- Projekt wprowadza istotne modyfikacje, które mają na celu poprawę skuteczności nadzoru nad rynkiem wyrobów jubilerskich oraz usprawnienie działania administracji probierczej i metrologicznej.
- Nowe przepisy przyczynią się do zwiększenia ochrony konsumentów, lepszego egzekwowania przepisów oraz wyeliminowania nieuczciwych praktyk na rynku.
- Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kwartał 2026 r.
Główne cele nowelizacji
Nowelizacja ustawy z 1.4.2011 r. – Prawo probiercze (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 536; dalej: PrProb) przewiduje zmiany, które mają na celu skuteczniejsze przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom na rynku jubilerskim oraz poprawę organizacji pracy administracji probierczej.
Wśród najważniejszych założeń projektu wymienia się:
- zwiększenie skuteczności kontroli działalności gospodarczej w zakresie handlu wyrobami z metali szlachetnych, w zakresie handlu przez Internet;
- umożliwienie urzędom probierczym prowadzenia działalności badawczej w zakresie doskonalenia metod badania stopów metali szlachetnych oraz sposobów oznaczania wyrobów wykonanych z takich stopów;
- uporządkowanie i doprecyzowanie niektórych przepisów PrProb;
- usprawnienie procedur związanych z pobieraniem opłat za czynności organów administracji probierczej.
Ponadto zmiany w ustawie z 11.5.2001 r. – Prawo o miarach (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2063; dalej: PrMiar) zmierzają do usprawnienia procedur związanych z pobieraniem opłat za czynności organów administracji miar oraz ułatwienia egzekucji opłat za czynności organów administracji miar.
Przyczyny i potrzeba rozwiązań planowanych w projekcie
Jak wskazują autorzy projektu, konieczność wprowadzenia odpowiednich rozwiązań legislacyjnych wynika z:
- sygnalizowanego przez Zespół ds. probiernictwa przy Prezesie Głównego Urzędu Miar (dalej: GUM) problemu niedostatecznej kontroli nad rynkiem obrotu wyrobami z metali szlachetnych, w szczególności w przypadku obrotu tymi wyrobami przez Internet;
- konieczności umożliwienia polskiej administracji probierczej głębszego zaangażowania się w prace badawcze w zakresie opracowywania nowych oraz doskonalenia istniejących metod badania stopów, jak również oznaczania wyrobów z metali szlachetnych;
- potrzeby aktualizacji i usprawnienia procedur po trzynastu latach obowiązywania PrProb;
- realizacji zaleceń Najwyższej Izby Kontroli (dalej: NIK) z 2018 r. o konieczności nowelizacji PrMiar w zakresie windykacji należności niepodatkowych Skarbu Państwa.
Zwiększenie efektywności kontroli probierczych w e-handlu
W celu usprawnienia kontroli probierczych w obrocie internetowym przewiduje się nałożenie na przedsiębiorców dodatkowych obowiązków. Podmioty prowadzące działalność w zakresie sprzedaży online będą zobowiązane do spełnienia takich samych wymogów, jakie obowiązują w handlu stacjonarnym. Wprowadzenie nowych regulacji pozwoli na skuteczniejsze przeprowadzanie czynności kontrolnych, zgodnie z rozwiązaniami określonymi w art. 51 ust. 3a ustawy z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 236).
Rozszerzenie działalności badawczej urzędów probierczych
Rozwój gospodarki wymaga umożliwienia instytucjom państwowym, wyposażonym w specjalistyczną aparaturę badawczą, prowadzenia badań w zakresie swojej działalności. Planowane zmiany umożliwiają prowadzenie prac badawczych w obszarze nowych metod analizy stopów metali szlachetnych oraz sposobów oznaczania wyrobów wykonanych z tych stopów. Działania te mają na celu zdobycie nowej wiedzy i rozwój metod badawczych.
