„Rzeczpospolita” poznała jako pierwsza kolejny zestaw propozycji deregulacyjnych opracowanych przez zespół przedsiębiorcy Rafała Brzoski. Niektóre służą podstawowemu celowi, w jakim działa, za przyzwoleniem rządu, ta inicjatywa: zmniejszenie biurokracji, elektronizacja kontaktów z urzędami i uproszczenie procedur. Ujawniono jednak też propozycje zmierzające do zmian systemowych w podatkach.

Mniej papierów w sądach

Oszczędność czasu i papieru – dosłownie – może być efektem wprowadzenia proponowanych zmian w procedurze cywilnej. Zmiana ta dotyczy bezpośrednio adwokatów i radców prawnych, ale korzyści z niej odniosą także ich klienci, nierzadko przedsiębiorcy toczący spory cywilne. Obecnie, gdy strona sporu jest reprezentowana przez takiego fachowego pełnomocnika i popełni formalny błąd w pozwie (np. nie wskaże adresu do doręczeń), sąd wzywa do poprawienia tych błędów w ciągu siedmiu dni. Nie wystarczy jednak „errata” ze wskazaniem, co i na której stronie obszernego, nieraz kilkusetstronicowego pisma jest poprawiane. Pismo należy wnieść jeszcze raz, w całości. W praktyce oznacza to kopiowanie tego samego materiału, który sąd i tak już posiada.

Eksperci inicjatywy SprawdzaMY proponują stosowną zmianę kodeksu postępowania cywilnego. Nowy przepis ma przewidywać, że „w przypadku ponownego wniesienia pisma procesowego po jego zwrocie strona może powołać się na dokumenty i załączniki uprzednio złożone do akt sprawy, bez konieczności ponownego ich przedkładania”.

Kurs Compliance Officer – Sprawdź aktualną ofertę kursu Sprawdź

Sąd i urząd sam sprawdzi

Redukcja zużycia papieru ma być też istotą nowych procedur związanych z potwierdzaniem uprawnień przedsiębiorców do reprezentowania swojej firmy przed sądami i urzędami. Dziś często członkowie zarządu spółki muszą przedstawiać wypisy z Krajowego Rejestru Sądowego, a indywidualni przedsiębiorcy – z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jak zauważają pomysłodawcy, jest to dziś zbędny formalizm, skoro sam urząd czy sąd może bez trudu sprawdzić w tych źródłach, czy dana osoba rzeczywiście ma prawo reprezentować konkretne przedsiębiorstwo.

Dlatego propozycja zakłada wpisanie do ustawy – Prawo przedsiębiorców zasady, w myśl której sądy i organy administracji „weryfikują prawidłowe umocowanie osoby działającej w imieniu przedsiębiorcy na podstawie rejestru przedsiębiorców”. Autorzy piszą, że ta propozycja przyspieszy także postępowania w sądach. Dziś niedostarczenie wypisów z KRS czy CEIDG bywa traktowane jako brak formalny o skutku podobnym jak w przypadku opisanych wyżej przypadkowych błędów pełnomocników – zastopowanie procedury.

Łatwiejsze kredyty

Kolejna propozycja dotyczy procedury związanej z księgami wieczystymi. Wprawdzie tu dziś i tak wiele spraw jest załatwianych w formie elektronicznej, ale zespół Brzoski proponuje jej rozszerzenie. Chodzi o niektóre przypadki związane z wpisem hipoteki na nieruchomości. Propozycja zakłada rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do korzystania z elektronicznego postępowania wieczystoksięgowego o banki hipoteczne i ich uprawnionych pracowników. Uprawnienia te dotyczyłyby m.in. zmiany wierzyciela w przypadku przeniesienia pakietu wierzytelności z banku uniwersalnego. Miałyby też prawo przeglądania ksiąg wieczystych i ich pobierania przez banki. „Dzięki cyfryzacji procesu, klienci banków szybciej sfinalizują zakup nieruchomości i uzyskają kredyty hipoteczne, a banki zoptymalizują zarządzanie zabezpieczeniami” – tak pomysłodawcy uzasadniają propozycję.

inicjatywa SprawdzaMY proponuje też cyfryzację archiwów, w których przechowuje się dokumenty rejestracyjne pojazdów. Unieważnione dowody rejestracyjne mają być zwracane właścicielom pojazdów. Papierowe zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym mają być zastąpione przez pozyskiwanie tych informacji bezpośrednio z systemu informatycznego Centralnej Ewidencji Pojazdów. Zniesiony ma być też obowiązek ponownej legalizacji tablic rejestracyjnych przy przerejestrowaniu pojazdu.

Jeden procent CIT na dobroczynność

Wśród propozycji zespołu Brzoski znalazł się też pomysł wpisania do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych możliwości przeznaczania jednego procentu należnego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. To rozwiązanie podobne do ustawy o PIT, gdzie podatnicy mogą przeznaczyć na ten cel 1,5 proc. należnego podatku.

– Taka zmiana może przyczynić się do wzrostu filantropii w Polsce, zachęcając przedsiębiorców do większej odpowiedzialności społecznej i bardziej świadomego angażowania się w inicjatywy na rzecz dobra wspólnego. Wprowadzenie tego mechanizmu nie tylko wesprze organizacje pozarządowe, ale również może stać się impulsem do większej mobilizacji i zaangażowania obywateli oraz firm w sprawy społeczne – komentuje Wojciech Kostrzewa, członek Komitetu Sterującego w Inicjatywie SprawdzaMy.

Inna propozycja dotycząca podatków zakłada zwolnienie z CIT dochodów z listów zastawnych. Ma to zwiększyć dostępność taniego finansowania kredytów mieszkaniowych w Polsce. „Dzięki tej zmianie osoby fizyczne zyskają atrakcyjny i bezpieczny instrument oszczędnościowy, który dodatkowo będzie można wykorzystać jako wkład własny przy zakupie mieszkania. To rozwiązanie aktywizuje oszczędności Polaków i wesprze rozwój budownictwa mieszkaniowego” – czytamy w uzasadnieniu.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Michał Grodziewicz

adwokat, partner w kancelarii Peak Legal

W praktyce zdarza się, że nawet pozwy składane przez profesjonalnych pełnomocników są zwracane. Ponowne składanie pism i załączników do nich, których objętość nierzadko bywa liczona w setkach czy nawet tysiącach stron – w ciągu jednego tygodnia – rodzi realne ryzyko popełnienia kolejnej pomyłki. Każdy błąd może mieć opłakane skutki. Źle uzupełniony zwrot, choćby z przyczyn drobnych błędów drukarskich, definitywnie przekreśla szanse strony na dochodzenie swoich praw przed Sądem. Nowelizacja nie tylko zaoszczędzi czas i papier, ale może być praktyczną realizacją starożytnej rzymskiej maksymy: niech błąd adwokatów nie szkodzi stronom. W tym przypadku chodzi najczęściej o błędy drobne, ale wskutek formalizmu przepisów całkiem współczesnych, wymiernie szkodzące stronom i całemu wymiarowi sprawiedliwości.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →