- W wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu widnieje informacja o opracowywanym projekcie ustawy o zmianie KC oraz KPC.
- Przedstawiony projekt przewiduje nowy instrument prawny pozwalający na uchylanie postanowień spadkowych wydanych z naruszeniem powagi rzeczy osądzonej.
- Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd to IV kwartał 2024 r.
Testament ustny audiowizualny
Przedstawiony projekt reguluje instytucję testamentu ustnego audiowizualnego. Jego sporządzenie będzie możliwe w tych samych okolicznościach, co testamentu ustnego z udziałem świadków. Skoro więc nadal będzie to testament ustny, konieczna okazała się również zmiana art. 654 KPC, z którego wynika odpowiednie stosowanie do pisma stwierdzającego treść testamentu ustnego przepisów Księgi drugiej, Tytułu II, Działu IV, Rozdziału 3 KPC.
Uchylenie z urzędu przez sąd spadku ponownego postanowienia spadkowego
W przypadku wydania kolejnego postanowienia co do tego samego spadku dochodzi do naruszenia art. 199 § 1 pkt 2 KPC w związku z art. 13 § 2 KPC. Ponowne postanowienia spadkowe zostają więc wydane w warunkach res iudicata. Wydanie dwóch merytorycznie odmiennych postanowień narusza również podstawowe prawa i wolności obywatelskie oraz stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu.
Mechanizmem prewencyjnym, który obecnie służy zapobieganiu wydawaniu dwóch lub więcej postanowień spadkowych co do tego samego spadku, jest Rejestr Spadkowy prowadzony przez Krajową Radę Notarialną. Również sądy są obowiązane do dokonywania wpisów w Rejestrze co do wydanych postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku. W Rejestrze Spadkowym zarejestrowane są jednak jedynie postanowienia, które zostały wydane w sprawach wszczętych po 7.9.2016 r.
Z kolei instrumentami, które służą usuwaniu z obrotu prawnego kolizji postanowień spadkowych po tym samym spadkodawcy są: skarga o wznowienie postępowania oraz skarga nadzwyczajna.
Projekt wprowadza nowy instrument prawny, który umożliwia uchylanie postanowień spadkowych wydanych z naruszeniem powagi rzeczy osądzonej wcześniejszego postanowienia spadkowego dotyczącego tego samego spadku. Sąd, który orzekał w pierwszej instancji, będzie miał możliwość uchylenia późniejszego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku w razie wykrycia wcześniejszego prawomocnego postanowienia (art. 6692 § 1 KPC). Instytucja ta stanowi środek subsydiarny do obecnej skargi o wznowienie postępowania.
Uczestnikami postępowania o uchylenie ponownego postanowienia będą osoby, które brały udział w postępowaniu, w którym zapadło prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Sąd będzie badał jedynie fakt wydania ponownego postanowienia dotyczącego tego samego spadku.
Zmiana art. 679 KPC
Postępowanie uregulowane w art. 679 KPC ma na celu wykazanie, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą albo jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony. Przepis ten umożliwia więc skorygowanie niezgodnego z rzeczywistym stanem prawnym stwierdzenia nabycia spadku. W projektowanej zmianie usunięto wyrazy „uchylenie lub” z art. 679 § 1 KPC, aby lepiej oddać intencję przepisów i dopasować je do nowej regulacji art. 6692 KPC.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o zmianie KC oraz KPC został wpisany do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Planowany termin przyjęcia przez rząd to IV kwartał 2024 r.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
