Stan faktyczny rozpatrywanej sprawy
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, 22.6.2021 r. wpłynęła przekazana przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej: organ odwoławczy) skarga P.B. (dalej: Skarżąca) na decyzję administracyjną tego organu odwoławczego z 8.4.2021 r. w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.
Z uwagi na stwierdzony brak formalny przedmiotowej skargi polegający na niewskazaniu w treści skargi numeru PESEL Skarżącej, zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału III WSA w Gdańsku z 24.6.2021 r., wezwano Skarżącą do jego uzupełnienia. W powyższym zarządzeniu zakreślono termin 7 dni na wykonanie wezwania WSA w Gdańsku oraz rygor odrzucenia skargi. Wezwanie do uzupełnienia braku formalnego pisma procesowego, jakim jest skarga do sądu administracyjnego, zostało wysłane na adres podany w tej skardze i skutecznie doręczone Skarżącej w 1.7.2021 r., co wynika wprost z dokumentów zgromadzonych w aktach sądowych niniejszej sprawy, a mianowicie z umieszczonego w nich zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki podpisanego osobiście przez Skarżącą. Pomimo zaistnienia powyższej okoliczności, tj. skutecznego doręczenia Skarżącej przesyłki z wezwaniem WSA w Gdańsku do uzupełnienia braku formalnego skargi wniesionej do tego sądu, Skarżąca – do dnia wydania niniejszego postanowienia – nie wykonała żądania wyżej wskazanego wezwania.
Rozstrzygnięcie WSA w Gdańsku
Rozstrzygając przedmiotową sprawę WSA w Gdańsku, w pierwszej kolejności zwrócił uwagę na regulacje prawne znajdujące zastosowanie w ustalonym i niekwestionowanym stanie faktycznym tej sprawy. W tym kontekście WSA w Gdańsku wskazał, że wymogi formalne skargi do sądu administracyjnego zostały wskazane wprost w treści ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325, dalej: PostAdmU) i zgodnie z art. 57 § 1 PostAdmU taka skarga powinna po pierwsze czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a po drugie zawierać:
- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności;
- oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania dotyczy; a także
- określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.
Jeśli natomiast chodzi o wymagania stawiane przez ustawodawcę wobec każdego pisma procesowego, nie tylko skargi do sądu administracyjnego, to WSA w Gdańsku wskazał, że także te obligatoryjne elementy takiego pisma zostały wyliczone wprost w przepisie, tj. w art. 46 § 2 pkt 1 lit. b) PostAdmU, zgodnie z którym każde pismo strony powinno zawierać:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane; imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- oznaczenie rodzaju pisma;
- osnowę wniosku lub oświadczenia;
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- wymienienie załączników. Ponadto ustawodawca zdecydował się na rozróżnienie sytuacji, w której pismo strony jest pierwszym lub kolejnym (dalszym) w danej sprawie.
W pierwszym z tych przypadków, tj. gdy strona kieruje do sądu administracyjnego pierwsze pismo w sprawie powinno ono zawierać, poza ww. elementami, także:
- oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku – adresu do doręczeń, lub siedziby i adresów stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- numer PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną, oraz numer PESEL jej przedstawiciela ustawowego, jeżeli są obowiązani do jego posiadania albo posiadają go, nie mając takiego obowiązku; lub
- numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer identyfikacyjny REGON albo numer w innym właściwym rejestrze lub ewidencji, albo numer identyfikacji podatkowej strony wnoszącej pismo, niebędącej osobą fizyczną, która nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest ona obowiązana do jego posiadania; oraz
- oznaczenie przedmiotu sprawy. Gdy zaś mamy do czynienia z dalszym pismem procesowym, wystarczające jest wskazanie w nim sygnatury akt toczącego się postępowania, którego to pismo dotyczy.
Mając powyższe na uwadze WSA w Gdańsku podkreślił, że z art. 57 § 1 PostAdmU w związku z art. 46 § 2 pkt 1 lit. b) PostAdmU wprost wynika, że skarga – o ile jest pierwszym pismem w sprawie – powinna zawierać numer PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną oraz numer PESEL jej przedstawiciela ustawowego, jeżeli są obowiązani do jego posiadania albo posiadają go, nie mając takiego obowiązku.
Przenosząc treść powyższych regulacji dotyczących obligatoryjnych elementów składowych pisma procesowego, w tym także skargi do sądu administracyjnego, na grunt rozpatrywanej sprawy, WSA w Gdańsku wskazał, że na etapie wstępnego badania skargi, stwierdzony został brak formalny skargi w postaci braku wskazania w niej numeru PESEL Skarżącej, uniemożliwiający nadanie jej dalszego biegu. W związku z powyższym Skarżąca została, zgodnie z dyspozycją art. 49 § 1 PostAdmU, który stanowi, iż jeżeli pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę o jego uzupełnienie lub poprawienie w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej, wezwana do uzupełnienia braku. Stosowne wezwanie zostało wysłane na adres podany w skardze i skutecznie doręczone Skarżącej 1.7.2021 r. Skarżąca osobiście odebrała przedmiotową korespondencję i podpisała zwrotne potwierdzenie odbioru przedmiotowego pisma. Kwestia prawidłowego i skutecznego doręczenia nie była więc sporna w niniejszym postępowaniu. W przewidzianym, 7 – dniowym, terminie brak formalny skargi nie został przez Skarżącą uzupełniony. Termin ten jest terminem ustawowym, co w praktyce oznacza, że nie może być przedłużany ani skracany, może być natomiast przywrócony na zasadach ogólnych.
W tym kontekście, WSA w Gdańsku, mając na uwadze ustawowo określone w art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU konsekwencje biernej postawy strony w tym zakresie, tj. braku uzupełnienia przez nią w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi, odrzucił skargę. Powyższy przepis jest jednoznaczny i wskazuje obowiązek sądu materializujący się w takiej sytuacji. Sąd administracyjny z urzędu bada w pierwszej kolejności dopuszczalność skargi, ustalając, czy nie zachodzi jedna z przesłanek jej odrzucenia w świetle art. 58 § 1 PostAdmU (postanowienie NSA z 3.1.2008 r., I OSK 1829/07, Legalis). Odrzucenie skargi jest więc następstwem jej niedopuszczalności. Innymi słowy sytuacji, w której sąd administracyjny nie może przyjąć skargi do merytorycznego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Skarga jest niedopuszczalna w przypadku, gdy nie wypełnia ustawowo określonych wymagań (przesłanek dopuszczalności zaskarżenia aktu lub czynności), a więc nie spełnia warunków odnośnie do przedmiotu skargi, jej formy i treści. Przedmiotowe rozstrzygnięcie sądu administracyjnego (tj. odrzucenie skargi) jest równoznaczne z odmową rozpatrzenia sprawy i nadaniem jej dalszego biegu (postanowienie WSA w Krakowie z 28.11.2011 r., I SA/Kr 1166/11, Legalis). Mając na uwadze powyższe okoliczności, jak i wskazane regulacje normatywne, WSA w Gdańsku odrzucił wniesioną skargę, o czym orzeczono na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU.
Analizowane rozstrzygnięcie WSA w Gdańsku dotyczy konsekwencji nieuzupełnienia pisma (tu: skargi do sądu administracyjnego) w postaci odrzucenia go. Takie rozstrzygnięcie sądu administracyjnego jest jednak możliwe jedynie w sytuacji, w której zachodzi tzw. brak istotny, czyli taki, którego występowanie stoi w sprzeczności z możliwością nadania skardze dalszego biegu i jej merytorycznego rozpatrzenia. W orzecznictwie wskazuje się, że do takiej kategorii braków zaliczyć należy przykładowo: niewskazanie w treści skargi – wbrew wymogowi z art. 215 § 1 PostAdmU – wartości przedmiotu zaskarżenia, w sytuacji gdy przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna, od której pobierany jest wpis stosunkowy (postanowienie WSA we Wrocławiu z 10.10.2008 r., III SA/Wr 517/08, Legalis). W ocenie sądów administracyjnych, istotnym brakiem formalnym nie będzie natomiast brak skargi polegający na :
(I) nienadesłaniu jej odpisu przeznaczonego dla organu administracji (postanowienie NSA z 5.5.2009 r., II OSK 654/09, Legalis) oraz
(II) popełnieniu omyłki w oznaczeniu zaskarżonej decyzji, w sytuacji gdy strona działa samodzielnie (postanowienie NSA z 9.1.2008 r., II GSK 505/07, Legalis).
Sądy administracyjne są zatem zobligowane do każdorazowej, indywidualnej oceny zaistniałego w skardze braku, w tym także ze szczególnym uwzględnieniem konstytucyjnie chronionego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP).
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →