- Ustawa budżetowa na 2025 r. zakłada wydatki 921,6 mld zł, deficyt 288,8 mld zł oraz priorytety takie jak obronność, wsparcie przedsiębiorców i reformy samorządowe.
- Prognozowany wzrost PKB wynosi 3,9%, inflacja 5,0%, a bezrobocie spadnie do 4,9%.
- Na obronę przeznaczono 186,6 mld zł, na zdrowie 221,7 mld zł, a reformy zwiększą dochody samorządów o 24,8 mld zł.
Opis procedury budżetowej w Polsce
Procedura budżetowa w Polsce reguluje proces tworzenia, uchwalania i realizacji budżetu państwa. Jak wynika z art. 219 Konstytucji RP budżet państwa jest uchwalany w formie ustawy przez Sejm. Rząd przygotowuje projekt ustawy budżetowej i – zgodnie z art. 222 Konstytucji RP – przedkłada go Sejmowi nie później niż na trzy miesiące przed rozpoczęciem nowego roku budżetowego (z wyjątkiem szczególnych przypadków, np. skrócenia kadencji Sejmu).
Sejm rozpatruje projekt budżetu, wprowadza poprawki i uchwala ustawę budżetową. Jeśli ustawa budżetowa nie zostanie uchwalona na czas, zgodnie z art. 219 ust. 4 Konstytucji RP, podstawą gospodarki finansowej państwa staje się projekt ustawy budżetowej.
Realizacja budżetu oraz kontrola nad nim spoczywają na Radzie Ministrów, przy czym szczegółowy nadzór nad wydatkami i dochodami sprawuje Minister Finansów. Raport z wykonania budżetu, zgodnie z art. 226 Konstytucji RP, jest corocznie przedstawiany Sejmowi wraz z wnioskiem o udzielenie absolutorium.
Założenia makroekonomiczne
Produkt Krajowy Brutto
Jak wynika z założeń projektu budżetu państwa na 2025 r., oczekiwany wzrost PKB w 2025 r. wyniesie 3,9%, a więc wyraźnie więcej niż w bieżącym roku. Będzie to spowodowane m.in. zwiększonym napływem środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz wyraźnego zwiększenia inwestycji militarnych, obok wysokiej dynamiki spożycia prywatnego (zakładany wzrost w 2025 r. – o 3,6%). Zakłada się również neutralny wpływ zmiany zapasów na wzrost PKB w 2025 r. oraz kontrybucję eksportu netto zbliżoną do zera.
Rynek pracy
Przewiduje się, że przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej w 2025 r. nieznacznie wzrośnie o 0,7%. Dynamika zatrudnienia będzie uzależniona od procesów demograficznych oraz przewidywanej poprawy dynamiki aktywności gospodarczej.
Z założeń projektu budżetu państwa na 2025 r. wynika, że bezrobocie rejestrowane utrzyma się na niskim poziomie. Oczekiwany jest niewielki spadek stopy bezrobocia rejestrowanego do 4,9% na koniec 2025 r. z 5,0% na koniec 2024 r.
Prognozuje się również, że w 2025 r. nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej wyniesie 7,1%, wobec wysokiego, dwucyfrowego tempa wzrostu we wcześniejszych latach.
Inflacja
W założeniach projektu budżetu państwa przyjęto, że inflacja w 2025 r. wyniesie średnio 5,0%, wobec 3,7% w 2024 r. Przewidywany wzrost inflacji jest efektem dobrej sytuacji na rynku pracy sprzyjającej utrzymywaniu się podwyższonej inflacji bazowej. Prognoza na przyszły rok była przygotowana przy założeniu odmrożenia cen energii dla gospodarstw domowych.
Główne założenia ustawy budżetowej na 2025 r.
