Plany ogólne od 1 lipca 2026 r.?

Jakie jest uzasadnienie projektowanych zmian?

Minister Rozwoju i Technologii wskazał, że celem projektowanej ustawy jest wydłużenie terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin wskazanego w ustawie z 7.7.2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1688) na dzień 30.6.2026 r. W konsekwencji zmianie ulegną również inne powiązane terminy, określające wejście w życie poszczególnych znowelizowanych przepisów reformy systemu planowania przestrzennego.

W ocenie Ministerstwa wejście w życie projektowanej ustawy nie wymaga nakładów finansowych oraz nie spowoduje skutków w postaci zmniejszenia dochodów i zwiększenia wydatków budżetu państwa i pozostałych jednostek sektora finansów publicznych.

W stanowisku pisemnym wskazano, że zgodnie z obowiązującymi przepisami po 1.1.2026 r. studia stracą moc, a uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie możliwe, jeśli w danej gminie wszedł w życie plan ogólny. Mając na uwadze stan zaawansowania prac nad planami ogólnymi, istnieje obawa, że dla wielu gmin termin ten będzie niewystarczający i do tego czasu prace nie zostaną zakończone. W związku z powyższym zachodzi konieczność wydłużenia obowiązującego terminu, co pozwoli gminom na dokończenie procedur sporządzania planów ogólnych bez zawieszenia uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Dodatkowo zauważono, że w trakcie stosowania znowelizowanych przepisów ujawniły się oczywiste omyłki oraz wątpliwości interpretacyjne, które należy wyeliminować, aby nie dopuścić do ryzyka interpretacji przepisów niezgodnie z ich ratio legis.

Wydłużenie terminu wejścia w życie przepisów nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1130; dalej: PlanZagospU) pomoże w szczególności tym gminom, które w trakcie procedury natrafiły na problemy w zakresie uzgodnienia projektu planu ogólnego z właściwymi organami i instytucjami. Pomoże to również gminom, które otrzymały w trakcie konsultacji społecznych dużą liczbę uwag do projektowanego dokumentu, których uwzględnienie może skutkować koniecznością ponowienia uzgodnień.

Wydłużenie terminu da też większą pewność mieszkańcom i inwestorom na terenie gmin przygotowujących projekt planu ogólnego, że nie poniosą konsekwencji opóźnień w jego uchwalaniu wynikających z opisanych wyżej uwarunkowań formalnych.

Jakie przepisy zostaną zmienione?

Projekt przewiduje zmiany przede wszystkim w PlanZagospU i w ustawach związanych z terminami wskazanymi w tej ustawie. W dokumencie Ocena Skutków Regulacji podano, iż zmianie podlegać będą przepisy określające wejście w życie w poszczególnych znowelizowanych przepisów reformy systemu planowania przestrzennego, w tym czas obowiązywania przepisów przejściowych w zakresie:

1. Terminu uwzględnienia złoża strategicznego w planie ogólnym i planie miejscowym (związany z przyjęciem pierwszego planu ogólnego).
2. Zakończenia wydawania uchwał o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, związanego z utratą mocy obowiązującej ustawy z 5.7.2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 195; dalej: InwestMieszkU) oraz uchwał o ustaleniu lokalizacji biogazowni rolniczej, a także uchylenia niezbędnych odwołań do tych uchwał w innych przepisach.
3. Uruchomienia Rejestru Urbanistycznego i udostępniania w nim danych przestrzennych, przyjętych dokumentów planistycznych oraz ich projektów, które do tego czasu są publikowane w BIP.
4. Uruchomienia „newslettera planistycznego” (informacje o sporządzanych dokumentach planistycznych).
5. Obowiązku tworzenia danych przestrzennych dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w rozszerzonym zakresie.
6. Obowiązku opracowania strategii rozwoju gminy.
7. Zasad wydawania decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
8. Wprowadzenia 60-dniowego terminu na wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne.

Wyeliminowanie oczywistych omyłek

Stosowanie nowych przepisów w krótkim czasie w zasadzie zawsze ujawnia usterki redakcyjne przepisów, a co za tym idzie wątpliwości interpretacyjne. Projekt te wątpliwości ma wyeliminować, co ułatwi stosowanie znowelizowanych przepisów. Wprowadzane zmiany są wynikiem pierwszych doświadczeń w stosowaniu ustawy i obejmują:

1. Potwierdzenie, że plany ogólne nie obejmują obszarów morskich wód wewnętrznych.
2. Potwierdzenie, że wyznaczając w planie ogólnym strefy planistyczne pod zabudowę mieszkaniową uwzględnia się uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy oraz istniejącą zabudowę mieszkaniową.
3. Przywrócenie omyłkowo usuniętej podstawy prawnej do uzgadniania projektu planu miejscowego ze Spółką Celową dedykowaną CPK.
4. Potwierdzenie, że w planie miejscowym oraz w decyzji o warunkach zabudowy można uwzględnić wybrane elementy profilu funkcjonalnego strefy planistycznej określonej w planie ogólnym.
5. Potwierdzenie, że równoczesne procedowanie zmiany planu ogólnego i planu miejscowego w tym samym przedmiocie nie blokuje innych procedur planistycznych.
6. Potwierdzenie, że roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę, nie wymagają decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego.
7. Potwierdzenie, że uchwalenie planu ogólnego i położenie na obszarze uzupełnienia zabudowy nie jest wymagane do wydania decyzji o warunkach zabudowy na terenach zamkniętych innych niż kolejowe.
8. Usunięcie błędnych odesłań, w tym niezamierzonego przez ustawodawcę zawężenia zakresu analizy urbanistycznej sporządzanej w celu wydania decyzji o warunkach zabudowy.
9. Umożliwienie przygotowania pierwszych planów ogólnych z pominięciem postanowień nieaktualnych strategii rozwoju.
10. Uzupełnienie przepisów przejściowych umożliwiających kontynuowanie rozpoczętych procedur sporządzania planów miejscowych o odwołanie do konsultacji społecznych, które zastąpiły wyłożenie do publicznego wglądu.
11. Uzupełnienie przepisów przejściowych umożliwiających dokończenie trwających procedur ustalania lokalizacji inwestycji mieszkaniowych prowadzonych na podstawie InwestMieszkU.

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →