- Według danych GUS i informacji rządu w Polsce płacę minimalną otrzymuje około 2,2 mln Polaków;
- W odniesieniu do 2021 roku, w którym minimalne wynagrodzenie wynosiło 2800 zł, w 2022 r. nastąpił jego wzrost o 7,5% i obecnie to 3010 zł. Z kolei minimalna stawka godzinowa, która w 2022 r. wynosi 19,70 zł, w porównaniu do 2021 r. wzrosła o 1,40 zł za godzinę pracy;
- W 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę stanowi około 50,82% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej;
- Wysokość minimalnego wynagrodzenia ma wpływ na wysokość innych składników wynagrodzenia, które przysługują pracownikowi.
Minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa
Zgodnie z przepisem art. 10 § 2 KP państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę. Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę, jednak w praktyce powstaje problem, czy jest ono równoznaczne z tym minimalnym. Przepis art. 13 KP wskazuje jednak warunki realizacji prawa do godziwego wynagrodzenia. Określają je przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez ustalanie minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Minimalne wynagrodzenie rośnie już od kilkunastu lat. Począwszy od dnia 1.1.2003 r., kiedy to ustalono minimalne wynagrodzenie za pracę w wysokości 800 zł, kwota ta sukcesywnie się zwiększa (z wyłączeniem dwóch lat). W tym roku po raz pierwszy przekroczyła 3000 zł. Stawka minimalna obowiązuje zaś dopiero od kilku lat, a dokładnie – od 2016 r. Oznacza ona minimalną wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługującą przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi. W 2022 r. wynosi 19,70 zł. W przypadku, w którym wzrasta minimalne wynagrodzenie za pracę, wzrasta również minimalna stawka godzinowa.
Co ważne, aby móc proporcjonalnie wyliczyć końcową wartość wynagrodzenia, to strony umowy cywilnoprawnej powinny określić w umowie sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeżeli jednak tego nie zrobią, to przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi powinien przedłożyć w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, w czasie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia.
Minimalne wynagrodzenie w UE
W tym roku minimalne wynagrodzenie nie ulegnie już zmianie. Należy jednak mieć na uwadze najnowsze propozycje legislacyjne w UE. Komisja Europejska przedstawiła bowiem projekt nowej dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE. Wprowadzenie przepisów ma zagwarantować godne warunki życia i zapewnić wszystkim pracownikom pracującym w UE, niezależnie od miejsca wykonywania pracy, adekwatne minimalne wynagrodzenia w formie ustawowej lub określonej w układach zbiorowych. Z pośród 27 krajów UE aż 21 ma ustawowo uregulowane minimalne wynagrodzenie, zaś pozostała ich część zrobiła to w ramach źródeł wewnątrzzakładowych. W przeliczeniu złotych na euro, w Polsce zarabia się około 650 euro. Podobne zarobki są osiągane w takich krajach jak: Czechy, Słowacja, Estonia, Chorwacja. Z kolei najniżej wynagradzani są Bułgarzy, ponieważ ich zarobki wynoszą około 332 euro. Najlepiej zarabia się zaś w Luksemburgu, bo ponad 2 tys. euro.
Zasady ustalania wynagrodzenia
Podczas ustalania i negocjacji wysokości minimalnego wynagrodzenia na spotkaniach Rady Dialogu Społecznego bierze się pod uwagę kilka istotnych czynników, m.in.: informację o wskaźniku cen w roku poprzednim; wysokość przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale roku, w którym odbywają się negocjacje; informację o wydatkach gospodarstw domowych w roku poprzednim; informację o poziomie życia różnych grup społecznych; wskaźnik prognozowanego realnego przyrostu produktu krajowego brutto.
Do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny zaliczone do wynagrodzeń osobowych. Przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:
- Nagrody jubileuszowej;
- Odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- Wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
- Dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
- Dodatku za staż pracy.
Zgodnie z przepisami KP dzięki podwyższeniu minimalnego wynagrodzenia zwiększy się m.in.:
- Wysokość wpłat dokonywanych w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych. Przez 2022 r. wysokość wpłat podstawowych pracownika i pracodawcy (łącznie 3,5%) stanowić będzie ponad 1250 zł;
- Dodatek za pracę w porze nocnej, który jest obliczany przez podzielenie minimalnego wynagrodzenia przez wymiar czasu pracy przypadający w danym miesiącu, w którym doszło do pracy w nocy;
- Odszkodowanie dla pracownika, który doznał mobbingu lub z tej przyczyny rozwiązał umowę o pracę, które powinno być w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę;
- Odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu – tu również wysokość odszkodowania nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę;
- Wynagrodzenie za czas gotowości do pracy i przestój – pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie. Wynika ono z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, wynosi ono 60% wynagrodzenia. Niemniej jednak nie może być ono niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- Wolna od potrąceń kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
