- Za złamanie zakazu handlu w niedziele i święta grozi kara w wys. od 1 tys. zł do 100 tys. zł;
- Przeważająca działalność wykonywana w danej placówce handlowej ma stanowić co najmniej 40% miesięcznego przychodu ze sprzedaży detalicznej;
- Inspektorom pracy nadano uprawnienie kontrolne do weryfikowania ewidencji w zakresie miesięcznego przychodu ze sprzedaży, prowadzonych przez placówki.
Fikcja ograniczeń w handlu w niedziele i święta
Lista niedziel handlowych w 2022 r. jest krótka, bo jest na niej tylko 7 pozycji. Są to dni: 30.1.2022 r., 10.4.2022 r., 24.4.2022 r., 26.6.2022 r., 28.8.2022 r., 11.12.2022 r., 18.12.2022 r. Z raportów PIP, sporządzonych po przeprowadzonych kontrolach wynika, że w początkowej fazie obowiązywania przepisów o ograniczeniach w handlu regulacje były respektowane przez przedsiębiorców. Po roku obowiązywania przepisów Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii po przeprowadzeniu „Oceny wpływu ograniczenia handlu w niedziele” stwierdziło, że: „(…) wprowadzenie ograniczenia handlu w niedziele nie wywołało negatywnych skutków dla handlu detalicznego – zaobserwowano nie tylko pozytywne aspekty związane z sytuacją mikroprzedsiębiorstw oraz małych sklepów, ale także większe zadowolenie pracowników i ich rodzin, rozwój usług turystycznych, noclegowych, restauracyjnych, tj. szeroko rozumianej ekonomii czasu wolnego, która zwiększa krąg beneficjentów ograniczania handlu w niedzielę na obszar całej gospodarki”.
Jak się okazało 4 lata obowiązywania ograniczeń przyniosło jednak łamanie zasady uczciwej konkurencji i prawa, bowiem przepisy nie były doprecyzowane w zakresie przeważającej działalności gospodarczej. Zakaz handlu nie obowiązywał bowiem m.in. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polegała na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych, jak i w placówkach pocztowych. Oprócz znanej sieci franczyzowej lukę tę zaczęły wykorzystywać zarówno duże sieci handlowe, jak i mali przedsiębiorcy. Podpisywali oni umowy agencyjne ze znanymi operatorami pocztowymi i uzyskiwali status agenta pocztowego.
Co więcej przedsiębiorcy wykorzystywali powyższe wyłączenia, ponieważ przeważająca działalność oznaczała (ogólnie) rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z 29.6.1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 459 ze zm.; dalej: StatPublU). Przedsiębiorcy zmieniali rodzaj przeważającej działalności w CEIDG i w rejestrze REGON pomimo braku faktycznych podstaw do jej dokonania. Ograniczenia ustawowe stawały się więc coraz większą fikcją, pomimo że swoją działalność główną powinno się zmieniać jednorazowo lub stopniowo w ciągu pewnego okresu, np. z powodu sezonowości lub decyzji o zmianie profilu produkcji. Jednak nowy rodzaj działalności powinien być działalnością główną przez co najmniej dwa lata, zanim zostałaby zmieniona dana działalność przeważająca, przypisana do jednostki.
Nowe wyłączenia i ograniczenia co do przeważającej działalności
Zgodnie ze zmianami zakaz handlu w niedziele i święta nie obowiązuje w placówkach pocztowych w rozumieniu art. 3 pkt. 15 ustawy z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1041 ze zm.; dalej: PrPoczt), w których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług pocztowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 PrPoczt. Przeważająca działalność oznacza rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w StatPublU, jeżeli działalność ta jest wykonywana w danej placówce handlowej i stanowi co najmniej 40% miesięcznego przychodu ze sprzedaży detalicznej w rozumieniu ustawy z 6.7.2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1293 ze zm.). Uproszczając: przeważająca działalność wykonywana w danej placówce handlowej ma stanowić co najmniej 40% miesięcznego przychodu ze sprzedaży detalicznej.
Obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów
Wybrane placówki, podlegające wyłączeniom z zakazu handlu (w tym placówki pocztowe), zobowiązane są do prowadzenia ewidencji miesięcznego przychodu ze sprzedaży z podziałem na przychód z działalności przeważającej oraz przychód z pozostałej działalności. W toku postępowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo żądania przedłożenia ewidencji aby zweryfikować, czy przeważająca działalność wykonywana w danej placówce handlowej stanowi co najmniej 40% miesięcznego przychodu ze sprzedaży detalicznej.
Nieodpłatna pomoc rodziny
W placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek, może on nadal korzystać z nieodpłatnej pomocy: małżonka, dzieci własnych, dzieci małżonka, dzieci przysposobionych, rodziców, macochy, ojczyma, rodzeństwa, wnuków, dziadków. Oczywiście osoby te nie mogą być pracownikami lub zatrudnionymi w placówce handlowej u przedsiębiorcy, który korzysta z ich nieodpłatnej pomocy.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów
W ZmOgrHandNiŚU21 wprowadzono zmiany w zakresie kar. Kto wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele lub święta powierza wykonywanie pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu, podlega karze grzywny w wysokości od 1 tys. zł do 100 tys. zł. Art. 1 ust. 2 pkt 2 ZmOrgHandNiŚU21 stanowi, że tej samej karze podlega ten, kto:
- Wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem 24.12 po godzinie 14.00 lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy powierza wykonywanie pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu;
- Wbrew obowiązkowi nie prowadzi ewidencji miesięcznego przychodu placówki albo tę ewidencję prowadzi w sposób niezgodny z przepisami wykonawczymi.
Orzekanie w sprawach o ww. czyny następuje w trybie wykroczeń.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
