Nowelizacja KPC w zakresie doręczeń przez portal informacyjny

Dotychczasowy stan prawny

Dotychczas możliwość doręczania pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego wynikała z art. 15zzs⁹ ust. 2 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1327; dalej: KoronawirusU). Nie dotyczyło to pism, które podlegały doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu.

Regulacja ta budziła wiele wątpliwości w praktyce, spowodowanych m.in. brakiem dostosowania portalu informacyjnego do nowej funkcji w postaci doręczeń czy też brakiem jednoznacznych reguł kolizyjnych w zakresie doręczeń tradycyjnych i za pośrednictwem portalu.

Przyczyna wprowadzenia zmian

Zmiany wprowadzone ustawą z 7.7.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw mają na celu wprowadzenie na stałe możliwości doręczania pism sądowych pełnomocnikom za pośrednictwem portalu informacyjnego. Dotychczasowe rozwiązanie ma bowiem charakter szczególny i epizodyczny.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, dla osiągnięcia powyższego celu niezbędne jest przemodelowanie przepisów ogólnych dotyczących udostępniania stronom odpisów, kopii lub wyciągów z akt spraw, a także kompleksowe uregulowanie zagadnień związanych z doręczaniem pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego.

Wprowadzone zmiany

Przede wszystkim, nowelizacja wprowadza obowiązek posiadania przez adwokatów i radców prawnych konta w portalu informacyjnym. Stosowna regulacja w tym zakresie zostanie dodana w ustawie z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1184) oraz ustawie z 6.7.1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1166). Tożsamy obowiązek został nałożony również na biegłych wpisanych na listę biegłych sądowych.

Zmianie ulegnie treść art. 9 KPC. Ustawodawca przewidział umożliwienie przeglądania akt sprawy oraz udostępnianie stronom i uczestnikom postępowania odpisów, kopii lub wyciągów z akt sprawy również za pośrednictwem portalu informacyjnego.

Kolejna zmiana dotyczy wprowadzenia regulacji odnoszącej się bezpośrednio do doręczeń za pośrednictwem portalu informacyjnego. Wprowadzony art. 131^1a § 1 KPC stanowi, że w razie niemożności doręczenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu, prokuratorowi, organowi emerytalnemu określonemu przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej pisma sądowe, wyłącznie poprzez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym w sposób umożliwiający uzyskanie przez odbiorcę dokumentu potwierdzającego doręczenie. Nie dotyczy to pism, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu, chyba że sąd dysponuje ich kopią utrwaloną w postaci elektronicznej.

W konsekwencji, wprowadzona regulacja jest zbliżona do dotychczas obowiązującej, jednakże nie identyczna. Przede wszystkim, ustawodawca przewidział, że pisma doręcza się wyłącznie poprzez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym. W uzasadnieniu projektu ustawy podkreślono, że jeżeli dojdzie do takiego doręczenia, to nie ma podstaw do tego, aby dodatkowo wysyłać pismo za pośrednictwem operatora pocztowego. Gdyby natomiast to nastąpiło, takie doręczenie ma charakter wyłącznie informacyjny i nie powinno wywoływać skutków procesowych.

W dodanym art. 131^1a § 2 KPC przewidziano, że pismo uznaje się za doręczone w chwili wskazanej w dokumencie potwierdzającym doręczenie. Przepisu art. 134 § 1 KPC nie stosuje się. W przypadku braku dokumentu potwierdzającego doręczenie, doręczenie uznaje się za skuteczne po upływie 14 dni od dnia umieszczenia treści pisma w portalu informacyjnym.

Ustawodawca przewidział, że przewodniczący zarządza odstąpienie od doręczenia pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego, jeżeli dokonanie doręczenia w taki sposób jest niemożliwe ze względu na charakter pisma, w szczególności jeżeli zachodzi potrzeba wydania stronie uwierzytelnionego odpisu orzeczenia lub tytułu wykonawczego (art. 131^1a § 3 KPC).

Nowelizacja obejmuje również zmianę art. 142 § 1 KPC, polegającą na rozszerzeniu katalogu sposobów potwierdzenia doręczenia pisma o dokument uzyskany z portalu informacyjnego.

Natomiast w art. 131^1a § 4 KPC została zawarta delegacja ustawowa dla Ministra Sprawiedliwości, który w drodze rozporządzenia określić ma szczegółowy tryb i sposób doręczania pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego. Wraz z projektem omawianej ustawy przedstawiony został także projekt rozporządzenia. Przewidziano w nim m.in, że doręczenie za pośrednictwem portalu informacyjnego odbywa się przez udostępnienie pisma w zakładce „Moje doręczenia”, w taki sposób, żeby nie budziło wątpliwości, iż podlega ono doręczeniu w sposób przewidziany w art. 131^1a § 1 KPC. Po odbiorze pisma na koncie, na którym umieszczono pismo, jest prezentowana data odbioru, a w przypadku jego nieodebrania w terminie 14 dni od daty umieszczenia pisma na koncie – data, w której upłynął 14-dniowy termin, o którym mowa w art. 131^1a § 2 KPC.

Przepisy przejściowe

Zgodnie z przepisami przejściowymi, ustawa w zakresie zmian dotyczących obowiązku posiadania konta w portalu informacyjnym, doręczeń za pośrednictwem portalu informacyjnego oraz uchylenia art. 15zzs⁹ KoronawirusU ma wejść życie po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia. Ustawa została ogłoszona 13.9.2023 r., a więc omawiane zmiany wejdą w życie 14.3.2024 r.

Komentarz

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →