Od początku 2020 r. obowiązują przepisy art. 106b ust. 5 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. 2020 poz. 106 ze zm., dalej jako: VATU), zgodnie z którymi w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym, fakturę na rzecz podatnika wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer NIP nabywcy.

Te uszczelniające system podatkowy rozwiązanie wyciągnęło przed nawias niespecjalnie kontrowersyjną do tej pory kwestię tzw. faktur uproszczonych. Zgodnie z art. 106b ust. 5 pkt 3 VATU, faktury do kwoty 450 PLN lub 100 EUR mogą nie zawierać pewnych danych charakterystycznych dla standardowej faktury. Znacząco upodobniło to paragony z NIP nabywcy do tego rodzaju faktur.

W świetle art. 106b ust. 5 i 6 VATU pojawiła się wątpliwość co do wystawiania faktur do paragonów z NIP w przypadku sytuacji wskazanych w art. 106b ust. 3 VATU (tzw. „faktura na żądanie”). Nabywcy często o to prosili, mając wątpliwości co do możliwości odliczenia VAT z paragonów z NIP. Sprzedawcy zaś bali się ryzyka podwójnego fakturowania. Mogło ono prowadzić do stosowania sankcji nawet pomimo nienaruszania nowych przepisów (na bazie złowieszczego art. 108 VATU).

Minister Finansów konsekwentnie acz do tej pory niewiążąco deklarował, że paragon z NIP do 450 PLN jest fakturą uproszczoną. Tym bardziej dobrze, że kwestia ta została potwierdzona w formule objaśnień podatkowych, które zgodnie z art. 14n § 4 pkt 1 ustawy z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm., dalej: OrdPU) chronią podatnika. Warto się jednak przyjrzeć, co jeszcze z objaśnień wynika.

Komentarze do ustaw antykryzysowych. Moduł COVID-19 bezpłatnie w każdej konfiguracji. Sprawdź

Do paragonu z NIP do 450 PLN nie wystawia się faktury „na żądanie”

To najważniejszy wniosek płynący z objaśnień. Ministerstwo Finansów wywodzi go z elementów obowiązkowych faktury uproszczonej oraz paragonu. Warto dokonać pewnego porównania: faktura uproszczona nie musi zawierać przede wszystkim danych odnośnie imienia i nazwiska, nazwy i adresu nabywcy. Nie znajdziemy tego wymogu również w treści § 25 rozporządzenia Ministra Finansów z 29.4.2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. 2019 poz. 816, dalej jako: KasyR). Faktura musi jednak zawierać numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby VAT (zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 5 VATU). Dla paragonów to element fakultatywny.

Ministerstwo Finansów stoi więc na stanowisku, że standardowy paragon fiskalny spełniający wymogi z KasyR oraz dodatkowo zawierający NIP nabywcy jest zarazem fakturą uproszczoną. Faktura uproszczona jest zaś traktowana jak standardowa faktura, na jej podstawie podatnik może, w szczególności, skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jak również zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów na gruncie podatków dochodowych.

Z kolei, do takiego paragonu z NIP nie można wystawiać faktury na zasadach ogólnych, chociażby nabywca tego zażądał.

Numer faktury uproszczonej

Ta kwestia budziła duże wątpliwości i była jednym z głównych argumentów przeciwników traktowania paragonu z NIP jako fakturę. Nie bez racji, zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 2 VATU, faktura powinna zawierać kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę. Paragon z NIP ma zaś „numer kolejny wydruku” (§ 25 ust. 1 pkt 3 KasyR).

Ministerstwo upraszcza jednak tę kwestię twierdząc, że w przypadku paragonów fiskalnych, to numer paragonu fiskalnego jest numerem, który w sposób jednoznaczny identyfikuje paragon z NIP do kwoty 450 zł jako fakturę uproszczoną. Zatem przykładowo odliczając podatek naliczony z faktury uproszczonej będącej paragonem, podatnik powinien w ewidencji zakupów powołać się właśnie na ten numer.

To ważna informacja. Paragonów z NIP do 450 PLN nie trzeba więc oznaczać odrębną szczególną numeracją.

Korekta faktury uproszczonej

To kwestia ciekawa. Zasadniczo bowiem, korygowanie sprzedaży paragonowej ma charakter wyjątkowy. Zgodnie z § 3 ust. 4 KasyR, dotyczy jedynie „oczywistych pomyłek” i powinno mieć miejsce „niezwłocznie”. Jaki wpływ na możliwość korekty paragonu z NIP ma jego dwoisty charakter?

Okazuje się, że spory. Po pierwsze, tzw. oczywistą omyłkę co do numeru NIP można skorygować notą. Co ważne, nie jest taką omyłką brak wskazania numeru NIP w treści paragonu.

Po drugie, do paragonów będących fakturą uproszczoną stosuje się standardowe zasady wystawiania faktur korygujących. Należy to jednak czynić poza kasą rejestrującą, zapewne z przyczyn wskazanych na wstępie tego akapitu.

4 moduły Systemu Legalis z Bazą prawa i orzecznictwa od 150 zł netto/m-c Sprawdź

JPK_V7M

Ostatnia kwestia to ujmowanie paragonów z NIP będących fakturą uproszczoną w JPK_V7M. Ministerstwo Finansów przypomniało, że do 31.12.2020 r. nie ma obowiązku wskazywania takich dokumentów odrębnie, o ile dane o sprzedaży znajdą się w kwocie zbiorczej odnośnie sprzedaży na kasie (z oznaczeniem „RO”). To skutek rozporządzenia Ministra Finansów z 1.4.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. 2020 r. poz. 576).

Od 1.1.2021 tak łatwo już nie będzie. Faktury uproszczone powinny być uwzględniane tak jak każda inna faktura. Logicznym wydaje się więc nieujmowanie ich w ramach „RO” (co może stanowić pewną trudność techniczną).

Pointa

Objaśnienia trzeba docenić. Nie są idealne, aczkolwiek mają przede wszystkim „objaśniać” i dawać podatnikom ochronę.

Inna sprawa, że wiele podmiotów powinno mieć się na baczności. Ministerstwo Finansów konsekwentnie wychodzi z założenia, że ewidencja na kasie fiskalnej dotyczy zasadniczo sprzedaży konsumenckiej. Wystawianie paragonów bez NIP w takiej sytuacji nie powinno rodzić negatywnych skutków (objaśnienia tej sprzedaży nie dotyczą). Problem w tym, że spora część podatników chociażby ze względów systemowych wystawia faktury do paragonów nawet bez żądania nabywcy. Nie ma wątpliwości, że w przypadku paragonów z NIP do kwoty 450 PLN będzie to proceder niepoprawny.

Objaśnienia nie dotyczą też z zasady kwestii wystawiania faktur VAT do paragonów z NIP powyżej 450 PLN. Nie ma jednak w takiej sytuacji do czynienia z fakturą uproszczoną, więc zasadnicze wątpliwości opisywane wyżej nie zachodzą. Swoją drogą trochę szkoda, że przy okazji objaśnień Ministerstwo Finansów nie zajęło się tematem szerzej.

Na koniec, pozostaje jednak pewnego rodzaju wątpliwość filozoficzna: jak dokument będący paragonem może być jednocześnie fakturą? W dodatku taką, która przejmuje dominującą rolę nad tą dwubiegunową podmiotowością (skoro korygujemy ją jak fakturę, odliczamy VAT jak z faktury czy też ujmujemy w JPK_V7M jak fakturę właśnie, z całym dobrodziejstwem kodów GTU). Odpowiedź: może, i tyle. Ministerstwo Finansów artykułuje to bardzo dosadnie.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź