Na hasło: „nadchodzące zmiany w podatkach”, zdecydowana większość osób zainteresowanych tą dziedziną życia myśli przede wszystkim o tzw. estońskim CIT oraz opodatkowaniu spółek komandytowych. To niewątpliwie projekty medialne i kontrowersyjne. W praktyce jednak, ich skutki dotkną stosunkowo niewielkiego grona podatników.
Znacznie szersze zastosowanie znajdą zapowiadane zmiany do VATU. Co ważne – przynajmniej w artykułowanej przez Ministerstwo Finansów warstwie intencjonalnej, zmiany te maja mieć głównie pozytywny wpływ na rozliczenia podatkowe. Inna sprawa, że prace nad tzw. SLIM VAT, w odróżnieniu od wymienionych wyżej pomysłów, jakby trochę utknęły. Nie zmienia to faktu, że warto wiedzieć, czego w najbliższym czasie można się będzie spodziewać.
Faktury korygujące po nowemu
Propozycja Ministerstwa Finansów zakłada w tym zakresie dwie istotne modyfikacje.
Po pierwsze – w przypadku faktur „in minus” chodzi o odejście od obowiązku posiadania przez sprzedawcę potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Teoretycznie – to krok do przodu, bowiem z uzyskiwaniem potwierdzeń tego rodzaju często są kłopoty (nabywca nie ma bowiem żadnego interesu w ich przekazywaniu).
W praktyce jednak, projekt zakłada posiadanie przez sprzedawcę stosownej dokumentacji potwierdzającej ustalenie nowych warunków z nabywcą. Tak naprawdę więc zmiana to niewielka, zważywszy na obecne brzmienie (swoją drogą przeznaczonego do odstrzału) art. 29a ust. 15 pkt 4 VATU, stanowiącego alternatywę dla konieczności posiadania potwierdzenia odbioru faktury w postaci duetu: udokumentowana próba doręczenia i odpowiednia dokumentacja. Praktyka podatkowa już ewoluuje w tę stronę (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 7.5.2020 r., 0114-KDIP4-2.4012.75.2020.1.WH, Legalis).
Po drugie – swoich przepisów doczekają się korekty „in plus”. Dziś o sposobie ich rozliczeń decyduje ugruntowana praktyka podatkowa, odwołująca się do przyczyny takiej korekty. Przyczyny pierwotne (np. błąd istniejący od zarania) rozlicza się wstecznie. Przyczyny wtórne (np. potransakcyjna zmiana warunków) rozliczane są (i będą) zaś na bieżąco.
Jednolite przeliczenie kursów walut
W przypadku rozliczeń w walutach obcych, zgodnie z art. 31a ust. 1 VATU przeliczenia na PLN dokonuje się na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Z tym, że obowiązek ten powstaje w różny sposób dla różnych transakcji. Skutkuje to często stosowaniem różnych kursów na potrzeby VAT i podatku dochodowego (co dla działów księgowości jest kłopotliwe).
SLIM VAT proponuje podatnikom wybór metody ustalania kursów przeliczeniowych. Decyzja o jednolitym stosowaniu kursów dla podatku dochodowego wymagać ma dwunastomiesięcznej konsekwencji podatnika.
Co ważne – chodzi o spójność w zakresie zasadami przeliczania przychodu. Nowe zasady nie znajdą więc zastosowania do tych transakcji zakupowych, chociażby wiązała się z nimi konieczność rozliczenia podatku należnego (np. WNT, import usług).
Ułatwienia dla eksporterów
W odróżnieniu od chociażby WDT, zaliczki z tytułu eksportu podlegają opodatkowaniu VAT. Można objąć je 0% stawką VAT, o ile wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę (i posiada dokument potwierdzający wywóz). Postulowana zmiana wydłuża ten okres do 6 miesięcy, co wielu podatników przyjmuje z optymizmem. W praktyce skomplikowanych procesów produkcyjnych, dwa miesiące bywały niewystarczające.
