Istota problemu
Skarżący 24.11.2022 r. wystąpił mailowo do Wójta Gminy D. z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej – treści audytu opisującego działania lub zaniechania S.Z. w okresie pełnienia przez niego obowiązków Wójta Gminy D., kwalifikujące się do wyciągnięcia w stosunku do niego konsekwencji prawnych.
Po 15 dniach, w odpowiedzi na wysłany wniosek, Skarżący otrzymał na swoją pocztę mailową skan pisma zatytułowanego „decyzja”. Wynikało z niego ogólnikowo, że Wójt Gminy D. odmawia udostępnienia informacji publicznej. Ponadto Organ zakwestionował, aby audyt posiadał charakter informacji publicznej.
Skarżący wniósł następnie do WSA w Łodzi skargę na bezczynność Wójta Gminy D. Wyjaśnił, że udostępnianie informacji publicznej, stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU), następuje bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Tym samym w realiach przedmiotowej sprawy Organ – zdaniem Skarżącego – znalazł się w stanie bezczynności.
Skarżący wyjaśnił jednocześnie, że zgodnie z art. 4 ust. 1 DostInfPubU do udostępniania informacji publicznej zobowiązane są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, a takim podmiotem jest bez wątpienia Wójt Gminy. Poza tym, w myśl art. 1 ust. 1 DostInfPubU, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną. Nie powinno zatem być wątpliwości co do tego, że przeprowadzony audyt – choć przygotowany przez podmiot trzeci na zlecenie Gminy – dotyczy zagadnienia prawidłowego sprawowania obowiązków Wójta Gminy, a więc spraw publicznych.
Ponadto Skarżący wyjaśnił, że świadomie nie wnosi do sądu skargi na decyzję wydaną przez Wójta Gminy D. z tego względu, że ta nie istnieje. W ocenie Skarżącego „decyzja” z 9.12.2022 r. jest tzw. nieaktem, decyzją nieistniejącą, aktem pozornym. Decyzje takie nie wchodzą zaś do obrotu prawnego, nie korzystają z domniemania prawidłowości i nie wywołują skutków prawnych. Zgodnie z orzecznictwem i poglądami doktryny decyzje nieistniejące to takie, które:
- Zostały wydane w nieistniejącym postępowaniu;
- Zostały wydane w postępowaniu istniejącym, ale nie zawierają konstytutywnych cech decyzji (oznaczenie organu, oznaczenie strony, rozstrzygnięcie sprawy, podpis osoby powołanej do wydania decyzji) lub nie zostały doręczone czy ogłoszone stronie.
Skarżący zarzucił, że w przypadku „decyzji” z 9.12.2022 r. występuje aż kilka przesłanek świadczących o jej nieistnieniu, ponieważ „decyzja” ta:
- nie zawiera oznaczenia adresata – nie wskazano, kto jest adresatem decyzji;
- nie zawiera rozstrzygnięcia – nie wskazano w niej precyzyjnie informacji publicznej, której udostępnienia Organ odmawia;
- nie zawiera podpisu osoby powołanej do wydania decyzji – nie można wszak za podpis uznać samego skanu podpisu;
- nie została doręczona adresatowi – decyzja została wysłana na adres mailowy Skarżącego.
Na uzasadnienie powyższego wskazano w skardze, że przepis art. 14 § 1a KPA przewiduje wyraźnie, że sprawy należy prowadzić i załatwiać na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej. Pisma utrwalone w postaci papierowej opatruje się podpisem własnoręcznym. Pisma utrwalone w postaci elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną organu administracji publicznej, ze wskazaniem w treści pisma osoby opatrującej pismo pieczęcią.
„Decyzja” z 9.12.2022 r. nie spełnia żadnej z wyżej wymienionych form podpisu. Sam skan podpisu nie jest bowiem ani podpisem własnoręcznym, ani tym bardziej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną organu administracji publicznej.
Także doręczenie „decyzji” na adres mailowy Skarżącego nie odpowiada wymogom doręczenia z art. 39 i nast. KPA.
Rozstrzygnięcie WSA
WSA w Łodzi, wyrokiem z 9.3.2023 r. uwzględnił skargę wniesioną przez Skarżącego, zobowiązując Wójta Gminy D. do załatwienia wniosku Skarżącego o udostępnienie informacji publicznej z 24.11.2022 r. w terminie 14 dni od dnia zwrotu Organowi akt wraz z prawomocnym orzeczeniem. Sąd podzielił przy tym w całości stanowisko Skarżącego, wskazując, że „decyzja” z 9.12.2022 r. nie zawiera oznaczenia adresata, rozstrzygnięcia, podpisu osoby powołanej do wydania decyzji ani nie została doręczona adresatowi.
W tym stanie rzeczy należało uznać za zasadny podniesiony w skardze zarzut bezczynności Organu w sprawie udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej.
Sąd wyjaśnił, że bezczynność polegała na tym, że Organ zobowiązany do podjęcia czynności materialno-technicznej w przedmiocie informacji publicznej takiej czynności nie podjął i jednocześnie nie wydał decyzji o odmowie jej udostępnienia (gdyż „decyzja” z 9.12.2022 r. nie istnieje). W ocenie Sądu informacje, których udostępnienia domagał się Skarżący we wniosku, bezspornie dotyczą informacji publicznej w rozumieniu art. 6 ust. 1 DostInfPubU, tj. dotyczą trybu działania władzy publicznej oraz majątku publicznego. Z tego też względu Organ miał obowiązek ich udostępnienia.
Komentarz
Z orzeczeniem WSA w Łodzi należy się w pełni zgodzić. Dokument przesłany Skarżącemu na jego adres e-mail nie mógł stanowić decyzji administracyjnej, już choćby ze względu na brak prawidłowego doręczenia. Ponadto „decyzja” ta obarczona była także innymi istotnymi brakami, które ją dyskwalifikowały. Wydany wyrok wpisuje się przy tym w istniejącą od dawna w nauce prawa administracyjnego koncepcję decyzji nieistniejących, które od decyzji nieważnych różnią się stopniem natężenia ich wadliwości. W konsekwencji decyzje nieistniejące w ogóle nie wchodzą do obrotu prawnego i nie ma potrzeby ich formalnego eliminowania.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
