Postępowanie przed WSA w Gdańsku

Pismem z 28.12.2023 r. A.M. (dalej: Skarżący) wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (dalej: WSA w Gdańsku ) skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku (dalej: SKO) z 7.8.2023 r. w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie zasiłku okresowego. Następnie pismem z 16.5.2024 r. Skarżący złożył wniosek o wyłączenie jednego sędziego WSA w Gdańsku – K.K. (dalej: Sędzia) – od orzekania w sprawie.

Postanowieniem z 28.5.2024 r. WSA w Gdańsku odmówił wyłączenia ww. Sędziego od orzekania w sprawie. Na powyższe postanowienie Skarżący wniósł zażalenie, które postanowieniem WSA w Gdańsku z 14.8.2024 r. zostało odrzucone z uwagi na nieuzupełnienie braku formalnego poprzez niepodpisanie zażalenia w wyznaczonym terminie.

Pismem z 12.9.2024 r. Skarżący wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, które nie zostało przez niego podpisane. W związku z powyższym pismem z 11.10.2024 r. został wezwany do usunięcia braku formalnego ww. zażalenia poprzez jego podpisanie, w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia zażalenia. Powyższe wezwanie Skarżący odebrał 31.10.2024 r. Pozostało ono jednakże bez jakiejkolwiek odpowiedzi.

Akta sprawy wraz z zażaleniem na postanowienie WSA w Gdańsku z 14.8.2024 r. przekazano do Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA).

Stanowisko NSA

Naczelny Sąd Administracyjny w pierwszej kolejności przywołał stan prawny mający zastosowanie w rozpatrywanej sprawie. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że stosownie do art. 194 § 3 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej: PostAdmU) zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia.

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że wymagania dotyczące pism w postępowaniu sądowym zasadniczo zawarte są rozdziale 1 działu III PostAdmU:

  1. każde pismo strony powinno zawierać podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika (art. 46 § 1 pkt 4 PostAdmU);
  2. art. 49 § 1 PostAdmU stanowi, że w przypadku, gdy pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę do jego uzupełnienia lub poprawienia w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej;
  3. art. 178 PostAdmU nakazuje odrzucenie skargi kasacyjnej w przypadku nieuzupełnienia jej braków formalnych (norma ta na mocy art. 197 § 2 PostAdmU ma odpowiednie zastosowanie do postępowania toczącego się na skutek zażalenia).

Następnie NSA odniósł się do stanu faktycznego tej sprawy. W tym kontekście NSA zauważył, że wniesione przez Skarżącego zażalenie na postanowienie WSA w Gdańsku z 14.8.2024 r. zawierało brak formalny, ponieważ Skarżący nie podpisał zażalenia. Wobec tego prawidłowo Przewodnicząca Wydziału II WSA w Gdańsku zarządzeniem z 13.9.2024 r., które znajduje się w aktach sprawy, wezwała Skarżącego do uzupełnienia wskazanego braku formalnego zażalenia w terminie 7 dni, pouczając jednocześnie o skutkach procesowych niewykonania wezwania w terminie. Wszystkie braki zażalenia, o ile uniemożliwiają nadanie mu prawidłowego biegu, mogą być uzupełnione w trybie art. 49 § 2 PostAdmU w zw. z art. 193 PostAdmU i art. 197 § 2 PostAdmU. Nieusunięcie ich w wyznaczonym terminie powoduje odrzucenie zażalenia (art. 178 PostAdmU; postanowienie WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 24.10.2017 r., I SA/Go 164/17, Legalis).

Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych zażalenia zostało skutecznie doręczone Skarżącemu 31.10.2024 r., a zatem termin do wykonania zarządzenia upłynął 7.11.2024 r. Skarżący nie uzupełnił w terminie braku formalnego zażalenia.

