Wymagania stawiane syndykowi
W standardowej procedurze insolwencyjnej funkcja syndyka masy upadłości może zostać powierzona osobie fizycznej alternatywnie spółce handlowej. Przepisy prawa ustanawiają jednakże szereg wymagań, których spełnienie determinuje uzyskanie tego statusu.
Odnosząc się do osoby fizycznej, przepis art. 157 ust. 1 PrUpad ustanawia po pierwsze konieczność posiadania przez nią pełnej zdolności do czynności prawnych. Taki przymiot może być zatem nadany osobom pełnoletnim, niebędących równocześnie ubezwłasnowolnionymi. Kolejnym wymaganiem jest posiadanie licencji doradcy restrukturyzacyjnego, o której mowa w ustawie z 15.6.2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 242; dalej: LicDoradU). Uzyskanie jej zdeterminowane jest łącznym spełnieniem przesłanek formułowanych przez art. 3 ust. 1 LicDoradU. Równocześnie w stosunku do osoby fizycznej ustawodawca feruje warunek ażeby posiadała ona konto doradcy restrukturyzacyjnego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych, będącym systemem teleinformatycznym obsługującym postępowanie.
Drugi podmiot, który może zostać wyznaczony do pełnienia funkcji syndyka stanowi spółka handlowa. Również w tym przypadku przepisy formułują szereg wymagań koniecznych w tym celu. Pierwszy z warunków określonych przez art. 157 ust. 2 PrUpad stanowi o konieczności posiadania licencji doradcy restrukturyzacyjnego przez wspólników ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członków zarządu reprezentujących spółkę. Dokonując dekodowania wskazanej normy, licencja jest wymagana w odniesieniu do wspólnika w spółce jawnej, partnera w spółce partnerskiej, komplementariusza w spółce komandytowej i komandytowo-akcyjnej, zaś w przypadku spółek kapitałowych wszystkich członków zarządu spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Dodatkowo spółka ma obowiązek posiadać konto doradcy restrukturyzacyjnego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych.
Syndyk w upadłości banku
Odrębne postępowanie upadłościowe banku oraz spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej prócz licznych odstępstw do standardowej procedury insolwencyjnej również w omawianym zakresie zawiera odmienności. W przypadku bowiem tej procedury funkcja syndyka jest możliwa od objęcia nie tylko przez osobę fizyczną, czy spółkę handlową, ale również przez inny bank, co wynika z art. 427 ust. 3 PrUpad. Konkretyzując poprzez odwołanie się do art. 12 ustawy z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2439; dalej: PrBank) regulującego prawne formy działalności banku, syndykiem może zostać wyznaczony bank prowadzący działalność w formie spółki akcyjnej oraz bank spółdzielczy. Dyskusyjna, wobec braku ugruntowanej praktyki w tym zakresie pozostaje kwestia natomiast ostatniej formy działalności z art. 12 PrBank tj. banku państwowego, z uwagi na jego niekomercyjny, w porównaniu do innych podmiotów charakter. Jednakowoż w doktrynie pojawia się aprobata dozwalająca na przyznanie Bankowi Gospodarstwa Krajowego takowej funkcji. Równocześnie bank będący syndykiem, jako odstępstwo od art. 157 PrUpad nie jest zobowiązany do posiadania licencji doradcy restrukturyzacyjnego.
Procedura wyznaczenia
W aspekcie proceduralnym powołanie syndyka następuje poprzez jego wyznaczenie w postanowieniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Jednakowoż nie stanowi to arbitralnego działania sądu. Prócz bowiem spełniania kryteriów normowanych przez art. 157 ust. 1 albo 2 PrUpad, powoływany jest on, co bezpośrednio wynika z art. 1571 ust. 1 PrUpad: (…) biorąc pod uwagę liczbę spraw, w których osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego pełni funkcję nadzorcy sądowego lub zarządcy w postępowaniach restrukturyzacyjnych lub syndyka w innych postępowaniach upadłościowych, a także jej doświadczenie i dodatkowe kwalifikacje. Zatem istotne pozostają względy pozaprawne, które także składają się na proces uzyskania przez syndyka, w opinii sądu, rękojmi należytego wypełniania swoich obowiązków.
Postępowanie upadłościowe banku, z uwagi na szczególną rolę podmiotów objętych tą procedurą różni się także pod względem proceduralnym od wyżej opisanej metodyki powoływania syndyka. Determinantem możliwości wyznaczenia banku do pełnienia tej funkcji jest bowiem wskazanie go w treści wniosku o ogłoszenie upadłości, co wynika z literalnego brzmienia art. 426 ust. 2a PrUpad. Takowe wskazanie stanowi warunek możliwości przedsięwzięcia kolejnej czynności, którą jest uzyskanie w przedmiocie powołania aprobującego stanowiska wyrażonego przez Komisję Nadzoru Finansowego jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości był składany przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, zaś jeśli pismo złożył Bankowy Fundusz Gwarancyjny pozytywna opinia winna być przedstawiona przez Komisję Nadzoru Finansowego. Zatem obopólny konsensus organu nadzoru nad rynkiem finansowym oraz organu gwarantującego implikuje możliwość zastosowania omawianej instytucji.
Argumenty za zmianą
Dokonaną zmianę w przepisach postępowania upadłościowego banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych należy ocenić, jako pozytywny wyraz roztropności ustawodawcy. Wielokrotnie w orzecznictwie podkreślano, iż procedura insolwencyjna banku powinna być prowadzona, będąc zreflektowaną na ochronę powierzonych depozytów oraz stabilność sektora bankowego. Z całą pewnością banki są uczestnikami obrotu, którzy poprzez posiadanie pogłębionego praktycznego rozeznania podbudowanego wiedzą merytoryczną w zakresie bankowości oraz powiązanych z nią procesów winny mieć możliwość sprawowania funkcji syndyka. Takie rozwiązanie w sposób pozytywny rzutuje na ewentualną sprawność oraz poprawność podejmowania czynności w postępowaniu, jak równie zwielokrotnia szansę na zmaterializowanie się jego celów.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
