Stan faktyczny

WSA w Gdańsku rozpoznał skargę spółki na decyzję Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku (dalej: WINB) w przedmiocie uchylenia decyzji w sprawie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, i skargę tę oddalił.

W sprawie tej w 2014 r. spółka złożyła wniosek o wydanie pozwolenia na budowę stacji bazowej telefonii komórkowej (SBTK) wraz z wewnętrzną linią zasilającą (WLZ), a Starosta Powiatu Kartuskiego taką decyzję wydał. Następnie decyzją z 2016 r. PINB w Kartuzach udzielił pozwolenia na użytkowanie przedmiotowej SBTK z WLZ.

Wyrokiem z 9.3.2016 r. WSA w Gdańsku, II SA/Gd 361/15, Legalis, uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody w sprawie pozwolenia na budowę oraz decyzję Starosty z 2014 r. NSA wyrokiem z 4.7.2018 r. II OSK 1959/16, Legalis, oddalił skargę kasacyjną spółki.

Mając na uwadze powyższe, PINB postanowieniem z 2018 r. wznowił z urzędu postępowanie zakończone pozwoleniem na użytkowanie. Następnie PINB decyzją z 2019 r. uchylił pozwolenie na użytkowanie. Po rozpatrzeniu wniesionego odwołania WINB uchylił decyzję Organu I instancji do ponownego rozpatrzenia.

Wyrokiem z 2.8.2019 r., II SA/Gd 415/19, Legalis, WSA w Gdańsku oddalił sprzeciw od tak wydanej decyzji WINB. Decyzją z 2020 r. PINB w Kartuzach w pkt. 1 uchylił własną decyzję z 2016 r. o pozwoleniu na użytkowanie, a w pkt. 2 odmówił wydania pozwolenia na użytkowanie z uwagi na wyeliminowanie z obrotu prawnego pozwolenia na budowę. WINB utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu WINB wskazał, że z uwagi na fakt, iż wydana uprzednio decyzja o pozwoleniu na budowę została uchylona orzeczeniami sądów administracyjnych, na gruncie niniejszej sprawy nie został spełniony warunek z art. 55 ust. 1 ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 418; dalej: PrBud), zawierającego wymóg uzyskania pozwolenia na budowę. W rezultacie PINB zobligowany był do wznowienia postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu z przesłanki z art. 145 § 1 pkt. 8 KPA. Rozstrzygnięciem kończącym powyższe postępowanie mogła być wyłącznie decyzja odmawiająca wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, gdyż nie można udzielić takiego pozwolenia przy braku decyzji o pozwoleniu na budowę. WINB wyjaśnił, że warunki do ponownego ubiegania się inwestora o pozwolenie na użytkowanie zaistnieją, gdy uzyska on w ponownym postępowaniu decyzję o pozwoleniu na budowę.

Spółka złożyła skargę, wskazując m.in., że po wznowieniu postępowania organ nadzoru budowlanego ma obowiązek merytorycznego rozpoznania sprawy, przeprowadzając wszelkie czynności przewidziane w ramach ww. postępowania. Spółka złożyła także wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu zakończenia postępowania przed Głównym Inspektorem Nadzoru Budowlanego (GINB) o stwierdzenie nieważności decyzji WINB z 2020 r.

Szkolenia zakresu prawa budowlanego i nieruchomości – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Rozstrzygnięcie

Orzekając w postępowaniu wznowieniowym, PINB wyszedł z prawidłowego założenia o nierozerwalnej zależności rozstrzygnięcia podejmowanego w trybie art. 59 PrBud w zw. z art. 59a PrBud, czyli decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, z uprzednią decyzją o pozwoleniu na budowę.

WSA wskazał, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym istnieje ugruntowane stanowisko co do zależności decyzji o pozwoleniu na użytkowanie od decyzji o pozwoleniu na budowę, charakteryzującej się tym, że byt tej ostatniej wydawanej w procesie inwestycyjnym (pozwolenia na użytkowanie) jest warunkowany bytem decyzji o pozwoleniu na budowę. Zależność decyzji o pozwoleniu na użytkowanie od decyzji o pozwoleniu na budowę może stanowić przykład wydania decyzji „w oparciu” o inną w rozumieniu art. 145 § 1 pkt. 8 KPA (por. wyroki NSA: z 27.5.2014 r., II OSK 3048/12, Legalis; z 12.10.2016 r., II OSK 3322/14, Legalis; z 26.10.2016 r., II OSK 1778/15, Legalis). NSA w wyroku z 12.10.2016 r., II OSK 3322/14, Legalis, wyjaśnił, że norma art. 145 § 1 pkt. 8 KPA wymienia jako przesłankę wznowienia postępowania administracyjnego przypadek, w którym zachodzi potrzeba rozpoznania wpływu zmiany czy też uchylenia decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądowego na bezpośrednio zależną od niego decyzję administracyjną. Chodzi tu o rozstrzygnięcie jakiejś sprawy lub pojedynczej kwestii zawartej w decyzji administracyjnej lub orzeczeniu sądowym, wydanych w odrębnej i samodzielnej sprawie stanowiącej istotny fakt prawotwórczy w następnej, już innej sprawie administracyjnej, w sytuacji w której albo w ogóle nie mogłaby być wydana decyzja administracyjna, albo nie mogłaby być wydana decyzja administracyjna określonej treści bez stanu prawnego lub faktycznego ukształtowanego lub stwierdzonego wcześniejszym rozstrzygnięciem administracyjnym czy też sądowym innej – odrębnej sprawy. Zmiana bądź uchylenie decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądowego powoduje, że od określonej daty albo upada istotny dla późniejszej sprawy fakt prawotwórczy, albo też zmienia się jego treść. W obu przypadkach jest to podstawa do ponownego rozpatrzenia sprawy administracyjnej co do istoty. Zatem regulacja ta nawiązuje do sytuacji, w której mamy do czynienia z ciągiem działań prawnych, gdy jedna decyzja stanowi podstawę do wydania drugiej (innej) decyzji. Natomiast wydanie tej drugiej decyzji nie jest możliwe bez uprzedniego wydania decyzji pierwszej. Owa zależność rozstrzygnięć jest w każdym przypadku analizowana i badana w oparciu o regulacje materialnoprawne. Taka sytuacja ma miejsce w odniesieniu do decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, którą stosownie do art. 55 PrBud, inwestor ma obowiązek uzyskać:

  1. przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego wzniesionego na podstawie pozwolenia na budowę, o ile obiekt ten należy do określonej kategorii,
  2. w przypadkach określonych w art. 49 ust. 5 PrBud albo art. 51 ust. 4 PrBud,
  3. gdy przystąpienie do użytkowania ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych.

Z art. 55 PrBud wynika zatem jednoznacznie, że decyzja o pozwolenie na użytkowanie może być wydana wyłącznie po uprzednim uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28 ust. 1 PrBud, bądź decyzji wymienionych w art. 49 ust. 4 PrBud i art. 51 ust. 4 PrBud – w szczególności jeżeli dotyczy to obiektu budowlanego zaliczonego do kategorii XXIX, a do takiej zalicza się sporna stacja bazowa telefonii komórkowej (por. art. 55 ust. 1 pkt 1 lit h PrBud).

Istotą prowadzenia postępowania w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest bowiem ustalenie, czy wybudowany obiekt może być użytkowany w sposób, który został określony w decyzji o pozwoleniu na budowę. Jest to końcowy etap procesu inwestycyjnego, skierowany na sprawdzenie, czy zrealizowany obiekt jest zgodny z obiektem projektowanym, na który organ administracyjny udzielił pozwolenia budowlanego, a więc z tym, co zakładano na etapie wstępnym procesu inwestycyjnego. Konsekwencją udzielenia pozwolenia na użytkowanie lub dokonanie skutecznego zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego jest uznanie przez organ, iż proces budowlany został zakończony.

WSA wskazał, że w postępowaniu wznowieniowym dotyczącym pozwolenia na użytkowanie konieczne jest uwzględnienie okoliczności, czy w obrocie prawnym funkcjonuje pozwolenie na budowę. Bez „ważnego” pozwolenia na budowę uzyskanie pozwolenia na użytkowanie i dalej jego trwanie nie jest możliwe. Jak wskazał WSA, wprawdzie przepisy prawa nie przewidują dołączenia do wniosku o pozwolenie na użytkowanie decyzji o pozwoleniu na budowę, niemniej może ona być wydana jedynie w przypadkach określonych w art. 55 PrBud, tj. w przypadku uprzedniego legitymowania się decyzją o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28 ust. 1 PrBud, lub decyzjami, w których stosownie do art. 49 ust. 5 PrBud bądź art. 51 ust. 4 PrBud nałożono na inwestora obowiązek jej uzyskania.

Wyrok WSA w Gdańsku z 9.4.2025 r., II SA/Gd 731/20, Legalis

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →