• Zmiany w programie zdrowotnym badań prenatalnych mają na celu zwiększenie dostępności badań dla wszystkich kobiet w ciąży.
  • Warunkiem uczestnictwa w programie jest skierowanie od lekarza prowadzącego ciąż, informacje potrzebne do właściwego etapu diagnostyki.

Program zdrowotny

Program zdrowotny, to zgodnie z definicją ustawową – art. 5 pkt 30 ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146):

  • zespół zaplanowanych i zamierzonych działań z zakresu opieki zdrowotnej;
  • ocenianych jako skuteczne, bezpieczne i uzasadnione;
  • umożliwiających osiągnięcie w określonym terminie założonych celów;
  • polegających na wykrywaniu i zrealizowaniu określonych potrzeb zdrowotnych oraz poprawy stanu zdrowia określonej grupy świadczeniobiorców;
  • opracowany, wdrażany, realizowany i finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Programy zdrowotne dotyczą np. ważnych problemów zdrowotnych dotyczących całej lub określonej grupy pacjentów lub wdrażania nowych procedur medycznych i profilaktyki (np. program profilaktyki chorób odtytoniowych, w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) czy program profilaktyki raka szyjki macicy).

Wykaz i warunki realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6.11.2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 916).

Jednym z obowiązujących i aktywnych programów jest program badań prenatalnych.

Program badań prenatalnych

Celem tego programu jest wczesna diagnostyka wad płodu. Składa się z następujących etapów:

  • poradnictwo i badania biochemiczne;
  • poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych;
  • poradnictwo i badania genetyczne;
  • pobranie materiału płodowego do badań genetycznych (amniopunkcja lub biopsja trofoblastu lub kordocenteza).

Zakwalifikowanie do każdego z nich wymaga spełnienia odrębnych kryteriów, które dotychczas były dość rozbudowane. Taka sytuacja w rzeczywistości ograniczała wielu pacjentkom dostęp do programu, które chcąc skorzystać z diagnostyki prenatalnej musiały opłacić i zapewnić ją sobie prywatnie.

Beck Akademia - praktyczne szkolenia online - sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Zwiększenie dostępności do programu i nowe kryteria

Na skutek zmian przepisów, usunięto kryterium wieku jako istotne przy kwalifikacji do omawianego programu zdrowotnego.

Oprócz tego zmodyfikowano inne warunki uczestnictwa w programie, które obecnie kształtują się następująco:

Poradnictwo i badania biochemiczne

  • ciąża pomiędzy 11 a 14 tygodniem;
  • skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę, zawierające informację o zaawansowaniu ciąży w tygodniach.

W poprzednim stanie prawnym wymagane było m.in. wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka; stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka; stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową.

Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych

  • I trymestr, pomiędzy 11 a 14 tygodniem;
  • II trymestr – pomiędzy 18 a 22 tygodniem i 6 dniem ciąży;
  • skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę, zawierające informację o zaawansowaniu ciąży w tygodniach.

Poradnictwo i badania genetyczne

  • wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka;
  • stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka;
  • stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową;
  • stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu;
  • skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę lub skierowanie z etapu „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”, zawierające informację o wskazaniach do objęcia tą częścią programu wraz z opisem nieprawidłowości i dołączonymi wynikami badań potwierdzającymi zasadność skierowania do tej części programu.

Pobranie materiału płodowego do badań genetycznych (amniopunkcja lub biopsja trofoblastu lub kordocenteza)

  • wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka;
  • stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka;
  • stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową;
  • stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu;
  • skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę lub skierowanie z etapu „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”, zawierające informację o wskazaniach do objęcia tą częścią programu wraz z opisem nieprawidłowości i dołączonymi wynikami badań potwierdzającymi zasadność skierowania do tej części programu.

Z powyższego wynika więc, że pierwsze dwa etapy są zasadniczo powszechnie dostępne, a udział w nich zdeterminowany jest okresem ciąży i odpowiednim skierowaniem. Natomiast wykrycie ewentualnych odstępstw lub wystąpienie wad genetycznych w poprzedniej ciąży lub u rodziców dziecka kwalifikuje do udziału w dwóch kolejnych etapach badań.

Warunki realizacji świadczeń

Warunki, jakie muszą spełnić świadczeniodawcy (podmioty lecznicze/szpitale), żeby udzielać świadczeń w ramach programu nie uległy zmianie.

Etap legislacyjny

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 14.5.2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 767) weszło w życie 5.6.2024 r.

Wprowadzeniu zmian w zakresie programu badań prenatalnych towarzyszyła szeroka kampania informacyjna w mediach, której celem było upowszechnienie wiedzy o szerszej dostępności do programu, jak i zwiększenia świadomości co do celu wykonywania badań prenatalnych. Jedynie w ten sposób, możliwe jest wczesne wykrycie wad płodu i ich leczenie jeszcze na etapie życia płodowego. Badania prenatalne mylnie kojarzone są terminacją ciąży, a zupełnie nie taki jest ich cel i sens. Ich przeprowadzenie w odpowiednim momencie ciąży pozwala na wdrożenie leczenia, wybór odpowiedniego szpitala (np. o odpowiednim poziomie referencyjności) oraz przygotowanie się przez personel medyczny do procedur medycznych zaraz po urodzeniu.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →