Większa efektywność postępowań administracyjnych

Dokumenty potwierdzające pełnomocnictwo

Jednym z działań deregulacyjnych jest wprowadzenie do postępowania sądowoadministracyjnego rozwiązania dotyczącego składania dokumentów potwierdzających umocowanie do działania w sprawie, zaczerpniętego z Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 29 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej: PostAdmU) złożenie przez przedstawiciela ustawowego, organ albo osoby, o których mowa w art. 28 PostAdmU, przy pierwszej czynności w sprawie, dokumentu wykazującego umocowanie lub jego uwierzytelnionego odpisu, nie będzie wymagane, jeżeli stwierdzenie takiego umocowania przez sąd jest możliwe na podstawie dostępnego elektronicznie wykazu lub rejestru.

Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy lub doradca podatkowy (którzy także mają obowiązek przy pierwszej czynności w sprawie złożyć do akt pełnomocnictwo z opisem mocodawcy lub uwierzytelniony odpis) będą mogli sami uwierzytelnić odpis pełnomocnictwa lub innych dokumentów potwierdzających ich umocowanie. Także w ich przypadku wykazywanie umocowania nie będzie wymagane, jeśli sąd może je ustalić na podstawie elektronicznego wykazu lub rejestru. Ta sama regulacja będzie obowiązywała w przypadku składania przez powyżej wskazane podmioty pierwszego pisma w sprawie.

Placówki pocztowe

Na mocy nowelizacji zmianie ma ulec art. 83 § 3 PostAdmU. Obecne regulacje uzależniają skuteczność wniesienia do sądu pisma procesowego od złożenia go jedynie u operatora, który świadczy pocztowe usługi powszechne. Na mocy nowelizacji pismo będzie można złożyć „w polskiej placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 366) lub placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, albo polskim urzędzie konsularnym”. Regulacja jest następstwem wyroku TSUE z 27.3.2019 r., C-545/17, Legalis, w którym Sąd orzekł, że powyższy zapis ustawowy jest niezgodny z art. 7 ust. 1 zd. pierwsze w związku z art. 8 dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15.12.1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty oraz poprawy jakości usług, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/6/WE z 20.12.2008 r. (Dz.Urz. UE L z 1998 r. Nr 15, s. 14).

Wprowadzenie instytucji „przyjaciela sądu”

Nowelizacja zakłada dodanie do art. 106 PostAdmU § 3a, na mocy którego do postępowania sądowoadministracyjnego zostanie wprowadzona instytucja tzw. „przyjaciela sądu”. Jej istotą jest możliwość zwrócenia się sądu do organizacji społecznej lub organu administracji publicznej o przedstawienie poglądu istotnego dla sprawy, w sytuacji pojawienia się wątpliwości. To rozwiązanie umożliwi rozstrzygnięcie sprawy skomplikowanej, istotnej dla debaty publicznej, w możliwie najbardziej rzetelny sposób.

Połączenie spraw w celu ich łącznego rozpoznania

Zmianie ulegnie także art. 111 § 1 PostAdmU, zgodnie z którym sąd będzie mógł zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw do łącznego rozpoznania lub rozstrzygnięcia, jeżeli nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania. Wyjątkiem od tej zasady będzie sytuacja, w której połączenie wszystkich spraw ze skarg na decyzję mogłoby skutkować utrudnieniem lub wręcz niemożliwością wydania orzeczenia w rozsądnym terminie.

Organizacje społeczne bez prawa do wniesienia skargi kasacyjnej

Organizacje społeczne działające na prawach strony stracą możliwość wnoszenia skargi kasacyjnej, co w założeniu wyeliminuje ryzyko jej wpływania na sytuację prawną adresata decyzji. Chodzi tu głównie o przypadki, w których rozstrzygnięcie jest korzystne dla strony postępowania, a kwestionuje je jedynie właśnie organizacja społeczna (lub organ samorządu zawodowego). Ministerstwo Sprawiedliwości podnosi, że przepisy mają chronić stronę postępowania, a nie jego uczestnika.

Zwrot uiszczonego wpisu

Zmiana art. 232 § 1 pkt. 2 PostAdmU przewiduje możliwość zwrotu z rzędu wpisu od zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji, w sytuacji uwzględnienia każdego zażalenia – obecnie taki zwrot ma miejsce jedynie przy uwzględnieniu zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną.

Etap legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi trafił do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, która przewiduje jego przyjęcie w II kwartale 2025 r.

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →