Skarga na uchwałę rady miasta
A.G. wniósł skargę do WSA w Warszawie na uchwałę Rady Miasta Stołecznego Warszawy w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Skarżący wskazał, że zakwestionowana uchwała w dacie jej podjęcia naruszyła przysługujące mu prawo własności, do którego należy pobieranie pożytków, swoboda korzystania i dysponowanie nieruchomością. Z chwilą podjęcia uchwały należąca do A.G. nieruchomość znalazła się na terenie parku zabytkowego. W rezultacie skarżący został pozbawiony atrybutów należnego mu prawa własności i został zobligowany do udostępniania swej nieruchomość każdemu, kto zechce skorzystać z parku.
Rada Miasta Stołecznego Warszawy wniosła o odrzucenie skargi, ponieważ skarżący nie jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym działki, której dotyczy kwestionowany plan. Na skutek inicjatywy A.G. należącą poprzednio do niego działkę nabyło Miasto Stołeczne Warszawa na podstawie art. 36 ust. 1 pkt. 2 ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 977; dalej: PlanZagospU), na mocy wyroku SO w Warszawie.
Orzeczenie WSA
WSA w Warszawie odrzucił skargę na podstawie art. 58 § 1 pkt. 5a ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej: PostAdmU). Jak wyjaśniono, wnoszący skargę w trybie art. 101 ust. 1 ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40; dalej: SamGminU) powinien wykazać, że istnieje związek pomiędzy jego własną, prawnie gwarantowaną sytuacją a zaskarżoną uchwałą. Związek ten powinien polegać na tym, że uchwała narusza, pozbawia lub ogranicza konkretny, realny i aktualny interes prawny lub uprawnienie wnoszącego skargę jako indywidualnego podmiotu albo członka określonej wspólnoty samorządowej. Do naruszenia interesu prawnego strony dochodzi z chwilą wejścia w życie uchwały, jednak wywołany tym naruszeniem stan musi być aktualny, czyli utrzymywać się także w chwili wniesienia skargi do sądu. Nie chodzi tu bowiem o sytuacje ewentualnych czy przyszłych naruszeń; stan ten nie może również odnosić się do zdarzeń z przeszłości, które na skutek upływu czasu zdezaktualizowały się. W ocenie Sądu A.G. nie wykazał, że przysługuje mu aktualny interes prawny lub uprawnienie do kwestionowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W przypadku zbycia nieruchomości dotychczasowy właściciel traci bowiem na rzecz nowego właściciela niezrealizowane uprawnienie wynikające z art. 101 ust. 1 SamGminU.
Zarzuty skargi kasacyjnej
A.G. przekonywał, że przy ustaleniu interesu prawnego poprzedniego właściciela należy wziąć pod uwagę, czy zbycie nieruchomości było rezultatem swobodnej, rynkowej decyzji byłego właściciela. Skarżący przekonywał, że na skutek pozbawienia go przez uchwałę istoty praw właścicielskich został pozbawiony możliwości inwestycyjnych związanych z nieruchomością i zmuszony do wystąpienia z roszczeniem, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt. 2 PlanZagospU. Zbycie nieruchomości w tym trybie nie pokryło jednak w pełni poniesionej szkody. A.G. stwierdził, że przyjęta przez Sąd interpretacja przepisów doprowadziła do pozbawieniem go prawa do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Stanowisko NSA
NSA oddalił skargę kasacyjną A.G. Zgodnie z art. 58 § 1 pkt. 5a PostAdmU sąd odrzuca skargę, jeżeli interes prawny lub uprawnienie wnoszącego skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt. 5 i 6 PostAdmU, nie zostały naruszone, stosownie do wymagań przepisu szczególnego. Takim przepisem szczególnym jest m.in. art. 101 ust. 1 SamGminU, który reguluje kwestię legitymacji do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na uchwałę lub zarządzenie podjęte przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej. Skarga ta nie ma charakteru actio popularis; uprawnienie do jej wniesienia przysługuje bowiem wyłącznie temu podmiotowi, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone. W przypadku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zasadniczo podmiotami legitymowanymi do jego zaskarżenia są właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości położonych na terenie objętym planem.
A.G. nie wykazał, aby zaskarżona uchwała naruszała jego własny, indywidualny, a przede wszystkim aktualny interes prawny. Skarżący nie jest obecnie właścicielem czy użytkownikiem wieczystym działki, której dotyczy uchwała. Zbycie przez A.G. nieruchomości objętej planem przed datą wniesienia skargi sprawiło, że utracił on prawo do zaskarżenia tego planu w trybie art. 101 ust. 1 SamGminU. Dla oceny legitymacji procesowej istotne znaczenie ma okoliczność, czy zaskarżona uchwała narusza interes prawny aktualnego właściciela nieruchomości. Nabywca nieruchomości, jako następca prawny, wstępuje bowiem w prawa i obowiązki o charakterze publicznoprawnym, w tym może korzystać z uprawnień przewidzianych w art. 101 ust. 1 SamGminU, o ile poprzedni właściciel nieruchomości z nich nie skorzystał.
NSA podkreślił, że uznanie skargi byłego właściciela nieruchomości za dopuszczalną mogłoby doprowadzić do stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie planu miejscowego w zakresie dotyczącym konkretnej nieruchomości, co stanowiłoby nieprzewidzianą przepisami prawa ingerencję w prawo własności aktualnego właściciela. Legitymacja skarżącego nie mogła być oceniana według stanu istniejącego w dacie wejścia w życie kwestionowanej uchwały, kiedy jeszcze był właścicielem nieruchomości, właściwy jest bowiem stan istniejący w dacie złożenia skargi oraz orzekania przez WSA w Warszawie (zob. postanowienie NSA z 13.9.2018 r., II OSK 1933/18, Legalis). W uzasadnieniu postanowienia stwierdzono, że argumentacja A.G. dotycząca uszczerbku w jego majątku nie ma wpływu na ocenę legitymację do wniesienia skargi. W czasie, kiedy był właścicielem nieruchomości objętej planem, A.G. miał prawo zaskarżenia uchwały w trybie art. 101 ust. 1 SamGminU, natomiast zbywając nieruchomość, niezależnie od przyczyn tej decyzji, utracił to prawo na rzecz nowego właściciela.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
