Zgodnie z uzasadnieniem do rządowego projekt ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 956), celem zmian jest:
- transpozycja do polskiego prawa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z 11.12.2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.Urz. UE L z 2018 r. Nr 328, s. 82), w zakresie wykorzystania w transporcie niskoemisyjnych paliw oraz energii elektrycznej;
- zapewnienie rozwoju rynku paliw transportowych, w kierunku zwiększenia wykorzystania energii odnawialnej oraz zmniejszenia emisyjności sektora transportu;
- stworzenie warunków dla rozwoju technologii biokomponentów zaawansowanych, w tym biometanu;
- zaliczenie w poczet celu odnawialnych źródeł energii w transporcie, odnawialnej energii elektrycznej wykorzystanej w pojazdach.
Istota wprowadzonych zmian
Ustawa z 21.2.2025 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r. poz. 303; dalej: ZmBiopalCiekU25) wprowadza szereg zmian do ustawy z 25.8.2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 20; dalej: BiopalCiekU).
W pierwszej kolejności należy wskazać, że ZmBiopalCiekU25 określa poziomy Narodowego Celu Wskaźnikowego (dalej: NCW), na kolejne lata, tj. do 2029 r. (z uwzględnieniem możliwości branży paliwowej i sektora transportu, zgodnie z wyznaczonymi celami zapewnienia minimalnego udziału odnawialnych źródeł energii w transporcie, określonymi w dyrektywie 2018/2001/WE), oraz wyznacza mechanizmy nadzoru, w tym finansowe, związane z brakiem realizacji ww. udziałów minimalnych. W tym kontekście, ZmBiopalCiekU25 uwzględnia wymogi, dotyczące z jednej strony maksymalnego udziału biokomponentów pozyskiwanych z surowców spożywczych lub pastewnych, wykorzystywanych do realizacji celu udziału odnawialnej energii w sektorze transportu, z drugiej zaś strony – minimalnego udziału zaawansowanych biokomponentów, w tym biometanu, wytwarzanych w sektorze transportu.
Ponadto ZmBiopalCiekU25 uzupełnia (rozszerza) katalog paliw, którymi można realizować NCW, o cztery nowe kategorie, tj.: (i) ciekłe paliwa węglowe pochodzące z recyklingu, (ii) gazowe paliwa węglowe pochodzące z recyklingu, (iii) biokomponenty gazowe oraz (iv) biokomponenty zaawansowane, pozyskiwane dzięki zagospodarowaniu pozostałości, produktów ubocznych z procesów przetwórczych, odpadów zamiast ich składowania, na rzecz prowadzenia gospodarki w obiegu zamkniętym. Jednocześnie ZmBiopalCiekU25 wprost wskazuje biometan jako paliwo umożliwiające realizację NCW. Ustawa pozwala także na uwzględnienie w realizacji NCW energii elektrycznej, pozyskiwanej z odnawialnych źródeł energii.
ZmBiopalCiekU25 zapewnia ciągłość funkcjonowania mechanizmów monitoringu spełniania kryteriów zrównoważonego rozwoju, w tym funkcjonowania uznanych przez KE w drodze decyzji dobrowolnych systemów certyfikacji, zachowania ważności wydanych poświadczeń, certyfikatów, świadectw, prowadzących do wzajemnego uznawania na obszarze UE certyfikowanych surowców i towarów (m.in. art. 28 BiopalCiekU), a także reguluje wymagania dotyczące spełniania kryteriów zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do biokomponentów, biopłynów i paliw z biomasy, wykorzystywanych w instalacjach odnawialnego źródła energii wytwarzających energię elektryczną, ciepło lub chłód (rozdział 4a BiopalCiekU).
Definicje legalne
W celu dostosowania siatki pojęciowej w BiopalCiekU do Dyrektywy 2018/2001/WE wprowadzono istotne zmiany w definicjach pojęć ustawowych, takich jak m.in.:
- biomasa – doprecyzowano dotychczasową definicję poprzez wskazanie rodzajów surowców kwalifikujących się do tego terminu (art. 2 ust. 1 pkt 2 BiopalCiekU); jednocześnie wyodrębniono definicje biomasy rolniczej i biomasy leśnej. Pojęcie biomasa zawiera więc zarówno biomasę pochodzącą z rolnictwa, łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi, jak również z leśnictwa i łowiectwa, a także rybołówstwa i akwakultury oraz z powiązanych z nimi działami przemysłu;
- biokomponenty – zmieniono dotychczasową definicję; dodatkowo wskazano, że biokomponenty mogą być wykorzystywane do wytwarzania paliw, paliw lotniczych i paliw żeglugowych, zaś w przypadku biokomponentów gazowych mogą służyć do mieszania z kopalnymi odpowiednikami biokomponentu, bez konieczności posiadania koncesji na wytwarzanie paliw (art. 2 ust. 1 pkt 3 BiopalCiekU);
- biometan – doprecyzowano również biokomponent gazowy, jakim jest biometan. Definicja biometanu wprowadza odesłanie do definicji biometanu zawartej w ustawie z 20.2.2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1361);
- biokomponenty zaawansowane – wprowadzono nową definicję, zgodnie z którą są to biokomponenty wytworzone z surowców, o których mowa w części A załącznika nr 1 do BIO. Załącznik nr 1 część A jest zaś odpowiednikiem części A załącznika IX do dyrektywy 2018/2001/WE. Lista surowców w załączniku została uzupełniona zgodnie z treścią dyrektywy 2018/2001/WE o nowe rodzaje surowców, m.in.: frakcję biomasy z odpadów i pozostałości z leśnictwa i działów przemysłu powiązanych z leśnictwem, jak np. kora, gałęzie;
- rośliny wysokoskrobiowe – zmieniono definicję i wskazano, że są to zboża, niezależnie od tego, czy są wykorzystywane tylko ziarna czy całe rośliny; rośliny bulwiaste i korzeniowe, takie jak: ziemniaki, topinambur, bataty, maniok i ignamy, a także rośliny cebulowe, takie jak kolokazja jadalna i ksantosoma (art. 2 ust. 1 pkt 11a BiopalCiekU);
- rośliny spożywcze lub pastewne – dodano definicję, świadczącą, że są to rośliny wysokoskrobiowe, cukrowe i oleiste, uprawiane na gruntach rolnych jako uprawa główna, z wyłączeniem pozostałości, odpadów lub materiału lignocelulozowego oraz międzyplonów, takich jak rośliny międzyplonowe i uprawy okrywowe, chyba że stosowanie takich międzyplonów powoduje zapotrzebowanie na dodatkowe grunty (art. 2 ust. 1 pkt 11aa BiopalCiekU);
- operator infrastruktury ładowania oraz przewoźnik kolejowy – dodano nowe wyjaśnienia, odsyłające do ustaw szczegółowych (art. 2 ust. 1 pkt 16 BiopalCiekU);
- energia elektryczna dostarczona do pojazdu drogowego lub kolejowego – wyjaśniono, że jest to energia elektryczna dostarczona w drodze ładowania lub za pośrednictwem sieci trakcyjnej (art. 2 ust. 1 pkt 16e BiopalCiekU);
- Narodowy Cel Wskaźnikowy – zmodyfikowano dotychczasowe postanowienia, zgodnie z nowymi uregulowaniami NCW to minimalny udział innych paliw odnawialnych, ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu, gazowych paliw węglowych pochodzących z recyklingu i biokomponentów zawartych w paliwach, paliwach lotniczych i paliwach żeglugowych stosowanych we wszystkich rodzajach transportu oraz energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii dostarczanej do pojazdów drogowych lub kolejowych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, zużywanych w danym roku kalendarzowym w transporcie drogowym lub kolejowym, liczony według wartości energetycznej (art. 2 ust. 1 pkt 24 BiopalCiekU);
- zużyty olej kuchenny – zmodyfikowano i wskazano, że jest to olej, tłuszcz lub ich mieszanina powstała w wyniku czynności prowadzonych w związku z produkcją lub przetwarzaniem produktów spożywczych, w wyniku której nastąpiła zmiana ich właściwości fizycznych i chemicznych; za zużyty olej kuchenny nie uważa się oleju, tłuszczu lub ich mieszaniny, których ilość lub wartość przewyższa ilość lub wartość produktu głównego powstającego w wyniku czynności prowadzonych w związku z produkcją lub przetwarzaniem produktów spożywczych (art. 2 ust. 1 pkt 32c BiopalCiekU).
Etap legislacyjny
Prezydent RP podpisał ustawę z 21.2.2025 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r. poz. 303) 5.3.2025 r. Zgodnie z art. 24 tej ustawy, weszła ona w życie 1.4.2025 r., z określonymi w niej wyjątkami.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