Następnie NSA wskazał, że w niniejszej sprawie Skarżący po raz kolejny wniósł niepodpisany środek zaskarżenia, który w wyniku nieuzupełnienia przez niego braków formalnych podlegał odrzuceniu. Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu wiadomo z urzędu, że Skarżący również w innych sprawach był prawidłowo wzywany do podpisania zażalenia, jednak wezwania te pozostały bez odpowiedzi (postanowienie NSA z 11.1.2023 r., I OZ 619/22, Legalis; postanowienie NSA z 21.4.2022 r., I OZ 141/22; oraz postanowienie NSA z 11.1.2022 r., III OZ 1281/21).

Administracja sądowa - sprawdź aktualną listę szkoleń Sprawdź

Rozstrzygnięcie NSA

W ocenie NSA postawa Skarżącego prezentowana zarówno w omawianej sprawie, jak i innych postępowaniach toczących się z jego udziałem (jak wskazano powyżej), i działanie Skarżącego, a właściwie jego brak, polegający na braku reakcji na prawidłowo doręczone wezwanie do uzupełnienia braku formalnego zażalenia, tj. braku podpisu ww. pisma, zdaje się być – zdaniem NSA – nakierowane na przedłużanie postępowania sądowego. Takie zachowanie Skarżącego należy – jak wskazał NSA – uznać za nadużycie prawa do sądu. Z przedstawionych wyżej względów NSA, działając na podstawie art. 180 PostAdmU w zw. z art. 197 § 2 PostAdmU, odrzucił zażalenie.

Komentarz

Na tle stanu faktycznego sprawy NSA wypowiedział się na temat zagadnienia konsekwencji prawnoprocesowych złożenia pisma procesowego (tu: zażalenia na postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego) obarczonego brakami formalnymi. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że co do zasady przedmiotowy brak formalny podlega konwalidacji na wezwanie sądu. Niemniej jednak nieuzupełnienie w wyznaczonym terminie braków formalnych obliguje sąd do odrzucenia wniesionej skargi (art. 178 PostAdmU; tu: zażalenia). Powyższy przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a zatem w przypadku nieuzupełnienia przez stronę skarżącą braków formalnych skargi w wyznaczonym terminie sąd jest zobowiązany do odrzucenia skargi. Ustawodawca nie przewidział bowiem jakichkolwiek odstępstw od tej reguły, nie wprowadził też żadnych uregulowań pozwalających na zastosowanie innego środka niż odrzucenie skargi (postanowienie WSA w Łodzi z 21.3.2023 r., I SA/Łd 78/23, Legalis).

Jak wskazuje się zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie sądowoadministracyjnym, prawo do sądu, na które wskazał NSA w rozpatrywanej sprawie, nie jest prawem absolutnym, które musi zostać w każdym jednostkowym przypadku bezwzględnie zrealizowane. Dostęp do sądu jest ograniczony m.in. koniecznością zachowania warunków formalnych wymaganych dla nadania sprawie dalszego biegu. Strona, decydując się na wszczęcie postępowania sądowego, musi liczyć się z koniecznością podjęcia pewnej aktywności procesowej, respektując zasady i tryb wnoszenia skargi do sądu administracyjnego, zaś w przypadku niedopełnienia tych obowiązków musi liczyć się z zamknięciem dostępu do sądu, tj. odrzuceniem środka zaskarżenia (postanowienie NSA z 20.9.2024 r., I OZ 563/24, Legalis). Jednocześnie, kontynuując powyżej zaprezentowany kierunek, w orzecznictwie wskazuje się, że zażalenie na postanowienie sądu stanowi fakultatywny środek odwoławczy. Jego wniesienie zależne jest wyłącznie od woli skarżącego. Oznacza to, że na stronie wnoszącej zażalenie ciąży obowiązek dochowania wymogów formalnych zażalenia jako pisma sądowego oraz to, że ponosi ona ujemne konsekwencje swoich czynów (postanowienie WSA we Wrocławiu z 14.11.2017 r., IV SO/Wr 14/17, Legalis). Świadomości powyższego nie miał – jak zdaje się wynikać ze stanu faktycznego rozpatrywanej sprawy – Skarżący w tej sprawie.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →