Brak możliwości odbioru korespondencji pod wskazanym adresem a przywrócenie terminu

Stan faktyczny

Pismem z 11.4.2021 r. A.H. (dalej: Skarżąca) wniosła skargę do WSA w Gdańsku na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w przedmiocie odmowy rozłożenia na raty zaległości podatkowej z tytułu podatku od spadku i darowizn. Zarządzeniem z 17.5.2021 r. Skarżąca został wezwana do uzupełnienia braków formalnych skargi przez nadesłanie podpisanej skargi, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem odrzucenia skargi. Przesyłka pocztowa, zawierająca wezwanie do uzupełnienia braku formalnego skargi, została przesłana na adres Skarżącej, była dwukrotnie awizowana, po czym została zwrócona przez pocztę z adnotacją o jej niepodjęciu w terminie przez adresata – została uznana za doręczoną 7.6.2021 r., w trybie określonym w art. 73 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej: PostAdmU). Postanowieniem z 8.7.2021 r. WSA w Gdańsku odrzucił skargę z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych. Pismem z 30.7.2021 r. Skarżąca wniosła o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi wskazując, że od 1.2.2021 r. pracuje (i mieszka) na H. i nie może w terminie odbierać korespondencji z WSA w Gdańsku z uwagi na brak dni wolnych od pracy. Do wniosku Skarżąca załączyła podpisaną skargę.

Stan prawny

WSA w Gdańsku, mając na uwadze art. 86 § 1 PostAdmU i art. 87 § 1, 2 i 4 PostAdmU, uznał, że wniosek Skarżącej nie zasługuje na uwzględnienie i wskazał, że Skarżąca zachowała siedmiodniowy termin, określony w art. 87 § 1 PostAdmU, do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia skargi. W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, że w sytuacji, gdy strona nie jest świadoma uchybienia terminu do usunięcia braków skargi, to termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu rozpoczyna bieg od daty dowiedzenia się o fakcie uchybienia terminu, co z reguły ma miejsce z chwilą doręczenia stronie odpisu postanowienia o odrzuceniu skargi (postanowienie NSA z 25.1.2012 r., I OZ 44/12, Legalis). Z uzasadnienia wniosku wynika, że ustanie przyczyny, dla której uchybiono dokonaniu czynności nastąpiło w dniu odebrania przez Skarżącą postanowienia o odrzuceniu skargi tj. 23.7.2021 r.

Przesłanki przywrócenia terminu do dokonania czynności

Następnie WSA w Gdańsku podkreślił, że instytucja przywrócenia terminu ma charakter wyjątkowy i może znaleźć zastosowanie tylko wtedy, gdy wszystkie określone w przepisach przesłanki zostaną spełnione łącznie. Samo złożenie we wskazanym terminie wniosku przez Skarżącą oraz dokonanie czynności, dla której zakreślono termin, nie jest wystarczające dla przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej, której uchybiła. Niezbędne jest także uprawdopodobnienie przez wnioskodawcę, że nie ponosi on winy w niedochowaniu terminu. Brak winy w uchybieniu terminu powinien być oceniany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o własne interesy i przy braniu pod uwagę także uchybień spowodowanych nawet niewielkim niedbalstwem. Kryterium braku winy, jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu, polega na dopełnieniu przez stronę obowiązku dołożenia szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. O braku winy w uchybieniu terminu można mówić jedynie wtedy, gdy strona nie mogła usunąć przeszkody nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku (postanowienie NSA z 15.7.2014 r., II FZ 832/14, Legalis). Innymi słowy, jedynie zaistnienie wyjątkowych, nieprzewidywalnych i niezależnych od strony okoliczności, których nie mogła usunąć w terminie do dokonania danej czynności, może uzasadniać jego przywrócenie. Do niezawinionych przyczyn uchybienia terminu zalicza się zaś m.in.: stany nadzwyczajne, takie jak: problemy komunikacyjne, klęski żywiołowe (powódź, pożar), czy nagłą chorobę strony lub jej pełnomocnika, która nie pozwoliła na wyręczenie się inną osobą (postanowienie NSA z 10.9.2010 r., II OZ 849/10, Legalis).

Natomiast do negatywnych przesłanek przywrócenia terminu zalicza się m.in.:

Przy ocenie winy lub jej braku w uchybieniu terminowi do dokonania czynności procesowej, należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub niepodjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu (postanowienie NSA z 30.5.2008 r., I OZ 354/08, Legalis).

Przesłanka braku winy w uchybieniu terminu

Odnosząc powyższy przegląd orzecznictwa administracyjnego na temat przyczyn uzasadniających przywrócenie terminu do dokonania czynności do całokształtu okoliczności niniejszej sprawy WSA w Gdańsku wskazał, że – w jego ocenie – Skarżąca nie uprawdopodobniła, aby uchybienie terminu do usunięcia braków formalnych skargi było przez nią niezawinione. Brak swojej winy w uchybieniu terminu Skarżąca upatruje bowiem w tym, że nie mogła odbierać korespondencji pod adresem wskazanym w skardze.

W tym kontekście WSA w Gdańsku zwrócił uwagę na przepisy regulujące zasady doręczania korespondencji w postępowaniu sądowoadministracyjnym i wskazał, że zgodnie z art. 65 § 1 PostAdmU, sąd dokonuje doręczeń przez operatora pocztowego, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione przez sąd osoby lub organy albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, na warunkach określonych w art. 74a PostAdmU. W myśl art. 70 § 1 PostAdmU strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie miejsca zamieszkania, adresu do doręczeń, w tym adresu elektronicznego lub siedziby. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. O powyższym obowiązku i skutkach jego niedopełnienia sąd powinien pouczyć stronę przy pierwszym doręczeniu (art. 70 § 2 PostAdmU). Stosownie do art. 73 § 1–3 PostAdmU, w razie niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany w art. 65–72 PostAdmU, pismo składa się na okres czternastu dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy, dokonując jednocześnie zawiadomienia adresata w określony tam sposób, wraz z informacją o możliwości odbioru pisma w terminie siedmiu dni. W przypadku niepodjęcia pisma we wskazanym terminie, powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma, w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy, pozostawia się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe. Natomiast w myśl art. 73 § 4 PostAdmU doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia czternastodniowego okresu, o którym mowa w art. 73 § 1 PostAdmU.

Mając na uwadze powyższy stan prawny, nie ma, zdaniem WSA w Gdańsku, wątpliwości, że wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi zostało skierowane na prawidłowy adres Skarżącej, podany w skardze, a nawet we wniosku o przywrócenie terminu. Skarżąca nie poinformowała WSA w Gdańsku o innym adresie, pod którym można doręczać jej korespondencję, a okoliczność ta, jak wynika z wniosku o przywrócenie terminu, nastąpiła już od 1.2.2021 r. Przy czym Skarżąca nie powołała żadnych okoliczności, z powodu których nie mogła poinformować WSA w Gdańsku o zmianie adresu do korespondencji. WSA w Gdańsku podkreślił, że Skarżąca – dbając o swoje interesy w niniejszym postępowaniu – w przypadku wyjazdu, powinna zorganizować możliwość odbierania sądowej korespondencji przez osobę trzecią (pełnomocnictwo pocztowe). Z treści wniosku o przywrócenie terminu nie wynika, aby Skarżąca wystawiła pełnomocnictwo pocztowe, nie wykazała się zatem dostateczną starannością czy zapobiegliwością w prowadzeniu własnych spraw. Wobec powyższego Skarżąca nie może oczekiwać, że jej brak dbałości, będzie rekompensowany przez przywrócenie terminu do dokonania zaniedbanych czynności.

Mając na uwadze powyższe WSA w Gdańsku uznał, że nie została spełniona podstawowa przesłanka do przywrócenia terminu, jaką jest brak winy w uchybieniu terminu i na podstawie art. 86 § 1 PostAdmU w zw. z art. 87 PostAdmU, odmówił przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi.

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →