- Projekt zakłada kompleksową regulację zawodu psychoterapeuty, która m.in. przyznaje im status zawodu zaufania publicznego oraz konstytuuje samorząd zawodowy.
- Założeniem ustawy jest także regulacja zasad szkolenia i uzyskiwania prawa do wykonywania zawodu, rejestracji psychoterapeutów, podmiotów szkolących i egzaminujących, pieczy nad wykonywaniem zawodu oraz zasady odpowiedzialności zawodowej psychoterapeutów.
Zakres regulacji
Projektowana ustawa obejmuje następujące zagadnienia:
- Definicja legalna zawodu psychoterapeuty.
- Formy wykonywania zawody psychoterapeuty.
- Uznanie zawodu psychoterapeuty za zwód zaufania publicznego oraz zapewnienie tajemnicy zawodowej.
- Powołanie samorządu zawodowego.
- Uregulowanie odpowiedzialności zawodowej.
- Utworzenie rejestrów dla psychoterapeutów, psychoterapeutów aplikantów, superwizorów, podmiotów szkolących, ośrodków egzaminacyjnych.
- Wprowadzenie procesu akredytacji dla podmiotów szkolących i ośrodków egzaminacyjnych.
Definicja zawodu psychoterapeuty i psychoterapii
Projekt ustawy definiuje psychoterapeutę jako osobę stosującą psychoterapię. Wykonywanie zawodu psychoterapeuty polegać ma natomiast na celowym i zamierzonym oddziaływaniu w obszarze funkcjonowania psychicznego, relacyjnego i społecznego osób z zaburzeniami psychicznymi lub zagrożonych ich wystąpieniem albo nawrotem.
Celem psychoterapii według definicji jest poprawa jakości życia, redukcja objawów, rozwój osobowości i kompetencji psychologicznych.
Ustawa wprowadza także pojęcie i definicję legalną:
- psychoterapeuty aplikanta,
- superwizora,
- superwizora aplikanta.
Wykonywanie zawodu polega na:
- prowadzeniu konsultacji psychoterapeutycznych,
- diagnozie psychoterapeutycznej,
- kwalifikacji do odpowiedniej formy psychoterapii,
- prowadzeniu psychoterapii.
Przy czym czynności te wykonywane są w ramach podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej.
Projekt ustawy określa następujące podejścia, przy przyjęciu których odbywa się prowadzenie psychoterapii:
- humanistyczno-doświadczalne,
- integracyjne oraz wielomodalnościowe,
- poznawcze lub behawioralne,
- psychoanalityczne oraz psychodynamiczne,
- systemowe.
Zwane grupą podejść psychoterapeutycznych.
Dodatkowo, za wykonywanie zawodu psychoterapeuty uważa się m.in. prowadzenie badań naukowych w dziedzinie psychoterapii, działalność dydaktyczną w zakresie psychoterapii czy pełnienie funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych zajmujących się psychoterapią.
Zawód psychoterapeuty ma zostać poddany ochronie prawnej oraz stanowić zawód zaufania publicznego. Wynika to z uznania, że jedynie specjaliści mogą prawidłowo wykonywać ten zawód.
Formy prawne wykonywania zawodu
Projektodawcy w uzasadnieniu dostrzegli obecny dualizm świadczenia usług psychoterapeutycznych:
- w podmiotach leczniczych, w ramach świadczeń gwarantowanych,
- prywatnie, w ramach gabinetów prywatnych, w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej.
W związku z tym przewiduje się aż 7 form wykonywania psychoterapii w tym np. w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, na podstawie mianowania czy w ramach działalności gospodarczej.
Samorząd zawodowy
Według ustawy utworzony ma być samorząd psychoterapeutów, którego członkami byliby także psychoterapeuci aplikanci.
Do zadań samorządu zawodowego psychoterapeutów należy m.in.:
- reprezentacja zawodu i ochrona jego interesu,
- współpraca z organami państwowymi i stowarzyszeniami,
- opiniowanie aktów prawnych dotyczących zawodu, samorządu, ale także profilaktyki i ochrony zdrowia, w tym zdrowia psychicznego i psychoterapii,
- sprawowanie pieczy nad wykonywaniem zawodu,
- uchwalenie kodeksu etycznego zawodu psychoterapeuty,
- sprawowanie orzecznictwa dyscyplinarnego w sprawach o naruszenie kodeksu etycznego.
Samorząd miałby następujące obowiązki:
- przyznawanie prawa do wykonywania zawodu,
- prowadzenie rejestrów i list np. psychoterapeutów, superwizorów, ośrodków egzaminacyjnych czy podmiotów szkolących,
- akredytowanie i weryfikowanie ośrodków egzaminacyjnych.
Jednostką organizacyjną samorządu miałyby być Krajowa Rada Psychoterapeutów oraz właściwe regionalne rady psychoterapeutów.
Odpowiedzialność zawodowa
W zakresie odpowiedzialności zawodowej ma zostać powołany do orzekania regionalny sąd koleżeński oraz Krajowy Sąd Koleżeński, jako sąd II instancji.
Odpowiedzialność zawodowa dotyczy:
- czynów niezgodnych z prawem, które pozostają w związku z wykonywaniem zawodu,
- czynów naruszających zasady etyki lub godności zawodowej,
- naruszenia obowiązków i standardów zawodowych.
Katalog kar dyscyplinarnych obejmuje m.in. karę nagany, karę pieniężną, karę zawieszenia prawa do prowadzenia superwizji czy skreślenie z rejestru psychoterapeutów.
Spodziewane skutki ustawy
Według projektodawców ustawa odniesie następujące skutki:
- zagwarantowanie jakości i wiarygodności świadczonych usług psychoterapeutycznych,
- ujednolicenie form prawnych,
- objęcie regulacją także osób wykonujących zawód na rynku prywatnym, poza podmiotami leczniczymi,
- podkreślenie szczególnej wagi zawodu psychoterapeuty jako zawodu zaufania publicznego,
- ochrona prawna tytułu zawodowego „psychoterapeuta”.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy jest skierowany do konsultacji społecznych, nie został jeszcze skierowany do czytania; numer: RPW/5317/2025.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
