Tachograf w samochodzie służącym do celów prywatnych

Stan faktyczny

W toku kontroli policyjnej stwierdzono, że zarejestrowany w Szwecji pojazd prowadzony przez AI był wyposażony w tachograf, który nie został poddany przeglądowi w przewidzianym terminie. Sąd uniewinnił AI i uznał, że ten pojazd nie jest objęty zakresem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 561/2006 z 15.3.2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) Nr 3821/85 i (WE) Nr 2135/98, jak również uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) Nr 3820/85 (Dz.Urz. UE L z 2008 r. Nr 102, s. 1).

Zarówno AI, jak i prokuratura wnieśli apelacje. Prokuratura twierdziła, że ów pojazd ze względu na swą masę oraz wykorzystanie do transportu skuterów śnieżnych mieści się w zakresie rozporządzenia 561/2006/WE, a tym samym podlega obowiązkowi wyposażenia w tachograf. Natomiast AI twierdził, że ten pojazd nie jest wykorzystywany do handlowego przewozu rzeczy. Jego zdaniem, mimo że posiada on przestrzeń ładunkową, w której niekiedy przewożone są skutery śnieżne, to zawiera również przestrzeń mieszkalną na osobisty użytek AI oraz na użytek jego rodziny. Zatem zasadniczym przeznaczeniem tego pojazdu jest zapewnienie tymczasowej przestrzeni mieszkalnej.

Wątpliwości Sądu odsyłającego dotyczyły kwestii, czy do pojazdów ciężarowych wykorzystywanych przez osoby prywatne wyłącznie na potrzeby ich zajęć rekreacyjnych, bez związku z działalnością handlową, ustanowione w rozporządzeniu 561/2006/WE, należy stosować zasady dotyczące czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku.

Stanowisko TSUE

Z treści art. 2 ust. 1 lit. a) i art. 4 lit. a) rozporządzenia 561/2006/WE wynika, że ma ono zastosowanie do przewozu drogowego rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony. Pojęcie „przewóz drogowy” zostało zdefiniowane w art. 4 lit. a) rozporządzenia 561/2006/WE i oznacza ono „każdą podróż odbywaną w całości lub części po drogach publicznych przez pojazd, z ładunkiem lub bez, używany do przewozu osób lub rzeczy”. Pojęcie „dopuszczalnej masy całkowitej” zostało zdefiniowane w art. 4 lit. m) rozporządzenia 561/2006/WE jako „maksymalna dopuszczalna robocza masa pojazdu z pełnym ładunkiem”. Trybunał stwierdził, że skoro treść art. 2 ust. 1 lit. a) w zw. z art. 4 lit. a) rozporządzenia 561/2006/WE definiuje pojęcie „przewozu drogowego” poprzez odniesienie do „każdej podróży”, to nie może wyłączać z zakresu stosowania tego rozporządzenia niehandlowego przewozu drogowego rzeczy.

Zdaniem TSUE tę językową wykładnię potwierdza kontekst, w jaki wpisuje się art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 561/2006/WE. Art. 3 lit. h) rozporządzenia 561/2006/WE wyraźnie bowiem wyłącza z zakresu jego stosowania przewozy drogowe pojazdami „o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 7,5 tony używanymi do niehandlowego przewozu rzeczy”. Rzecznik generalny stwierdził w pkt. 39 opinii, że z treści tego przepisu w związku z art. 2 ust. 1 lit. a) wynika, że niehandlowy przewóz drogowy rzeczy jest wyłączony z zakresu stosowania rozporządzenia 561/2006/WE tylko wtedy, gdy dopuszczalna masa całkowita danego pojazdu nie przekracza 7,5 tony. I odwrotnie, jeżeli dopuszczalna masa całkowita danego pojazdu przekracza 7,5 tony, niehandlowy przewóz drogowy rzeczy na podstawie tych dwóch przepisów jest objęty zakresem stosowania rozporządzenia 561/2006/WE, a zatem powinien być zgodny z normami dotyczącymi czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku kierowcy, określonymi w tym rozporządzeniu, a także obowiązkami i wymogami dotyczącymi instalacji, użytkowania i kontroli tachografów wynikającymi z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z 4.2.2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym i uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (Dz.Urz. UE L z 2014 r. Nr 60, s. 1). Okoliczność (tak jak w sprawie w postępowaniu głównym), że pojazd jest przystosowany do tego, aby służyć nie tylko jako tymczasowa przestrzeń mieszkalna do użytku prywatnego, lecz także jako przestrzeń ładunkowa na rzeczy przewożone w celach niehandlowych, zdaniem TSUE nie może podważyć powyższego stwierdzenia. Co się tyczy bowiem przewozu drogowego rzeczy, zakres stosowania rozporządzenia 561/2006/WE jest określony, zarówno na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a), jak i art. 3 lit. h) rozporządzenia 561/2006/WE, przez „dopuszczalną masę całkowitą” danego pojazdu. Natomiast ww. przystosowania, lub dopuszczalne obciążenie tego pojazdu, bądź kategoria, pod jaką został wpisany do krajowego rejestru ruchu drogowego, w ocenie TSUE, nie mają w tym zakresie znaczenia.

