Wypadek przy pracy: obowiązki pracodawcy
Ustawa z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205; dalej: WypadkiU) w art. 3 ust. 1 WypadkiU podaje definicję wypadku przy pracy. Jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Pracodawca, który ponosi w zakładzie pracy odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Jednym ze szczególnych zobowiązań w tym zakresie jest zapewnienie rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy, uwzględniając zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy. Zgodnie z art. 234 § 1 KP w razie wystąpienia wypadku przy pracy pracodawca po pierwsze musi podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie oraz zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, po drugie – ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku. Ponadto pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy. Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową pracodawca przechowuje przez 10 lat. Ma on również określone obowiązki dotyczące dokumentowania wypadków przy pracy, w tym sporządzania protokołu powypadkowego oraz wypełnienia statystycznej karty wypadku.
Potrzeba zmiany w karcie wypadku
Zgodnie z art. 237 § 3 KP Minister właściwy do spraw pracy określa w drodze rozporządzenia wzór statystycznej karty wypadku przy pracy, uwzględniając dane dotyczące pracodawcy, poszkodowanego, wypadku przy pracy, a także jego skutków, oraz sposób i terminy jej sporządzania i przekazywania do właściwego urzędu statystycznego. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło 25.3.2022 r. projekt Rozporządzenia w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (dalej: projekt). Moc obowiązywania ma stracić obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7.1.2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz.U. z 2009 r. poz.80; dalej: StatKartWypR).
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, powodami wydania nowego rozporządzenia jest:
- Dostosowanie przepisów krajowych do obowiązujących norm statystycznych, zawartych w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 349/2011 z 11.4.2011 r. w sprawie wykonania, w odniesieniu do statystyk dotyczących wypadków przy pracy, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1338/2008 w sprawie statystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy (Dz.Urz. UE L z 2011 r. Nr 97, s. 3);
- Potrzeba ujednolicania zbieranych danych, dotyczących wypadków przy pracy z normami Europejskiej Statystyki w Zakresie Wypadków przy Pracy (European Statistics on Accidents at Work; dalej: ESAW). ESAW jest systemem rejestrowania danych dotyczących wypadków przy pracy, prowadzonym w poszczególnych krajach członkowskich Unii Europejskiej i koordynowanym przez Europejski Urząd Statystyczny (dalej: Eurostat). Kraje członkowskie przekazują do Eurostatu dane o wypadkach przy pracy w ramach metodyki ESAW. Polska musi całkowicie dostosować statystyki dotyczące wypadków przy pracy do wytycznych ESAW. Umożliwi to porównywanie danych o wypadkach przy pracy w skali Unii Europejskiej oraz ułatwi analizę tych danych.
Jakie zmiany nastąpią w karcie wypadku?
Zgodnie z projektem nowe rozporządzenie będzie określało wzór statystycznej karty wypadku przy pracy oraz sposób i terminy jej sporządzania i przekazywania do właściwego urzędu statystycznego. Statystyczną kartę sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy albo na podstawie karty wypadku, w których stwierdzono, że zdarzenie jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.
Załącznik nr 1 do projektowanego rozporządzenia będzie stanowił nowy Wzór statystycznej karty wypadku przy pracy o symbolu Z-KW. Statystyczną kartę będzie się sporządzać według objaśnień, klasyfikacji i oznaczeń kodowych do wypełnienia tej karty, które będą określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
W załączniku nr 1 do rozporządzenia w porównaniu z StatKartWypR zmieniony zostanie wzór statystycznej karty wypadku w celu dostosowania go do potrzeb Głównego Urzędu Statystycznego. W uzasadnieniu do projektu podano, iż zmianie ulegnie pozycja nr 6 karty wypadku. Wynika to z uwagi na częsty problem, który ma miejsce przy wypełnianiu karty wypadku „Staż na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie pracy”. Staż pracy podawany jest błędnie, tj. od początku kariery zawodowej poszkodowanego, a nie na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie pracy, gdzie doszło do wypadku. W związku z pandemią i pojawieniem się nowego sposobu wykonywania obowiązków zawodowych – pracy zdalnej, na potrzeby statystyki w załączniku nr 1 wprowadzona zostanie dodatkowa informacja o wykonywaniu przez poszkodowanego pracy w formie zdalnej.
Zmiany w załączniku nr 2 do rozporządzenia będą miały charakter techniczny, który wynika z potrzeby dostosowania oznaczeń kodowych do wytycznych zawartych w metodyce ESAW. Ponadto dokonane zostaną zmiany redakcyjne, np. zmiana odniesień do tytułów aktów wykonawczych na odesłania do delegacji ustawowych, tak aby zmieniające się przepisy nie wpływały na czytelność rozporządzenia.
Zgodnie z założeniami projektu wypełnioną statystyczną kartę, z wyjątkiem jej części II, uzupełniającej, pracodawca będzie przekazywał w terminie 14 dni roboczych od dnia, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy, lub w którym sporządzono kartę wypadku. Wypełnioną część II pracodawca przekazywać będzie nie później niż z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia karty wypadku. Statystyczna karta wypadku przekazywana będzie w postaci elektronicznej na portal sprawozdawczy Głównego Urzędu Statystycznego. Pracodawca zatrudniający nie więcej niż 5 pracowników będzie mógł przekazać oryginał statystycznej karty sporządzony w formie papierowej do Urzędu Statystycznego w Gdańsku po przesłaniu uzasadnionej informacji o wyborze tej formy.
W projekcie zapisano, że wejście w życie nowego rozporządzenia nastąpi 1.1.2023 r. Z uwagi na metodykę statystyczną ważne jest, aby struktura danych przekazywanych w ciągu roku była jednolita. Do wypadków zgłoszonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosowane będą wzory statystycznej karty wypadku przy pracy, określone w StatKartWypR.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
