Zgodnie z obowiązującymi od 1.8.2023 r. przepisami, przedsiębiorcy, którym skończył się w tym roku mały ZUS + (po 36 miesiącach korzystania), mogą na niego wrócić (na 12 miesięcy). Jeśli chcą już za wrzesień odprowadzać niższe składki na ubezpieczenia społeczne (i ewentualnie w ogóle nie płacić na Fundusz Pracy), muszą załatwić formalności w sierpniu. I przy tym pamiętać, że zmniejszenie tych kwot oznacza wyższy dochód z działalności i większy podatek.
Wyrejestrowanie i zgłoszenie
Jak wrócić na mały ZUS+? Jeśli w pierwszej połowie 2023 r. skończyła nam się preferencja i zgłosiliśmy się do ubezpieczeń z kodem 05 10 (lub 05 12), to teraz musimy go zmienić na 05 90 (lub 05 92). W tym celu powinniśmy wysłać do ZUS deklarację ZUS ZWUA (wyrejestrowanie z ubezpieczeń), a następnie ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczeń). Ulga zacznie obowiązywać od 1. dnia następnego miesiąca (przez 12 miesięcy). Jeśli więc przeprowadzimy całą operację w sierpniu, składki za wrzesień, które płacimy do 20 października, będą już niższe – tłumaczy ZUS. Dodaje, że wyrejestrowując się i zgłaszając do ubezpieczeń, należy wskazać datę 1.9.2023 r.
Czy wracając na preferencyjne rozliczenie, trzeba składać deklarację ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II? Nie trzeba. Przedsiębiorca, który w tym roku korzystał z małego ZUS+, składał już te deklaracje. Nie musi ich dodatkowo przesyłać. Ma już ustaloną na ten rok podstawę wymiaru składek – wyjaśnia ZUS.
Nowy dochód po korekcie
– Przedsiębiorcę wracającego na mały ZUS+ obowiązują kwoty podane we wcześniejszej deklaracji ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II – mówi Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w InFakt. Przypomina, że prawo do preferencyjnych, niższych składek mają ci, których ubiegłoroczne przychody nie przekraczają 120 tys. zł. Aby ustalić podstawę wymiaru małego ZUS+, musieli obliczyć dochód z działalności gospodarczej. U ryczałtowców wynosi połowę przychodu. U przedsiębiorców na skali dochód to przychód minus koszty.
– Deklarację ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II muszą ponownie złożyć ci, którym zmienił się ubiegłoroczny dochód. Taka zmiana mogła nastąpić już po wysłaniu na początku roku ZUS-owskich deklaracji, ale jeszcze przed zeznaniem PIT, albo też wskutek jego późniejszej korekty. To wcale nierzadka sytuacja, np. przedsiębiorcy często dostają faktury z opóźnieniem. Wtedy muszą ponownie zadeklarować dochód na potrzeby małego ZUS+ – tłumaczy Piotr Juszczyk.
Jeśli przedsiębiorca korygował zeznanie PIT i zmienił mu się dochód, musi ponownie złożyć deklarację ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II – potwierdza ZUS.
Pamiętajmy jednak, że od dochodu na potrzeby małego ZUS + nie odliczamy żadnych ulg, które wykazujemy dla celów PIT. W zeznaniu podatkowym dochód z działalności gospodarczej można pomniejszyć np. o straty z poprzednich lat czy darowizny. Po ich odliczeniu wychodzi nam dochód do opodatkowania. Dla celów małego ZUS+ nie można nic odliczać.
Druga ważna sprawa dla korygujących rozliczenia: przedsiębiorca, który w ubiegłym roku zaliczał składki na ubezpieczenia społeczne do podatkowych kosztów, musi je doliczyć do dochodu wykazywanego na potrzeby małego ZUS +.
Bez Funduszu Pracy
Czy powrót na mały ZUS+ oznacza, że przedsiębiorcy odpada składka na Fundusz Pracy? ZUS przypomina, że korzystający z preferencji mogą jej nie płacić, jeśli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, tj. od 1.1.2023 r. do 30.6.2023 r. 3490 zł, a od 1.7.2023 r. do 31.12.2023 r. 3600 zł.
– Może się więc zdarzyć, że przedsiębiorca, będąc na początku roku na małym ZUS+, płacił składkę na Fundusz Pracy, a teraz po powrocie już nie musi – mówi Piotr Juszczyk.
Jak powrót na mały ZUS+ wpłynie na podatki? Przypomnijmy, że przedsiębiorcy mogą rozliczyć składki w kosztach uzyskania przychodów (oczywiście tylko ci na skali albo liniowym PIT). Zarówno płacone na ubezpieczenia społeczne (te możemy alternatywnie odliczyć od dochodu), jak i na Fundusz Pracy.
Wzrosną inne daniny
– Jeśli po powrocie na mały ZUS+ przedsiębiorca zapłaci mniejsze kwoty wymienionych składek, będzie miał wyższy dochód. W konsekwencji wyjdzie mu większy PIT. A także składka zdrowotna, która na skali i liniówce jest liczona od dochodu – tłumaczy Piotr Juszczyk.
Jak wygląda sytuacja przedsiębiorców na ryczałcie? Składki na ubezpieczenia społeczne mogą odliczyć od przychodu. Składki na Fundusz Pracy im przepadają, bo nie naliczają kosztów.
– Po powrocie na mały ZUS+ ryczałtowiec płaci mniej na ubezpieczenia społeczne, mniej też odlicza, zapłaci więc wyższy podatek. Może też zdarzyć się, że mniejsze odliczenia spowodują podwyższenie składki zdrowotnej – mówi Piotr Juszczyk.
Czy preferencja będzie na stałe?
Przedsiębiorcy będą mogli korzystać z małego ZUS+ bez ograniczeń czasowych. Taką zmianę zaproponowała sejmowa Komisja do spraw Deregulacji, która przygotowała projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych. Argumentuje, że wiele osób zakłada niewielkie biznesy i są w stanie je prowadzić tylko wtedy, gdy mają możliwość opłacania niższych składek. Jeśli będą musiały je rozliczać na zasadach ogólnych, działalność będzie całkowicie nieopłacalna. W konsekwencji albo w ogóle nie założą firmy, albo też po okresie preferencji ją zlikwidują. Zniesienie ograniczeń skutkować będzie podejmowaniem niewielkich biznesów i kontynuowaniem ich przez osoby, które nie są w stanie rozwinąć działalności do takich rozmiarów, by opłacać normalne składki – podkreślono w uzasadnieniu projektu. Jego autorzy zapewniają, że zmiana przepisów przyczyni się do rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu gospodarczego.
Projekt jest obecnie konsultowany. Likwidację ograniczeń przy korzystaniu z małego ZUS + poparł rzecznik małych i średnich przedsiębiorców.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
