Brak skargi uprawnionego oskarżyciela przeszkodą procesową

Opis stanu faktycznego

P.S. postawiono zarzut a następnie oskarżono go o popełnienie występku z art. 279 § 1 KK, polegającego na tym, że działając wspólnie i w porozumieniu z T.K. wykorzystując nieuwagę pokrzywdzonego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, dokonał włamania do samochodu, zaparkowanego w rejonie cmentarza, w ten sposób, że przy użyciu siły wyłamał mechanizm klamki zamka w drzwiach lewych przednich, po czym pociągnął za wystającą linkę i dostał się do wnętrza pojazdu, a następnie wyłamał zabezpieczenie mechanizmu blokady kierownicy, po czym zabrał go powodując straty w mieniu wartości 52 000 złotych na szkodę firmy.

W wyroku z 7.5.2021 r., II K 1286/20 Sąd Rejonowy w P. w jego komparycji opisał, że P.S. został oskarżony o to, że 26.2020 r. w P., działając umyślnie w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z J.K. i D.G. dokonał włamania do czterech samochodów stosując podobny sposób działania, a mianowicie przy użyciu siły, dokonał wybicia szyby w drzwiach, po czym przez powstały otwór włożył rękę i otworzył drzwi, a następnie wszedł do jego wnętrza skąd po dokonaniu penetracji zabrał w celu przywłaszczenia wartościowe przedmioty.

I tak:

1. z samochodu Fiat zabrał piłę spalinową wartości 400 zł, wkrętarkę akumulatorową wraz z plastikową walizką wartości 150 zł, palnik gazowy wartości 50 złotych, trzy sekatory ogrodowe wartości 50 złotych, przegub wartości 200 złotych, komplet łańcuchów na koła samochodowe w plastikowej walizce wartości 70 złotych, lampę „szperacz” wartości 50 złotych, zszywacz tapicerski wartości 20 złotych, klucz nasadowy wraz z grzechotką wartości 15 złotych, radio samochodowe wartości 200 złotych, zestaw żarówek samochodowych wartości 15 złotych, lampę czołową czarną wartości 20 złotych oraz piłkę do przecinania drzewek, dwie sztuki kombinerek i przybornik z narzędziami wartości 150 złotych, powodując straty w mieniu na szkodę A.K. łącznej wartości 1 390 złotych;
2. z samochodu marki Seat zabrał panel radia samochodowego wartości 300 złotych, powodując straty w mieniu na szkodę Ł.R.;
3. z samochodu marki Opel nic nie zabrał, ponieważ nie znalazł mienia będącego w jego zainteresowaniu, powodując jednak straty w mieniu z tytułu powstałych uszkodzeń wartości 590 złotych na szkodę O.P.;
4. z samochodu marki Opel nic nie zabrał, lecz spowodował straty wartości 520 zł na szkodę P.S., tj. o czyn z art. 279 § 1 KK.

Sąd ten uznał oskarżonego za winnego opisanego powyżej czynu, stanowiącego przestępstwo z art. 279 § 1 KK i na mocy art. 279 § 1 KK skazał go na karę roku pozbawienia wolności.

Wskazany wyrok, w odniesieniu do P.S. uprawomocnił się 15.5.2021 r. (nie było postępowania odwoławczego).

Kasację na korzyść skazanego złożył Prokurator Generalny zaskarżając powyższy wyrok w całości i wskazując na rażące oraz mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a mianowicie art. 14 § 1 KPK i art. 413 § 1 pkt 4 KPK, przez błędne przytoczenie w wyroku opisu czynu, którego popełnienie oskarżyciel publiczny zarzucił P.S. i w konsekwencji skazanie oskarżonego za popełnione 26.4.2020 r. w P. kradzieże z włamaniami do czterech pojazdów, podczas gdy zarzucony P.S. aktem oskarżenia czyn dotyczył innego zdarzenia historycznego, a mianowicie dokonanej 21.8.2020 r. w M. kradzieży z włamaniem do pojazdu marki Opel na szkodę firmy, co stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia, określoną w art. 439 § 1 pkt 9 KPK w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 KPK, w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

Podnosząc ten zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w odniesieniu do oskarżonego P.S. w całości i umorzenie, na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 KPK, postępowania przeciwko wymienionemu o czyn przypisany mu tym orzeczeniem.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego, uchylił zaskarżony wyrok w części dotyczącej P.S. i w tym zakresie na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 KPK postępowanie karne wobec P.S. o czyn mu przypisany umorzył.

Uzasadnienie SN

Zdaniem Sąd Najwyższy kasacja okazała się zasadna w stopniu oczywistym, co umożliwiło jej uwzględnienie na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 KPK. Trafnie wskazał skarżący, że zaskarżony wyrok został wydany z rażącą obrazą wskazanych w zarzucie kasacji przepisów prawa procesowego, albowiem skazano oskarżonego za czyn, który nie był objęty skargą aktu oskarżenia. Skoro zaś skazanemu przypisano prawomocnie czyn, którego w tej sprawie mu nie zarzucono w akcie oskarżenia, to wystąpiła w sprawie przeszkoda procesowa w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela (art. 17 § 1 pkt 9 KPK w zw. z art. 14 § 1 KPK), która musi prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku oraz umorzenia postępowania karnego. Z treści kasacji oraz analizy akt sprawy II K 1102/20 Sądu Rejonowego w P. (sprawy dołączonej do akt postępowania kasacyjnego), wynika, że obecnie przypisany oskarżonemu w sprawie II K 1286/20 czyn był przedmiotem rozstrzygania w sprawie II K 1102/20. W tej bowiem sprawie akt oskarżenia dotyczył właśnie tego zdarzenia, które wskazano w części wstępnej wyroku w sprawie II K 1286/20 i które następnie przypisano oskarżonemu w części rozstrzygającej wyroku. Istotne jest również to, że wyrok skazujący w sprawie II K 1102/20 odnosił się do tego zdarzenia, które opisano w akcie oskarżenia i został wydany 14.6.2021 r., a zatem do uprawomocnienia się tego wyroku doszło już po uprawomocnieniu się wyroku wydanego w sprawie II K 1286/20, co nastąpiło 15.5.2021 r. Wyrok wydany w sprawie II K 1286/20 uprawomocnił się więc jako pierwszy i w kontekście daty prawomocności wyroku wydanego w sprawie II K 1102/20, w której istniała skarga uprawnionego oskarżyciela co do tego czynu, nie był obarczony przeszkodą procesową w postaci res iudicata (art. 17 § 1 pkt 7 KPK), a jedynie wydany został bez skargi uprawnionego oskarżyciela. Uwzględnienie obecnie wniesionej kasacji i uchylenie wyroku wydanego w sprawie II K 1286/20 oraz umorzenie postępowania wskutek stwierdzenia braku skargi uprawnionego oskarżyciela, skutkuje także tym, że nie jest już obarczony jakąkolwiek wadą (np. w kontekście formalnie ujmowanej przeszkody res iudicata) prawomocny wyrok wydany w sprawie II K 1102/20 (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18.2.2015 r., II KK 12/15, Legalis).

Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →