• Celem projektu jest eliminacja ograniczeń w wystawianiu bezpłatnych recept sprowadzających się do tego, że jedynie niektórzy lekarze oraz pielęgniarki mają uprawnienia do ich wystawienia.
  • Zauważono, że ogranicza to dostęp do darmowej farmakoterapii i różnicuje sytuację prawną osób wykonujących zawód medycznych.
  • Przewidywane jest także zautomatyzowane uzupełnianie recepty o wiek pacjenta i odnotowanie prawa do bezpłatnej realizacji recepty, bez potrzeby wypisywania dodatkowego kodu.

Obecny stan prawny

Regulacja dotycząca bezpłatnego zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne (dalej: bezpłatne zaopatrzenie), wynika z art. 43a ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146; dalej: ŚOZŚrPubU).

Bezpłatne zaopatrzenie przysługuje pacjentom:

  • do ukończenia 18. roku życia,
  • po ukończeniu 65. roku życia.

Recepty uprawniające do bezpłatnej redundancji mogą być wystawione przez:

  • lekarza lub pielęgniarkę udzielających świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej

albo

  • lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie albo dla małżonka, albo dla osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, albo dla krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa (tzw. lekarz emeryt),

albo recepta elektroniczna wystawiona przez:

  • lekarza lub pielęgniarkę udzielających świadczeń opieki zdrowotnej:
    1. w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub
    2. z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w ramach umowy, o której mowa w art. 159a ŚOZŚrPubU,
  • lekarza udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej:
    1. w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego lub
    2. z zakresu leczenia szpitalnego w ramach umowy, o której mowa w art. 159a ŚOZŚrPubU,

w związku z zakończeniem leczenia szpitalnego.

Poza lekarzem – emerytem, obecnie nawet nie każdy lekarz udzielający świadczeń na NFZ może wystawić bezpłatną receptę. Możliwość taką ma jedynie lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w jednym z trzech zakresów:

  • podstawowej opiece zdrowotnej,
  • ambulatoryjnej opiece specjalistycznej,
  • leczeniu szpitalnym (w związku z zakończeniem leczenia).

W praktyce powyższe oznacza daleko idące ograniczenia dla pacjentów. Nie mogą zrealizować bezpłatnie recepty nawet pomimo spełnienia innych wymogów, jeśli receptę wystawiłby np. lekarz udzielający świadczeń z psychiatrii czy w ramach leczenia stomatologicznego nawet na NFZ, ale także każdy lekarz udzielający świadczeń prywatnie.

Sektor publiczny – Sprawdź aktualną listę szkoleń Sprawdź

Kierunek zmian

Planowane zmiany mają rozszerzyć uprawnienia preskrypcyjne na wszystkich lekarzy. Według projektowanego brzmienia recepta bezpłatna mogłaby być wystawiona przez osobę:

  • uprawnioną w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy z 12.5.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 930) jest osoba posiadającą prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept zgodnie z ustawą oraz ustawą z 6.9.2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 686) oraz zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne,

a także

  • posiadającą prawo wykonywania zawodu, która zaprzestała jego wykonywania i wystawia receptę dla siebie albo dla małżonka, albo dla osoby pozostającej we wspólnym pożyciu albo dla krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa.

Założeniem więc jest możliwość realizacji bezpłatnej recepty niezależnie od tego, czy i jaką umowę z NFZ podpisał lekarz.

Automatyczny kod na recepcie

Według projektowanych zmian ułatwieniu ma także podlegać proces wystawiania e-recept bezpłatnych. Obecnie wymaga to wpisania dodatkowego kodu.

Ma zostać wprowadzone stosunkowo proste narzędzie, dzięki któremu bezpłatne zaopatrzenie będzie automatycznie pojawiać się na e-recepcie, w oparciu o wiek pacjenta.

Jedynie w receptach papierowych uprawnienie musi być odnotowane. Zauważa się jednak, że recepty papierowe to schyłkowe rozwiązanie, a ich odsetek w całym kraju nie przekracza 3%. Nie wiąże się z tym więc ryzyka nadużyć czy problemów mając na uwadze dominujący charakter e-recept.

Skutki regulacji i źródła finansowania

Spodziewanym efektem zmian jest ułatwienie pacjentom dostępu do bezpłatnego zaopatrzenia. Grupa wiekowa poniżej 18 roku życia i powyżej 65 roku życia szacowana jest na około 16 milionów osób.

Zmiany poszerzą grupę osób mogących wystawiać recepty na darmowe leki, a także dotkną apteki ogólnodostępne, w których te recepty będą realizowane.

Szacuje się, że dodatkowo w budżecie państwa należy zabezpieczyć środki finansowe konieczne na refundację dla pacjentów:

  • po ukończeniu 65 r.ż. – 217 457 220 zł,
  • pediatrycznych (poniżej 18 r.ż.) – 53 490 850 zł.

Etap legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw znajduje się obecnie na etapie konsultacji publicznych (numer projektu: UD75). Po ich przeprowadzeniu trafi pod obrady Sejmu. Resort zdrowia deklaruje przyjęcie projektu w III kwartale 2024 r.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →