• Projekt nowelizacji ma na celu poprawę transparentności działań administracji publicznej poprzez m.in. rozszerzenie obowiązków publikacji informacji o umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych oraz doprecyzowanie odpowiedzialności administratorów danych.
  • Nowe przepisy obejmują także zmiany w zakresie wyłączeń przedmiotowych i podmiotowych, a także wydłużenie terminu udostępniania danych do 30 dni od zawarcia umowy.
  • Projekt przewiduje etapowe wprowadzanie obowiązku publikacji danych, począwszy od 2026 roku, oraz zmiany w przepisach dotyczących dostępu do informacji publicznej.

Cele projektu oraz uzasadnienie wprowadzenia proponowanych rozwiązań

Na podstawie przepisów ustawy z 14.10.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2054), od 1.1.2026 r. wprowadzony zostanie obowiązek publikacji informacji o umowach zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych w jednym systemie teleinformatycznym. Przepisy regulujące ten obowiązek budzą jednak wątpliwości interpretacyjne zarówno wśród jednostek sektora finansów publicznych, jak i ekspertów w tej dziedzinie. Wątpliwości te dotyczą kluczowych kwestii, takich jak sposób realizacji obowiązków przez jednostki sektora finansów publicznych w zakresie zapewnienia jawności informacji o umowach, rodzajów umów, które będą musiały być ujawnione, metod ustalania wartości umów, zakresu informacji, które będą musiały być udostępniane, oraz szczegółowego katalogu podmiotów objętych tym obowiązkiem.

Istota rozwiązań proponowanych w projekcie ustawy

Projektowana nowelizacja wprowadza szereg modyfikacji, mających na celu ulepszenie funkcjonowania systemu publicznego udostępniania informacji o umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych. Zmiany te obejmują zarówno zakres przedmiotowy, jak i podmiotowy obowiązków związanych z udostępnianiem tych danych, jak również modyfikację procedur administracyjnych w tym zakresie. Poniżej przedstawiono szczegółowe zmiany, które mają na celu uproszczenie procesu oraz zwiększenie transparentności działań administracji publicznej.

Sektor publiczny – Sprawdź aktualną listę szkoleń Sprawdź

Zmiana zakresu przedmiotowego obowiązku udostępniania informacji

W ramach nowelizacji, zakres przedmiotowy umów, do których stosuje się obowiązek publikacji informacji, zostanie poszerzony. Nałożony obowiązek udostępniania danych dotyczyć będzie nowych typów umów zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych. Celem jest zapewnienie większej przejrzystości w zakresie realizowanych transakcji publicznych.

Modyfikacja katalogu wyłączeń przedmiotowych

Projekt wprowadza zmiany w katalogu wyłączeń przedmiotowych, co oznacza, że pewne umowy nie będą objęte obowiązkiem publikacji. Zmiany te będą dostosowane do zakresu przedmiotowego nowego obowiązku, a także będą zgodne z przepisami ustawy z 11.9.2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1320). Nowelizacja ta ma na celu precyzyjne określenie, które rodzaje zamówień publicznych będą mogły zostać wyłączone z publikacji.

Rozszerzenie zakresu wyłączeń podmiotowych

Zgodnie z projektem, rozszerzony zostanie katalog podmiotów, które będą zwolnione z obowiązku publikacji informacji. Nowe przepisy włączą do listy wyłączonych również służby specjalne, o których mowa w art. 11 ustawy z 24.5.2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 812), a które są objęte specjalnym reżimem ochrony informacji niejawnych, w tym dotyczących bezpieczeństwa państwa. Dotychczasowe wyłączenie obejmowało placówki zagraniczne w rozumieniu art. 7 pkt 7 ustawy z 21.1.2021 r. o służbie zagranicznej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1691).

Modyfikacja zakresu informacji o umowach

Wprowadzono również zmiany w zakresie informacji o umowach, które będą udostępniane. Szczegółowe zasady publikacji danych będą regulowane przez nowy system teleinformatyczny, który umożliwi efektywne gromadzenie i udostępnianie wymaganych informacji. Zmiany te mają na celu uproszczenie procedur i zapewnienie łatwiejszego dostępu do publicznych danych.

Zmiana terminu udostępniania informacji

Proponowana nowelizacja zmienia również termin, w jakim jednostki sektora finansów publicznych będą zobowiązane do udostępniania informacji o zawartych umowach. Dotychczasowy termin 14 dni zostanie wydłużony do 30 dni od zawarcia umowy, co ma umożliwić lepszą organizację pracy i zapewnienie dokładniejszych danych.

Doprecyzowanie odpowiedzialności administratorów danych

Projekt ustawy przewiduje dokładniejsze określenie odpowiedzialności administratorów danych, którzy będą odpowiedzialni za wprowadzanie informacji do systemu teleinformatycznego. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie odpowiedzialności za prawidłowe zarządzanie danymi oraz zapewnienie zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych.

Postępowanie z danymi po zakończeniu umowy

W projekcie ustawy pojawia się również regulacja dotycząca postępowania z danymi zgromadzonymi w systemie teleinformatycznym po upływie okresu obowiązywania umowy. Nowe przepisy mają na celu zapewnienie zgodności z przepisami o ochronie danych osobowych oraz ochronę prywatności osób, których dane mogą być przetwarzane.

Delegacja do wydania rozporządzeń

Projekt ustawy wprowadza również delegację ustawową do wydania rozporządzenia, które szczegółowo określi zakres i sposób publikowania danych o umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych. Celem rozporządzenia będzie precyzyjne określenie procedur obowiązujących jednostki publiczne w zakresie udostępniania informacji.

Rezygnacja z odpowiedzialności karnej

Nowelizacja ustawy rezygnuje z przepisów o odpowiedzialności karnej dla kierowników jednostek sektora finansów publicznych za nierealizowanie lub nieprawidłowe realizowanie wprowadzonego obowiązku. Zamiast tego, kierownicy będą odpowiadać za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, co ma na celu uproszczenie procedur odpowiedzialności.

Etapowe wprowadzanie obowiązku

Projekt przewiduje etapowe wprowadzanie obowiązku publikacji danych przez jednostki sektora finansów publicznych. Początkowo, od 1.1.2026 r., obowiązek obejmie jednostki sektora finansów publicznych administracji rządowej. Kolejny etap, od 1.1.2026 r., będzie dotyczyć jednostek w dziale oraz jednostek samorządu terytorialnego, ich związków, związków metropolitalnych i samorządowych jednostek organizacyjnych. Ostatni etap, od 1.1.2027 r., obejmie pozostałe jednostki sektora finansów publicznych.

Zmiany w ustawie o dostępie do informacji publicznej

Projekt nowelizacji przewiduje także dodanie nowego przepisu do ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902). Ma on podkreślić, że informacje o umowach udostępniane w Centralnym Rejestrze Umów zwalniają jednostki sektora finansów publicznych z udostępniania tych informacji w odpowiedzi na wniosek w trybie przepisów o dostępie do informacji publicznej.

Etap legislacyjny

Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, ustawę o finansach publicznych oraz ustawę o dostępie do informacji publicznej został 21.3.2025 r. opublikowany w Rządowym Centrum Legislacji. Obecnie projekt nowelizacji podlega konsultacjom publicznym oraz opiniowaniu.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →