Które podmioty objęte są regulacją AUC?

Akt o usługach cyfrowych stosuje się do działalności pośredników internetowych świadczących różnego rodzaju usługi dostępu do treści umieszczanych w Internecie przez innych użytkowników (intermediary service providers).

Przepisy AUC znajdą w szczególności zastosowanie do administratorów:

  • serwisów społecznościowych,
  • internetowych platform handlowych,
  • serwisów online umożliwiających np. zakup usług turystycznych czy najem lokali oferowanych przez innych użytkowników,
  • sklepów z aplikacjami,
  • operatorów systemów wyszukiwawczych.

Należy podkreślić, że obowiązki określone w Akcie o usługach cyfrowych będę się również stosowały do podmiotów mających siedzibę poza Unią Europejską, o ile tylko będą one świadczyły te usługi odbiorcom mającym siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium UE (art. 1a ust. 1 AUC). W konsekwencji przepisy Rozporządzenia mogą wiązać również firmy internetowe mające siedzibę w państwach azjatyckich czy Stanach Zjednoczonych.

Jakie są podstawowe cele uchwalenia AUC?

Podstawowym celem przyjęcia Aktu o usługach cyfrowych było zapewnienie użytkownikom Internetu bardziej przyjaznego i bezpiecznego środowiska cyfrowego. Cel ten jest realizowany poprzez uregulowanie trzech podstawowych obszarów:

  • zasad usuwania przez pośredników internetowych treści nielegalnych i szkodliwych,
  • obowiązków operatorów platform handlu elektronicznego w zakresie bezpieczniejszego środowiska e-commerce,
  • poprzez zwiększenie transparentności prowadzenia reklamy internetowej oraz wprowadzenie ograniczeń dotyczących tzw. reklamy ukierunkowanej, opartej na profilowaniu.

Czy AUC uchyla postanowienia dyrektywy nr 2000/31/WE o handlu elektronicznym i polskiej ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną?

Akt o usługach cyfrowych nie uchyla w całości dyrektywy 2000/31/WE ani wzorowanych na niej przepisów polskiej ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Uchylone zostaną jedynie dotychczas obowiązujące przepisy dyrektywy 2000/31/WE i wzorowanej na niej ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną w zakresie odpowiedzialności pośredników internetowych (art. 12‒15). Problematyka ta jest bowiem przedmiotem przepisów rozdziału II AUC.

W pozostałym zakresie nadal będą obowiązywać przepisy ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (np. w zakresie obowiązku sporządzenia regulaminu usług elektronicznych).

Konferencja Akt o Usługach Cyfrowych a regulator Internetu w Polsce - zapisz się. Sprawdź

Na czym polega szczególny status platform internetowych jako dostawców usług pośrednich?

Na przestrzeni ostatnich lat istotnie zmieniła się rola szczególnej grupy usługodawców, jaką stanowią platformy internetowe. Stały się one bowiem centralnym miejscem wymiany i kształtowania poglądów społecznych i politycznych, a także prowadzenia działalności gospodarczej. Platformy zarządzają dostępnością i prezentacją treści użytkowników w Internecie. W tym celu dokonują między innymi takich czynności, jak: reagowanie na umieszczane nielegalne lub szkodliwe treści, filtrowanie i selekcja najistotniejszych informacji oraz określanie sposobu, w tym kolejności, ich wyświetlania. Co istotne, działania te są podejmowane w sposób zautomatyzowany, na podstawie specjalnych algorytmów, tworzonych w wyniku obserwacji preferencji i zachowań użytkowników.

Z powyższych przyczyn w AUC przyjęto zasadę, że od platform można wymagać więcej niż od „zwykłych” dostawców usług pośrednich (np. usług hostingu). Sprawują one bowiem organizacyjną kontrolę nad treściami umieszczanymi przez użytkowników. W konsekwencji, niezależnie od konieczności spełnienia ogólnych warunków świadczenia usług pośrednich określonych w rozdziale II AUC, platformy internetowe powinny dodatkowo zapewnić realizację obowiązków staranności w celu utworzenia „przejrzystego i bezpiecznego środowiska internetowego” (rozdział III). Przykładowo w przypadku platform internetowych dodatkowo wymaga się, aby wprowadziły rozwiązania umożliwiające dokonywanie zgłoszeń przez zaufane podmioty sygnalizujące (art. 19 AUC).

Jak w AUC uregulowane jest zwalczanie treści nielegalnych i szkodliwych?

W AUC odrębnie określono zasady moderowania, w tym usuwania, treści nielegalnych i szkodliwych. Rozróżnienie między tymi treściami ma kluczowe znaczenie dla określenia zakresu obowiązków zapobiegania ich rozpowszechnianiu przez dostawców usług pośrednich.

W Rozporządzeniu nie przesądzono, które treści są nielegalne. O takim ich charakterze decydują przepisy odrębnie przyjętych aktów prawnych Unii Europejskiej lub ustawodawstw poszczególnych państw członkowskich. Kwalifikacja danych treści jako nielegalnych skutkuje obowiązkiem ich usunięcia przez dostawców usług pośrednich.

W AUC nie wprowadzono generalnego obowiązku usuwania treści szkodliwych. Zgodnie z rozwiązaniem przyjętym w Rozporządzeniu dostawcy usług pośrednich mają swobodę w określeniu, które treści – mimo że nie są formalnie nielegalne – są przez nich uznawane za szkodliwe i w konsekwencji będą usuwane. Nie oznacza to jednak dowolności w podejmowaniu takich decyzji. Po pierwsze, użytkownicy powinni być informowani o procedurach, środkach oraz narzędziach moderowania treści przez dostawców. Po drugie, użytkownicy kwestionujący podjęte przez dostawców decyzje z uwagi na kwalifikację ich treści jako szkodliwych (np. decyzje o zablokowaniu ich treści lub konta) mogą skorzystać z mechanizmów odwoławczych określonych w AUC.

Jak przepisy AUC wpłyną na sposób prowadzenia handlu elektronicznego?

W przepisach AUC wprowadzono szereg nowych obowiązków, które będą musieli spełniać operatorzy platform handlu elektronicznego (art. 24c i n.):

  • platformy internetowe będą zobligowane do wprowadzenia usuwania nielegalnych towarów,
  • dostawcy będą losowo sprawdzać, czy towary lub usługi zostały uznane za nielegalne w jakiejkolwiek oficjalnej bazie danych,
  • organy publiczne uzyskają możliwość bezpośredniego nakazania usunięcia niebezpiecznych towarów (usług),
  • dostawcy będą zobowiązani do weryfikacji podmiotów oferujących swoje towary lub usługi na platformach internetowych (zasada know your business customer),
  • platformy internetowe zostaną zobowiązane do zorganizowania swoich interfejsów w sposób umożliwiający przedsiębiorcom wywiązanie się z obowiązków informacyjnych wobec konsumentów.

Jak w AUC regulowana jest reklama internetowa?

W Akcie o usługach cyfrowych wprowadzono dwa ograniczenia dotyczące tzw. ukierunkowanej reklamy na platformach internetowych. Po pierwsze, zakazano reklamy ukierunkowanej opartej na profilowaniu małoletnich (art. 24 ust. 1b AUC). Po drugie, zakazano reklamy ukierunkowanej na podstawie profilowania z wykorzystywaniem szczególnych kategorii danych osobowych, takich jak orientacja seksualna lub przekonania religijne (art. 24 AUC).

Nowe przepisy wzmacniają również pozycję użytkowników w zakresie zrozumienia i podejmowania świadomych decyzji dotyczących oglądanych przez nich reklam (art. 24 ust. 1 AUC). Będą oni musieli być wyraźnie informowani, czy i dlaczego są profilowani na potrzeby wyświetlenia danej reklamy oraz kto za nią zapłacił. Powinni również wiedzieć, które treści są sponsorowane.

Ochrona Danych Osobowych – Sprawdź aktualną listę szkoleń Sprawdź

Sankcje za naruszenie AUC oraz nowy regulator Internetu

W AUC przewidziano różnego rodzaju sankcje za naruszenie przepisów Rozporządzenia, w tym wysokie kary pieniężne. Ich górna granica to 6% rocznego światowego obrotu danego dostawcy usług pośrednich w poprzedzającym roku finansowym (art. 59 ust. 1 AUC).

Za przestrzeganie przepisów AUC ma odpowiadać w każdym państwie członkowskim UE niezależny organ, określony w AUC jako koordynator do spraw usług cyfrowych (art. 38 ust. 1 AUC). Ustanowienie takiego organu i określenie zasad jego funkcjonowania pozostawiono ustawodawcom krajowym.

Kiedy AUC zacznie obowiązywać?

Akt o usługach cyfrowych formalnie wejdzie w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (co jeszcze nie nastąpiło). Zasadnicza część jego zacznie obowiązywać nie wcześniej niż 1.1.2024 r. Niektóre przepisy AUC, np. dotyczące obowiązków nadzoru nad dostawcami bardzo dużych platform internetowych, będą obowiązywać już od dwudziestego dnia po opublikowaniu rozporządzenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Przewiduje się uchwalenie polskiej ustawy uzupełniającej przepisy AUC. Przedmiotem tej regulacji mają być między innymi zasady dotyczące powołania i organizacji krajowego organu pełniącego funkcję tzw. koordynatora do spraw usług cyfrowych, a także przepisy proceduralne odnoszące się do postępowania przed tym organem.

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →