Stan faktyczny
Sąd Rejonowy w Zielonej Górze wyrokiem z 24.5.2019 r., II K 531/17, uznał G.Z. za winnego tego, że:
- wbrew przepisom ustawy z 29.7.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2050; dalej: NarkU) w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, działając czterokrotnie, uczestniczył w obrocie znaczną ilością substancji psychotropowej w postaci amfetaminy łącznej wagi 200 gramów oraz środka odurzającego w postaci konopi, innej niż włóknista, łącznej wagi 200 gramów, w ten sposób, że nabywał je od nieustalonej osoby, a następnie sprzedawał je M.S., w celu dalszej dystrybucji wśród innych ustalonych i nieustalonych osób, otrzymując dwukrotnie za 100 gram amfetaminy po 1 200 złotych oraz raz za 100 gram marihuany 2000 złotych, za kolejne 100 gram marihuany 1900 złotych, uzyskując łącznie korzyść pieniężną w wysokości najmniej 6 300 złotych, czyniąc sobie z popełnienia tego przestępstwa stałe źródło dochodu;
- posiadał wbrew przepisom NarkU, substancję psychotropową w postaci 30 tabletek Clonazepam.
Zarzucanych przestępstw G.Z. dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy kary pozbawienia wolności, za umyślne przestępstwo podobne, to jest popełnienia występku z art. 56 ust. 1 i 3 oraz art. 62 ust. 1 NarkU w zw. z art. 12 § 1 KK, w zw. z art. 65 § 1 KK i w zw. z art. 64 § 1 KK.
Na podstawie art. 85 § 1 i 2 KK i art. 86 § 1 KK Sąd połączył orzeczone wobec oskarżonego jednostkowe kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną dwóch lat i dziesięciu miesięcy pozbawienia wolności.
Od tego wyroku apelację złożył G.Z. W swojej argumentacji kwestionował poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne. Zwłaszcza podważał ocenę dowodu z jego wyjaśnień oraz dowodu z zeznań świadków, co z jego punktu widzenia doprowadziło do wydania niesłusznego wyroku skazującego.
Po rozpoznaniu tej apelacji, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze wyrokiem z 10.12.2019 r., VII Ka 959/19, zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.
Adwokat Ł.M., obrońca skazanego G.Z. złożył kasację od wyżej wymienionego wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze. Zarzucił w niej rażące naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 437 § 1 i 2 KPK w zw. z art. 410 KPK oraz art. 7 KPK, art. 433 § 2 KPK w zw. z art. 457 § 3 KPK, przez nierozważenie i nieustosunkowanie się przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze do wszystkich zarzutów i wniosków apelacji. Ten ostatni argument wytykający uchybienie Sądu miał, w rozumieniu obrońcy skazanego, decydować o istotnym wpływie na treść zaskarżonego wyroku. Ponadto w uzasadnieniu kasacji postawił zarzut naruszenia przepisów art. 4 KPK, art. 5 § 2 KPK oraz art. 7 KPK, przez zupełnie bezkrytyczne uznanie, że Sąd Rejonowy w Zielonej Górze dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego, bez przekroczenia granic zasady swobodnej oceny dowodów, a co za tym idzie podobno w sposób właściwy wykazał, iż G.Z. swoim działaniem wypełnił znamiona zarzucanych mu czynów, gdy tymczasem analiza całości materiału zebranego w sprawie nie pozwala na takie jednoznaczne i niebudzące żadnych wątpliwości ustalenia. W konkluzji wniósł, o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji. Zastępca Prokuratora Rejonowego w Zielone Górze w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł o oddalenie kasacji obrońcy skazanego G.Z., jako oczywiście bezzasadnej.
W piśmie z 23.7.2020 r., skazany G.Z. nie zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym w pisemnej odpowiedzi na kasację.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego, postanowił oddalić kasację, jako oczywiście bezzasadną, a kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć skazanego.
Uzasadnienie SN
Zdaniem Sądu Najwyższego kasacja jest oczywiście bezzasadna w rozumieniu art. 535 § 3 KPK.
Autor kasacji przechodzi do porządku dziennego nad tym, że w polskiej procedurze karnej kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Kasacja strony może być złożona jedynie od niektórych prawomocnych orzeczeń sądu odwoławczego i można w niej podnieść uchybienie, o którym mowa w art. 439 KPK lub inne rażące naruszenie przepisów prawa materialnego bądź procesowego, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść zapadłego orzeczenia sądu odwoławczego. Przyjmuje się, że w świetle treści art. 523 § 1 KPK pojęcie „rażące naruszenie prawa”, jako podstawa kasacji, ma znacznie węższy zakres niż przyczyny apelacyjne wskazane w art. 438 pkt 1 i 2 KPK. Podstawą kasacji nigdy nie może być zarzut ujęty w art. 438 pkt 3 KPK. Zatem nietrafne nazwanie w kasacji „naruszeniem prawa” wadliwości polegającej na przyjęciu za podstawę wyroku błędnych ustaleń faktycznych, w rzeczy samej nie uprawnia Sądu Najwyższego, orzekającego przecież w postępowaniu kasacyjnym, do badania, pod pozorem rozpoznawania ,,zarzutu naruszenia prawa”, zasadności poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Do tego zaś w istocie sprowadza się wywód kasacji obrońcy skazanego G.Z.
Przypomnieć należało, że w sporządzonej przez siebie apelacji G.Z. kwestionował ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy w Zielonej Górze. Kwestie podniesione w jego apelacji miał na uwadze Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, o czym świadczy treść, sporządzonego na odpowiednim formularzu, pisemnego uzasadnienia wyroku tego Sądu z 10.12.2019 r., VII Ka 959/19. Słusznie Sąd odwoławczy uznał, że w toku postępowania Sąd I instancji oceniając, między innymi, dowody z wyjaśnień G.Z. oraz zeznań uczestniczących w rozpoznawanej sprawie świadków, w żadnym razie nie przekroczył granic zasady swobodnej oceny dowodów określonej w dyspozycji art. 7 KPK. Z tego przepisu wynika, że wartościowanie (ocena) zgromadzonych dowodów, dla dokonania ustaleń faktycznych należy wyłącznie do sądu orzekającego mającego, co do zasady z tymi dowodami bezpośredni kontakt, którego przekonanie opiera się na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy. Oczywiście ocena ta musi uwzględniać zasady logiki, wskazania wiedzy oraz doświadczenia życiowego.
Odnosząc się zaś do zarzutów podniesionych przez obrońcę skazanego w uzasadnieniu kasacji należało stwierdzić, co następuje. Jeśli chodzi o zarzut obrazy przez Sąd odwoławczy art. 4 KPK, bezsporne jawi się twierdzenie, że zasada obiektywizmu, ujęta w tym przepisie, nie może stanowić samodzielnie podstawy zarzutu kasacyjnego (por. np. wyrok SN z 27.7.2000 r., IV KKN 532/99, Legalis). Przepis art. 5 § 2 KPK nie mógł zostać naruszony przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, albowiem z przebiegu postępowania przed tym Sądem nie wynika aby ten Sąd powziął wątpliwości i rozstrzygnął je na niekorzyść skazanego G.Z. Pamiętać bowiem należy, że przedmiotem kategorycznego nakazu wyrażonego w art. 5 § 2 KPK nie są wątpliwości strony postępowania, lecz organu procesowego. W orzecznictwie kasacyjnym SN, już od wielu lat, wskazuje się, że skoro przepis art. 5 § 2 KPK dotyczy wątpliwości, jakie może powziąć sąd orzekający (nie zaś strona), to dopiero wówczas gdyby sąd je powziął, a nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego, zasadny byłby zarzut kasacyjny naruszenia tego przepisu (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z 20.4.2004 r., V KK 332/03, Legalis). Sąd Okręgowy w Zielonej Górze nie przeprowadzał postępowania dowodowego, nie mógł zatem naruszyć przepisu art. 7 KPK. Natomiast Sąd ten, działający jako organ kontrolujący przebieg postępowania w sprawie G.Z., które toczyło się przed Sądem Rejonowym w Zielonej Górze, zbadał czy Sąd I instancji, oceniając zgromadzony materiał dowodowy uczynił to w granicach zasady swobodnej oceny dowodów, o której mowa w art. 7 KPK. Pamiętać przy tym trzeba, że kontrola apelacyjna trafności takiej oceny, nie może objąć tej sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się wyłącznie z bezpośredniością przesłuchania, a siłą rzeczy musi ograniczyć się do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej lub logicznej albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze trafnie, w realiach sprawy, uznał, że ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy w Zielonej Górze, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 KPK.