Doprecyzowanie przepisów Prawa probierczego
W ramach nowelizacji przewiduje się usystematyzowanie i uściślenie regulacji dotyczących oznaczania wyrobów z metali szlachetnych, wydawania świadectwa badania w języku angielskim, a także składania wniosków o wpisanie znaku imiennego do rejestru oraz o udostępnienie informacji z rejestru w formie elektronicznej. Ponadto projektowane zmiany umożliwią umieszczanie na wyrobach oznaczenia „MET” obok cechy probierczej określającej próbę części zasadniczej wyrobu.
Uregulowanie opłat za czynności probiercze
Nowelizacja PrProb obejmie uzupełnienie regulacji dotyczących czynności wykonywanych przez urzędy probiercze, które dotychczas nie były uwzględnione w ustawie ani w cenniku. Dotyczy to m.in. badań analitycznych, usuwania błędnie umieszczonych oznaczeń liczbowych, a także badań surowców, półfabrykatów i złomu. Wprowadzane przepisy określą także maksymalne stawki za czynności administracji probierczej.
Zmiana regulacji dotyczących opłat administracji probierczej
Zgodnie z postulatem Ministra Finansów, wprowadzona zostanie modyfikacja delegacji ustawowej do wydawania rozporządzeń w sprawie opłat za czynności organów administracji probierczej. Nowe przepisy przewidują, że właściwym organem do określania wysokości opłat będzie minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych i po konsultacji z Prezesem GUM.
Zmiany w systemie opłat administracji miar
Nowe regulacje określą również maksymalne stawki za czynności organów administracji miar, co zapewni jednolitość w systemie pobierania opłat i dostosowanie ich do rzeczywiście wykonywanych działań.
Egzekwowanie opłat za czynności administracji miar
W celu realizacji uwag NIK wprowadzone zostaną zmiany w PrMiar, dotyczące windykacji należności niepodatkowych Skarbu Państwa. Obecnie GUM nie ma możliwości odmowy wykonania czynności administracyjnych w przypadku zaległości w opłatach po stronie wnioskodawcy. Nowelizacja przewiduje wprowadzenie przepisów umożliwiających odmowę realizacji czynności na rzecz podmiotów, które nie uiściły należnych opłat za wcześniejsze działania urzędowe.
Zmiana delegacji ustawowej w zakresie opłat administracji miar
W ramach ujednolicenia przepisów dotyczących wydawania rozporządzeń „opłatowych” przez organy administracji probierczej i administracji miar, planowana jest modyfikacja delegacji ustawowej w PrMiar. Zgodnie z projektem, organem właściwym do wydania rozporządzenia w sprawie wysokości opłat będzie minister właściwy do spraw gospodarki, działający w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz po konsultacji z Prezesem GUM.
Przewidywane skutki nowelizacji
Wprowadzenie nowelizacji przepisów przyniesie szereg korzyści zarówno dla konsumentów, jak i administracji probierczej oraz przedsiębiorców. Nowe regulacje zwiększą ochronę klientów przed oszustwami związanymi z fałszowanymi wyrobami jubilerskimi oraz zapewnią większą przejrzystość rynku dzięki skuteczniejszym kontrolom. Wzmocnienie nadzoru nad sprzedażą internetową pozwoli na eliminację nieuczciwych praktyk oraz zwiększenie zaufania do legalnie działających podmiotów.
Administracja probiercza i metrologiczna zyska nowe narzędzia do skuteczniejszego egzekwowania należności, co pozwoli na lepszą organizację pracy oraz większą stabilność finansową. W efekcie zwiększy się efektywność systemu kontroli nad obrotem wyrobami z metali szlachetnych, a przedsiębiorcy będą mogli działać w bardziej przewidywalnym i uczciwym otoczeniu regulacyjnym.
Etap legislacyjny
Założenia projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo probiercze oraz ustawy – Prawo o miarach zostały opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Zgodnie z przekazanymi informacjami, planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kwartał 2026 r.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →