Dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11. 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, s. 1; dalej: VATDyr) to akt prawny leciwy. A czasy się zmieniają. Organy unijne definiują obecną epokę jako „cyfrową”. I to w szerokim tego słowa znaczeniu. Rozwój gospodarki cyfrowej znacząco wpłynął bowiem na funkcjonowanie unijnego systemu podatku od wartości dodanej. System ten nie jest dostosowany do nowych cyfrowych modeli biznesowych i nie pozwala na pełne wykorzystanie danych generowanych w wyniku transformacji cyfrowej. Cyfrowa rewolucja w VAT ma zatem kilka odcieni. Chodzi w niej nie tylko o nowe zasady opodatkowania platform cyfrowych ale też o szersze wykorzystanie narzędzi elektronicznych do podatkowej sprawozdawczości. Aby jednak nie wpaść w pułapkę posługiwania się ogólnikami, w niniejszym opracowaniu zamieścimy swego rodzaju kalendarium zmian, jakie w VAT na nas czekają.
Zmiany od 1.1.2027 r.
Zmiana dotknie dostawców gazu w systemie gazowym, sprzedawców energii elektrycznej lub cieplnej lub chłodniczej poprzez sieci dystrybucji. W sytuacji, gdy dostawy te są realizowane na rzecz konsumenta albo na rzecz podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, których wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów nie podlegają opodatkowaniu VAT a dostawcą jest podatnik nieposiadający siedziby w kraju dostawy, transakcje takie traktowane będą jak WSTO. Oznacza to w praktyce możliwość rozliczania VAT z tego tytułu w ramach procedury OSS. Czyli VAT zagraniczny, należny w miejscu dostawy płacony jest za pośrednictwem lokalnego urzędu skarbowego.
Zmiana ma szczególne znaczenie np. dla podmiotów z branży elektromobilności. Choć dotyczy ich jedynie punktowo, skierowana jest bowiem w stronę tych, którzy odpowiadają już za realne naładowanie pojazdu elektrycznego konsumentom. Co ciekawe, zastosowanie tych przepisów będzie miało miejsce jedynie do 30.6.2028 r. Dlaczego? O tym poniżej.
Zmiany od 1.7.2028 r.
Po pierwsze – pojawią się nowe zasady opodatkowania tzw. platform cyfrowych (póki co, fakultatywne, do 31.12.2029 r.). Szerzej o nich w dalszej części. Po drugie, w tej dacie wejdą w życie przepisy o pojedynczej rejestracji VAT. W praktyce, procedura OSS znajdzie zastosowanie nie tylko do WSTO ale także wszelakich dostaw towarów i świadczenia usług opodatkowanych zagranicą, dla których z uwagi na status nabywcy nie ma możliwości zastosowania odwrotnego obciążenia. Rozszerzenie zakresu OSS i IOSS zapewnić ma dalsze zmniejszenie konieczności wielokrotnej rejestracji do celów VAT w UE.
Nowe zasady dotkną też przemieszczenia towarów własnych do innych krajów UE. Dziś przemieszczenia takie często podlegają opodatkowaniu i skutkują koniecznością rejestracji do celów VAT w innym kraju UE. Istnieją w tym zakresie tylko ściśle określone wyjątki, a jednym z nich jest także stosowanie procedury call-off stock. Począwszy od ww. daty, procedura ta zostanie wycofywana z obrotu…
Zmiany od 30.6.2029 r.
… a jej zmierzch nastąpi ostatecznie 30.6.2029 r.
Zmiany od 1.1.2030 r.
Platforma cyfrowa to narzędzie umożliwiające łączenie dwóch odrębnych użytkowników celem zrealizowania transakcji. W schemacie tym mamy więc trzy podmioty: dwóch użytkowników i platformę cyfrową – przedsiębiorcę prowadzącego taką platformę. Wprowadzony model zakłada wprowadzenie pojęcia podmiotów uznawanych za dostawcę. Platformy cyfrowe będą rozliczać się z VAT od właściwej dostawy, w przypadku gdy dostawca nie nalicza VAT. Zapewni to równe traktowanie rynku internetowego i np. rynku tradycyjnego w sektorach krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych i przewozu osób. Doprecyzowana zostanie także kwestia dotycząca traktowania usług ułatwiających, aby umożliwić jednolite stosowanie przepisów dotyczących miejsca opodatkowania.
Zmiany od 1.7.2030 r.
Pojawią się nowe wymogi w zakresie sprawozdawczości cyfrowej. Środki do realizacji tego celu będą dwa: po pierwsze, zmiana sposobu traktowania faktur elektronicznych. Domyślnym systemem wystawiania faktur będzie fakturowanie elektroniczne. Stosowanie faktur papierowych ma być możliwe tylko w sytuacjach, w których państwa członkowskie na nie zezwolą. VATDyr zawierać będzie zmienioną definicję faktury elektronicznej, odwołującą się do normy europejskiej.
Po drugie, zmieni się sprawozdawczość wewnątrzwspólnotowa. Dziś podatnicy składają informacje podsumowujące VAT UE (zgodnie z art. 100 ust. 1 VATU. To sposób nieadekwatny do celów gospodarki cyfrowej. Co więcej, informacje podsumowujące zawierają jedynie dane zagregowane dla każdego podatnika, a nie dane dotyczące poszczególnych transakcji. Ponadto nie pozwalają one na porównanie danych dotyczących dostaw z danymi dotyczącymi nabyć, ponieważ w dyrektywie VAT pozostawiono państwom członkowskim fakultatywną możliwość zgłaszania wewnątrzwspólnotowych nabyć, a obowiązek taki wprowadziła mniej niż połowa państw członkowskich. Nowy system sprawozdawczości ma dostarczać informacji państwom członkowskim również w czasie niemal rzeczywistym. Faktura dokumentująca czynności unijne wystawiana będzie obowiązkowo nie później niż 10 dni od dnia wystąpienia zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego.
Zmiany od 1.1.2035 r.
Państwa członkowskie, które wprowadziły swoje własne systemy e-fakturowania uzyskały dłuższy okres przejściowy, związany z dostosowaniem tych systemów do nowych wymogów unijnych. Do tej bowiem daty, system e-fakturowania w UE ma być w pełni zharmonizowany. To ważna cezura także dla Polski, przy założeniu rzecz jasna, że nasz rodzimy system KSeF zostanie skutecznie wdrożony. KSeF obowiązkowy co prawda nie obowiązuje, ale zgoda Komisji Europejskiej już tak i to dla owego przesunięcia wystarczające.
Komentarz
Nie jestem największym orędownikiem opisywanych zmian. Pod wieloma względami są one niepełne i nieingerujące w największe patologie rozliczeń VAT, np. w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych. Szkoda, że nie ma np. powszechnego stosowania systemu OSS do wszystkich transakcji unijnych, w tym dla klasycznego transakcyjnego WDT i WNT. Warto zaznaczyć, że omawiane przepisy nie są jedynymi w ramach reformy VIDA. Są też dwa rozporządzenia wykonawcze (a więc obowiązujące bezpośrednio). Jedno z nich dotyczy np. punktowej reformy systemu VIES. Ale to temat na inną opowieść.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