Informacje o głównych postanowieniach ustawy budżetowej na 2025 r. i ich genezie przedstawiono w komunikacie Ministerstwa Finansów. Zgodnie z nim, w ustawie budżetowej na 2025 r. ustalono:
- prognozę łącznej kwoty podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa w kwocie 632,8 mld zł – tj. o 8,7 mld zł mniej niż przewidywane wykonanie w 2024 r. (641,5 mld zł) w związku z planowaną w 2025 r. reformą dochodów jednostek samorządu terytorialnego i zmianą w zakresie udziałów jednostek samorządu terytorialnego w podatkach dochodowych PIT i CIT, w efekcie której jednostki samorządu terytorialnego otrzymają większe dochody z tytułu udziałów w PIT i CIT, co wpłynie na zmniejszenie części trafiającej do budżetu państwa;
- limit wydatków budżetu państwa na poziomie 921,6 mld zł – tj. o 55,2 mld zł więcej niż w ustawie budżetowej na 2024 r. (866,4 mld zł), w tym 63,2 mld zł stanowi finansowanie zobowiązań wyemitowanych przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. na sfinansowanie rządowego programu „Tarcz Finansowych” oraz przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19;
- deficyt budżetu państwa na 31.12.2025 r. w wysokości nie większej niż 288,8 mld zł (7,3% PKB) – w warunkach porównywalnych z ustawą budżetową na 2024 r. deficyt wyniósłby 180,6 mld zł (4,5% PKB);
- deficyt sektora finansów publicznych (definicja UE) na poziomie ok. 5,5% PKB – prognozowany deficyt jest zgodny z krajowymi regułami fiskalnymi, w szczególności ze stabilizującą regułą wydatkową, wyznaczającą maksymalny limit wydatków dla niemal całości sektora instytucji rządowych i samorządowych (GG);
- dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (definicja UE) na poziomie 59,8% PKB – poniżej wartości referencyjnej zawartej w traktacie o funkcjonowaniu UE na poziomie 60%.
Bezpieczeństwo państwa
Jak wynika z projektu ustawy budżetowej na 2025 r., w budżecie oraz planie Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych na 2025 r. zabezpieczono środki na obronę narodową w wysokości 186,6 mld zł (wzrost o 28,6 mld zł w stosunku do 2024 r.). Kwota ta stanowi 4,7% planowanego w założeniach do budżetu PKB 2025 r.
Składają się na nią:
- 124,3 mld zł wydatki budżetu państwa;
- 62,3 mld zł środki Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych.
Co istotne, na modernizację zabezpieczenia granicy z Białorusią przewidziano ponad 0,5 mld zł.
Wsparcie przedsiębiorców
W ustawie budżetowej na 2025 r. przewidziano również obniżenie minimalnej podstawy składki zdrowotnej dla osób, które rozliczają się za pomocą skali podatkowej oraz na podatku liniowym. Ma ono dotyczyć także osób, które stosują opodatkowanie w formie karty podatkowej.
W 2025 r. minimalna podstawa składki zdrowotnej zostanie zmniejszona do poziomu 75,00% minimalnego wynagrodzenia, z której to zmiany skorzysta ok. 934 tys. przedsiębiorców.
Świadczenia społeczne i zdrowotne w budżecie na 2025 r.
Na sektor ochrony zdrowia, uwzględniając środki dla Narodowego Funduszu Zdrowia, przewidziano 221,7 mld zł, co stanowi wzrost o prawie 31 mld zł w porównaniu z poprzednim rokiem.
Dodatkowo, program „Aktywny rodzic” otrzyma 8,4 mld zł, na „Rodzinę 800+” zaplanowano 62,8 mld zł, a na wdowią rentę przeznaczono 3,2 mld zł.
Na realizację 13. i 14. emerytury zarezerwowano 31,5 mld zł, natomiast 24,2 mld zł zostanie przeznaczone na waloryzację emerytur i rent.
Dodatkowe środki dla jednostek samorządu terytorialnego
Jak wskazano w komunikacie Ministerstwa Finansów, kompleksowa reforma przywróci systemowi dochodów samorządów przejrzystość i zapewni stabilny system finansowania, jak również zwiększenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Dochody lokalnych społeczności zostaną oparte na obiektywnych parametrach, które będzie można zmierzyć za pomocą danych statystycznych.
Skutkiem zaproponowanej reformy będą większe dochody jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziałów w PIT i CIT, co wprost przełoży się na spadek części trafiającej do budżetu państwa.
Prognozowane dochody jednostek samorządu terytorialnego wzrosną w 2025 r. o 24,8 mld zł w stosunku do obowiązującego systemu.
Etap legislacyjny
Sejm 6.12.2024 r. przyjął ustawę budżetową na 2025 r.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