Apropos skomplikowanych procesów, wraz ze SLIM VAT żywota nie zakończy art. 41 ust. 9b VATU. Pozwala on na przedłużanie ww. okresu pod warunkiem że wywóz towarów późniejszym terminie jest uzasadniony specyfiką realizacji dostawy, potwierdzoną warunkami, w których określono termin wywozu towarów. Nadal więc powinna w tym zakresie istnieć większa elastyczność.
Odliczenie VAT – dłużej i szerzej
Dłużej – bo w formule „na bieżąco” nie tylko w miesiącu otrzymania faktury i dwóch kolejnych miesiącach – ale w trzech kolejnych.
Szerzej – bo wraca możliwość odliczania podatku od refakturowanych usług noclegowych. To dość nieoczekiwane następstwo orzeczenia TSUE w sprawie z 2.5.2019 r. (Grupa Lotos S.A. v Minister Finansów, C-225/18). TSUE zasadniczo nie zakwestionował polskich przepisów ograniczających prawo do odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie (co potwierdził zresztą później NSA). Projektodawca wyszedł jednak z założenia, że opisywana zmiana… stanowi odpowiedź na potrzeby rynku. Pomysłowi trzeba przyklasnąć, refakturowanie usług noclegowych jest bowiem dziś podatkowo wyjątkowo niekorzystne (naliczenie VAT bez prawa do odliczenia).
VARIA
Projekt SLIM VAT to także szereg innych zmian. Zwiększenie limitu dla prezentów małej wartości (art. 7 ust. 4 pkt 2 VATU) z 10 PLN do 20 PLN to czysta propaganda i trudno zaliczyć ją do zmian zasługujących na szerszy komentarz. Dużo dalej idą jednak zmiany dotyczące m.in.:
- Wiążących Informacji Stawkowych – możliwe będzie występowanie o WIS dla towarów w oparciu o PKWiU. Celem jest umożliwienie korzystania z ochrony z tej instytucji w przypadku towarów objętych obowiązkowym MPP. Wszystkie WIS będą zaś tracić ważność po upływie 3 lat od wydania;
- TAX FREE – chodzi o wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów w ramach procedury zwrotu VAT podróżnym. To ważne o tyle, że w tego rodzaju transakcjach identyfikowane są nadużycia i wyłudzenia. Sam zwrot będzie mógł być też dokonywany bezgotówkowo. Za to wyłącznie na rzecz podróżnego, a nie jakiegokolwiek innego podmiotu;
- Obowiązkowego MPP – możliwe będzie regulowanie zobowiązań objętych obowiązkowym MPP w formie wielostronnych kompensat. Dodatkowo, zapłata przy użyciu MPP uwolni podatnika od sankcji z art. 112b ust. 2a VATU (dodatkowe zobowiązanie w wysokości 15% w przypadku korekty deklaracji podczas kontroli celno-skarbowej);
- Transakcji łańcuchowych – uchylony ma zostać art. 7 ust. 8 VATU, będący zasadniczo podstawą klasyfikacji danej transakcji jako łańcuchowej. Zdaniem prawodawcy, przepis ten jest zbędny a w dodatku nie wynika wprost z regulacji unijnych.
Co dalej?
To nie koniec zmian na gruncie podatków pośrednich. Na gruncie VAT nadchodzą nowe rozwiązania wynikające z przepisów wspólnotowych odnośnie branży e-commerce (konsumencka sprzedaż towarów i usług na odległość). Do tego, Komisja Europejska opublikowała jakiś czas temu swoje nieskonkretyzowane jeszcze założenia do pakietu uproszczeń w VAT pod wiele mówiącym tytułem „Action Plan for Simple Taxation”.
W kolejce czekają zaś co najmniej dwa projekty dość istotnie modyfikujące przepisy AkcyzU. A i tzw. podatek cukrowy, wprowadzony ustawą z 14.2.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wejściem w życie ustawy z 14.2.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów (Dz.U. z 2020 r. poz. 1942) do podatków (opłat) pośrednich można zaliczyć.
Będzie się więc działo.