Trybunał stwierdził, że powyższa wykładnia znajduje również potwierdzenie w celach, jakie ma realizować rozporządzenie 561/2006/WE, do których zalicza się poprawę bezpieczeństwa drogowego, a także przyczynienie się do polepszenia metod monitorowania i egzekwowania przez państwa członkowskie przepisów określonych w art. 1 rozporządzenia 561/2006/WE w związku z jego motywem 17. Realizacja tych celów byłaby bowiem zagrożona, gdyby pojazdy, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 7,5 tony, mogły uniknąć obowiązków z zakresu bezpieczeństwa drogowego, ustanowionych tym rozporządzeniem z uwagi na ich wykorzystanie zarówno jako tymczasowej przestrzeni mieszkalnej do celów prywatnych, jak i przestrzeni ładunkowej dla rzeczy przewożonych w celach niehandlowych. W ocenie TSUE ewentualne niedogodności związane z obowiązkami wynikającymi z okoliczności, iż pojazd, którego „dopuszczalna masa całkowita” w rozumieniu art. 4 lit. m) rozporządzenia 561/2006/WE przekracza 7,5 tony, wchodzi w zakres stosowania tego rozporządzenia również wtedy, gdy jego użytkowanie dotyczy niehandlowego przewozu drogowego rzeczy, nie wydają się nieproporcjonalne do celu polegającego na poprawie bezpieczeństwa drogowego. Cel ten nie może bowiem ograniczać się do handlowego przewozu drogowego rzeczy. Rzecznik generalny podkreślił w pkt. 47 opinii, że gdyby wszystkie niehandlowe przewozy drogowe rzeczy miały być wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia 561/2006/WE, cel w postaci poprawy bezpieczeństwa drogowego, który prawodawca Unii Europejskiej zamierzał zrealizować przy przyjmowaniu tego rozporządzenia, byłby zagrożony. To samo dotyczy celu w postaci przyczyniania się, zgodnie z art. 1 rozporządzenia 561/2006/WE, do polepszenia metod monitorowania i egzekwowania przez państwa członkowskie przepisów ustanowionych w tym rozporządzeniu oraz w rozporządzeniu 165/2014/UE.

Reasumując, TSUE orzekł, że art. 2 ust. 1 lit. a) w zw. z art. 3 lit. h) rozporządzenia 561/2006/WE należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „przewozu drogowego rzeczy” w rozumieniu tego pierwszego przepisu obejmuje przewóz drogowy pojazdem, którego dopuszczalna masa całkowita w rozumieniu art. 4 lit. m) rozporządzenia 561/2006/WE przekracza 7,5 tony. W tym gdy jest on przystosowany, aby służyć nie tylko jako tymczasowa przestrzeń mieszkalna do użytku prywatnego, lecz także jako przestrzeń na załadunek rzeczy przewożonych w celach niehandlowych, natomiast dopuszczalne obciążenie tego pojazdu i kategoria, pod jaką został wpisany do krajowego rejestru ruchu drogowego, nie mają w tym względzie znaczenia.

Komentarz

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →