy kodeksu postępowania cywilnego o mediacji stosuje się w sprawach cywilnych i gospodarczych, jest uzasadnione, aby miały też odpowiednie zastosowanie w sprawach nieletnich. A ponieważ są to sprawy prowadzone według przepisów kodeksu postępowania cywilnego, jest to rozwiązanie systemowe.

– To jak najbardziej słuszne rozwiązanie. Nie było zasadności wyłączenia adwokatów i radców prawnych z grona osób dopuszczonych do prowadzenia mediacji w sprawach nieletnich – mówi „Rzeczpospolitej” adwokat Agnieszka Zemke-Górecka, prezes centrum mediacji w NRA. I dodaje, że kompetencje adwokatów-mediatorów są coraz wyższe, więc umożliwienie im prowadzenia mediacji w sprawach nieletnich może tylko działać na korzyść tych ostatnich.

– Proszę pamiętać, że adwokaci od dawna występują w sprawach nieletnich jako pełnomocnicy, więc doskonale znają tę materię. A przy prowadzeniu mediacji wiedza prawnicza może być jednym z elementów usprawniających postępowanie mediacyjne prowadzone na zlecenie sądu – argumentuje adwokatka.

Skąd wziął się problem? Otóż od 29.1.2001 r. do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich dodano art. 3a dotyczący postępowania mediacyjnego. Zgodnie z jego § 1 w każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego. Z kolei zgodnie z § 3 wspomnianego przepisu minister sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania mediacji, regulując zwłaszcza warunki, jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do jej przeprowadzania, sposób rejestracji tych instytucji i osób oraz szkolenia mediatorów, zakres i warunki udostępniania im akt sprawy, formę i zakres sprawozdania z przebiegu itd.

Takie rozporządzenie minister wydał 18.5.2001 r. W paragrafie czwartym wskazał, że sąd może przekazać sprawę w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego osobie godnej zaufania, która ma posiadać wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii, resocjalizacji i prawa. W § 5 zapisano jednak, że postępowanie ma prowadzić osoba godna zaufania lub przedstawiciel instytucji – mediator.

W myśl § 6 mediatorem w tym przypadku nie może być czynny zawodowo adwokat, aplikant adwokacki, radca prawny, aplikant radcowski, notariusz, asesor i aplikant notarialny.