- Omawiana nowelizacja ma na celu przeznaczenie większej ilości środków pozyskiwanych w ramach sprzedaży na aukcjach polskiej puli uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na transformację energetyki w kierunku niskoemisyjnym.
- Specjalnie powołany mocą ustawy nowelizującej Fundusz Transformacji Energetyki ma na celu zwiększenie wydatków na inwestycje służące poprawie jakości powietrza i korzystnie wpływające na zdrowie i komfort życia mieszkańców Polski.
- Ustawodawca zakłada, że projekty finansowane z Funduszu Transformacji Energetyki wpłyną również na realizację przez Polskę celów polskiej i unijnej polityki klimatyczno-energetycznej.
Unia Europejska aktywnie podejmuje wiele działań mających na celu ochronę klimatu, zmniejszenie emisji dwutlenku węgla oraz promocję niskoemisyjnych inwestycji. Jednym z narzędzi polityki energetyczno-klimatycznej Unii Europejskiej jest system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, który reguluje m.in. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2015/1814 z 14.3.2018 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu wzmocnienia efektywnych pod względem kosztów redukcji emisji oraz inwestycji niskoemisyjnych oraz decyzję (UE) 2015/1814 (Dz.Urz. UE L z 2018 r. Nr 76, s. 3).
Jak wynika z dyrektywy minimum 50 proc. dochodów pozyskanych z handlu uprawnieniami do emisji powinno zostać zainwestowanych w ochronę klimatu. Podobne cele stawia przed Polską i innymi unijnymi państwami niedawno przyjęta strategia Europejski Zielony Ład. Kreśli ona wizję osiągnięcia przez Unię Europejską neutralności klimatycznej do 2050 r. W tym kontekście w grudniu 2020 r. Komisja Europejska postanowiła podnieść do 55% poziom ograniczenia emisji netto gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. W związku z wspomnianymi działaniami na poziomie unijnym, w Polsce przygotowano Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030, w którym Polska zobowiązała się do osiągnięcia konkretnych celów związanych z polityką energetyczno-klimatyczną. Wśród nich znalazły się: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w sektorach non-ETS o 7% w 2030 r., w stosunku do 2005 r.; zwiększenie do 21-23% udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii brutto w 2030 r.; wzrostu udziału OZE w sektorze ciepłownictwa o średnio 1,1 punkt procentowy rocznie w dekadzie 2021-2030; wzrost efektywności energetycznej o 23% do 2030 r. (w stosunku do prognoz zużycia energii pierwotnej z 2007 r.).
Realizacja powyższych zobowiązań i celów w zakresie polityki klimatycznej i energetycznej wymaga od Polski podjęcia szeregu kosztownych inwestycji, zwłaszcza w obszarze energetyki. Szacuje się, że koszt tych inwestycji do 2040 r. może sięgnąć blisko 356 mld euro. W związku z tym Polska postanowiła sprzedać swoją pulę uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na aukcjach i przeznaczyć 40% przychodów z ich sprzedaży na modernizację sektora energetycznego. Polska nie zdecydowała się jednak na przekazanie pozyskanych w ten sposób środków do unijnego Funduszu Modernizacji. Zdecydowano się w to miejsce powołać specjalny fundusz zarządzania tymi środkami – Fundusz Transformacji Energetyki. Ma on zapewnić większą elastyczność i swobodę dysponowania tymi funduszami, których celem jest wsparcie inwestycji modernizujących i dywersyfikujących transformację sektora energetycznego w Polsce. Planuje się, że Fundusz rozpocznie swoją działalność już w 2022 r. Dysponentem Funduszu Transformacji Energetyki będzie minister właściwy do spraw energii. Wykonywanie zadań w zakresie zarządzania Funduszem powierzone zostanie Narodowemu Funduszowi.
Ustawa nowelizująca zakłada, że z Funduszu Transformacji Energetyki finansowane będą inwestycje mające na celu modernizację, dywersyfikację lub zrównoważoną transformację sektora energetycznego, w szczególności w obszarze: energetyki jądrowej, odnawialnych źródeł energii, sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, wysokosprawnej kogeneracji i efektywnych systemów ciepłowniczych, gazowych jednostek wytwórczych, magazynów energii, innowacyjnych technologii, poprawy efektywności energetycznej, sprawiedliwej transformacji oraz wychwytu i składowania dwutlenku węgla. Z finansowania ze środków Funduszu wyłączone będą przedsięwzięcia związane z wykorzystaniem stałych paliw kopalnych.
W nowelizacji zapisano, że dofinansowanie z Funduszu Transformacji Energetyki inwestycji możliwe będzie zarówno w formie dotacji, jak i pożyczek. Dofinansowanie przyznawane będzie zarówno w trybie ciągłym, jak i konkursowym.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
