Na roczne rozliczenie składki zdrowotnej mamy czas do 22.5.2023 r. Muszą je zrobić też przedsiębiorcy, którzy zawiesili lub zlikwidowali działalność. Czeka ich niemiła niespodzianka.
– Przedsiębiorcom, którzy są na skali bądź liniowym PIT i w zeszłym roku zawiesili bądź zakończyli biznes, wychodzi dodatkowa składka zdrowotna do zapłaty – mówi Cezary Szymaś, współwłaściciel biura rachunkowego ASCS-Consulting.
Rok, który zaczyna się w lutym
– To konsekwencja źle skonstruowanych przepisów i przyjęcia zasady, że rok składkowy zaczyna się w lutym. W rocznym rozliczeniu nie uwzględniamy więc składki za styczeń 2022 r. Do rocznej podstawy wymiaru wchodzi natomiast styczniowy dochód. Składkę zdrowotną u przedsiębiorców na skali oraz liniówce liczy się bowiem z przesunięciem, od dochodu za poprzedni miesiąc – tłumaczy Izabela Leśniewska, doradca podatkowy w kancelarii Alo-2.
Rozpatrzmy to na przykładzie. Załóżmy, że przedsiębiorca na skali w każdym miesiącu miał 4 tys. zł dochodu. Biznes ma zawieszony od 1 września. W rozliczeniu rocznym wpisuje dochód z działalności gospodarczej za 2022 r., który jest podstawą wymiaru składki (co do zasady, bo mogą być różnice). Ponieważ jego dochód z okresu styczeń–sierpień to 32 tys. zł (8 miesięcy x 4 tys. zł), roczna składka wyniesie 2880 zł (32 tys. zł x 9 proc.). Następnie przedsiębiorca wpisuje sumę składek należnych za poszczególne miesiące.
– Ponieważ rok składkowy zaczął się w lutym, w naszym przykładzie przedsiębiorca wykaże składki należne za okres luty–sierpień. Wyjdzie mu 2520 zł (4 tys. zł x 9 proc. x 7 miesięcy). Po porównaniu składek miesięcznych z roczną wychodzi 360 zł dopłaty (2880 zł – 2520 zł) – tłumaczy Cezary Szymaś.
– Wygląda to absurdalnie, bo przedsiębiorca musi zapłacić dodatkową składkę, choć wszystko robił dobrze. Niestety, takie są rezultaty wyliczeń w ZUS-owskim programie Płatnik – mówi Izabela Leśniewska.
– Konsultanci ZUS udzielający porad telefonicznych przyznają, że to nielogiczne. Jednocześnie twierdzą, że tak powinno wyglądać rozliczenie zawieszonych bądź zlikwidowanych w 2022 r. biznesów. Tylko jak wytłumaczyć klientom, że mają dopłacić dodatkową kwotę, chociaż wszystkie składki miesięczne płacili terminowo i w prawidłowej wysokości? – pyta Cezary Szymaś.
Płatnik nie przepuszcza
Czy sporządzając roczne rozliczenie (które jest częścią deklaracji za kwiecień), można nie uwzględnić tej dodatkowej składki?
– Program Płatnik nie przepuści takiej deklaracji, gdyż weryfikuje ją ze swoimi wyliczeniami – mówi Izabela Leśniewska. Wskazuje, że przedsiębiorca rozliczający składki wyłącznie za siebie albo zgłaszający do ubezpieczeń nie więcej niż pięć osób może złożyć formularz papierowy.
– To nie rozwiązuje jednak problemu, bo ZUS podczas wprowadzania deklaracji do systemu zorientuje się, że wyliczenia się nie zgadzają, i wezwie go do złożenia wyjaśnień – podkreśla ekspertka. Dodaje, że nierozstrzygnięta jest jeszcze sprawa rozliczenia przedsiębiorców, którzy działali tylko w styczniu 2022 r. ZUS nie chce natomiast rocznego rozliczenia od tych, którzy mieli zawieszony biznes przez cały poprzedni rok. Chyba że działalność została wznowiona od stycznia 2023 r.
Zmarłego nie trzeba rozliczać
ZUS sam sporządzi roczne rozliczenie składki zdrowotnej zmarłego przedsiębiorcy. Nie musi tego robić zarządca sukcesyjny. Tak wynika z komunikatu ZUS z 12.5.2023 r. Podkreślono w nim, że przedsiębiorstwo w spadku jest płatnikiem składek za pracowników, zleceniobiorców, osoby przebywające na urlopie wychowawczym (udzielonym w ramach stosunku pracy) albo pobierające zasiłek macierzyński (z wyłączeniem tych, którym zasiłek macierzyński wypłaca ZUS). Obowiązki wykonuje zarządca sukcesyjny. Przekazuje do ZUS rozliczenie za kwiecień 2023 r. Nie wypełnia jednak w deklaracji części poświęconej rozliczeniu rocznemu. Przepisy nie dają bowiem podstaw do tego, aby przedsiębiorstwo w spadku, którego obowiązki wykonuje zarządca sukcesyjny, przekazywało roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za zmarłego właściciela firmy. „Przedsiębiorstwo w spadku nie jest płatnikiem składek wobec zmarłego przedsiębiorcy, a przepisy umożliwiają jedynie złożenie rocznego rozliczenia składki zdrowotnej ubezpieczonemu przedsiębiorcy” – czytamy w komunikacie ZUS.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
