Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1542; dalej: AkcyzU), wyrobami akcyzowymi są wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie. Definicja ta ulegnie niebawem poszerzeniu. W tym – o saszetki nikotynowe, które z roku na rok poszerzają rynek wyrobów zawierających nikotynę, jej związki lub pochodne. Stąd pojawiały się od pewnego czasu postulaty (w tym branży tytoniowej) dotyczące włączenia saszetek nikotynowych do grupy wyrobów podlegających akcyzie. Nawet jeśli na poziomie unijnym, wyroby te nie są jeszcze objęte zharmonizowaną akcyzą. Inna sprawa, że saszetki nikotynowe w niektórych krajach UE już od dawna podlegają akcyzie.
Definicja saszetek nikotynowych
Zgodnie z projektem, saszetkami nikotynowymi będą wyroby niezawierające tytoniu, zawierające nikotynę lub jej związki, lub pochodne, zmieszane lub niezmieszane z włóknami roślinnymi, lub innymi dodatkami, znajdujące się w porcjowanych saszetkach lub w równoważnej postaci, które mogą być używane doustnie do wchłaniania nikotyny lub jej związków, lub pochodnych przez organizm ludzki. Wyrobem akcyzowym będzie więc w istocie masa nikotynowa, w skład której może wchodzić nikotyna, ale również jej związki lub pochodne, składniki roślinne, środki aromatyzujące, często substancje słodzące. Materialna forma „saszetki” jest oczywiście najczęściej spotykana. Możliwe są też inne. Nie „saszetka” w rozumieniu małego woreczka decyduje o opodatkowaniu akcyzą, a możliwość wchłaniania nikotyny doustnie.
Co ważne, do saszetek nikotynowych będą miały zastosowanie ogólne przepisy dotyczące opodatkowania akcyzą wyrobów akcyzowych, w tym przedmiotu opodatkowania, powstania obowiązku podatkowego, opodatkowania ubytków, właściwości organów podatkowych, rejestracji podmiotów, deklaracji podatkowych, ewidencji, zabezpieczeń akcyzowych. A także przepisy odnośnie stosowania procedury zawieszonego poboru akcyzy. Chociaż z uwagi na niezharmonizowany charakter, chodzi o stosowanie tej procedury na terytorium kraju (np. w procesie produkcji saszetek nikotynowych).
Pozostałe regulacje
Producentem saszetek nikotynowych będzie każdy, kto produkuje te wyroby akcyzowe oraz każda inna osoba, która uczestniczy w ich produkcji. Produkcją saszetek nikotynowych ma być z kolei ich wytwarzanie, przetwarzanie, a także pakowanie, za wyjątkiem wytwarzania przez konsumenta ręcznie domowym sposobem w gospodarstwie domowym na własne potrzeby. Podstawą opodatkowania saszetek nikotynowych będzie ilość wyrażona w kilogramach. Stawka akcyzy na saszetki nikotynowe wynosić będzie 300 zł za każdy kilogram. Ale nie od razu. W 2025 r. stawka będzie wynosić 100 zł za każdy kilogram, w 2026 r. będzie to 200 zł za każdy kilogram. Docelowy poziom 300 zł za kilogram osiągniemy więc dopiero w 2027 r. W przypadku naruszenia przepisów o produkcji w składzie podatkowym, stawka będzie dwukrotnie wyższa.
Inna sprawa, że oczywiście możliwa będzie produkcja saszetek nikotynowych poza procedurą zawieszonego poboru akcyzy. Wymagać to będzie jednak wnoszenia przedpłat akcyzowych.
Producent, importer lub podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego saszetek nikotynowych, przeznaczonych do sprzedaży na terytorium kraju, będzie obowiązany wydrukować na opakowaniu jednostkowym informację o ilości tych saszetek nikotynowych wyrażonej w gramach. Jeśli tego nie zrobi, „grozi mu” akcyza w podwójnej wysokości.
Saszetki nikotynowe będą też podlegały oznaczaniu znakami akcyzy. Znaki akcyzy będą miały roczny termin ważności, z możliwością sprzedaży wyrobów oznaczonych znakiem z ubiegłego roku do końca lutego roku następnego. Do 28.2.2025 r. będą mogły być sprzedawane saszetki nikotynowe wprowadzone do obrotu przed 31.12.2025 r. bez znaków akcyzy, po tej dacie niezbędne będą jednak znaki legalizacyjne. Pojawią się też oczywiście nowe wzory znaków akcyzy.
Komentarz
Resort Finansów zakłada, że nowe regulacje nie spowodują spadku sprzedaży saszetek nikotynowych. Przewidywany jest wręcz wzrost sprzedaży związany z strategiami marketingowymi wdrażanymi przez producentów. Inna sprawa, że również w ostatnim czasie rynek saszetek nikotynowych znacząco się powiększył. Wielce prawdopodobne jest to, że w dużej mierze z powodu akcyzy (a raczej jej braku). Tak oto zakres opodatkowania wyrobów do palenia poszerza się metodycznie na przestrzeni lat. Pierwotnie, akcyza dotyczyła „tradycyjnych” wyrobów tytoniowych (papierosów, cygar i cygaretek, tytoniu do palenia). Opodatkowanie suszu tytoniowego akcyzą to była odpowiedź raczej na patologie i szarą strefę. Ale już wprowadzenie akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie to efekt ewolucji rynku wyrobów nikotynowych i przerzucania się konsumentów na takie „nowoczesne” formy zażywania uzależniających substancji, w tym bez-tytoniowe. Ale nie mniej szkodliwe dla zdrowia – co uzasadnia oczywiście dyskusję o nałożeniu akcyzy.
Dyskusja toczyła się również względem saszetek nikotynowych, ale do tej pory akcyza omijała je szerokim łukiem. Są to póki co wyroby niezharmonizowane, ale oczywiście istniej możliwość objęcia ich akcyzą przez poszczególne państwa członkowskie. Korzystają one z tej możliwości (np. Łotwa czy Włochy). Saszetki nikotynowe kojarzą się zwłaszcza z krajami skandynawskimi. I Szwecja rzeczywiście również stosuje względem saszetek opodatkowanie akcyzą (choć w dość niskiej wysokości, tym bardziej biorąc pod uwagę fiskalizm tego kraju). Możemy zakładać, że wpływy budżetowe z akcyzy od saszetek nikotynowych będą zauważalne. Czy aż tak jak w przypadku płynu do papierosów elektronicznych (ostatnie dane wskazują na ekstremalne wzrosty)? Trudno przewidzieć tym bardziej, że stawki urosną skokowo na przestrzeni dwóch lat. Saszetki nie są też chyba aż tak popularne jak np. e-papierosy jednorazowe.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
