Stan faktyczny sprawy
WSA w Warszawie wyrokiem z 5.6.2024 r., VII SA/Wa 667/24, Legalis, oddalił skargę P. sp. z o. o. z siedzibą w W. (dalej: Skarżąca) na decyzję Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 1.2.2024 r. w przedmiocie nakazu rozbiórki. Skarżąca, reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła skargę kasacyjną od ww. wyroku.
Zarządzeniem z 8.11.2024 r. wezwano pełnomocnika Skarżącej do uiszczenia wpisu sądowego od skargi kasacyjnej w kwocie 250 zł, w terminie siedmiu dni od daty doręczenia odpisu zarządzenia pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej. Odpis wezwania został przesłany pocztą elektroniczną za pośrednictwem platformy ePUAP na adres elektroniczny, z którego pełnomocnik nadał skargę. Jak wynika ze znajdującego się w aktach sprawy urzędowego poświadczenia doręczenia, wezwanie zostało odebrane przez pełnomocnika Skarżącej 19.11.2024 r.
27.11.2024 r. pełnomocnik Skarżącej wystąpił z wnioskiem o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej. Podał, że wezwanie zostało mu doręczone 19.11.2024 r., zatem termin do uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej upłynął 26.11.2024 r. Pełnomocnik wskazał, że w okresie 22-26.11.2024 r., w związku z chorobą, był niezdolny do pracy. Na potwierdzenie powyższego załączył do wniosku zaświadczenie lekarskie i informację z ZUS. Zdaniem pełnomocnika Skarżącej powyższa okoliczność uzasadnia przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej. Do wniosku dołączył dowód uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej.
Stanowisko Sądu I instancji
WSA w Warszawie postanowieniem z 26.2.2025 r., VII SA/Wa 667/24, odmówił Skarżącej przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej, na podstawie art. 86 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej: PostAdmU) w związku z art. 87 § 2 PostAdmU. W ocenie WSA w Warszawie nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające przywrócenie uchybionego terminu. Okoliczność, że pełnomocnik Skarżącej był chory w dniach 22-26.11.2024 r., co wynika z załączonego do wniosku zaświadczenia lekarskiego z 24.11.2024 r., nie stanowi uzasadnionej podstawy do przywrócenia terminu. Pełnomocnik Skarżącej nie wykazał bowiem, że przy użyciu największego wysiłku nie był w stanie przezwyciężyć tej trudności, tym bardziej, że uiszczenie wpisu od skargi kasacyjnej nie wymagało od pełnomocnika żadnej aktywności intelektualnej, a stanowiło jedynie czynność techniczną do wykonania. Pełnomocnik Skarżącej mógł posłużyć się osobą trzecią albo samemu dokonać tej czynności przy użyciu bankowości elektronicznej. Ponadto z wniosku wynika, że stan zdrowia pełnomocnika Skarżącej nie wyłączał możliwości korzystania z jakichkolwiek dostępnych obecnie środków komunikacji. W efekcie WSA w Warszawie uznał, że pełnomocnik Skarżącej nie dochował należytej staranności w prowadzeniu sprawy i nie wykazał, że w terminie otwartym do uiszczenia wpisu od skargi kasacyjnej wystąpiły niezależne od niego okoliczności uniemożliwiające uzupełnienie braku fiskalnego w terminie.
Stanowisko pełnomocnika Skarżącej
Zażalenie na ww. postanowienie wniosła Skarżąca, reprezentowana przez pełnomocnika, zaskarżając je w całości i wnosząc o jego zmianę i przywrócenie uchybionego terminu. Pełnomocnik Skarżącej podkreślił, że nie jest zobowiązany do przedstawiania szczegółów dotyczących: rodzaju choroby, opisu objawów i zastosowanych metod leczenia. Skoro z zaświadczenia lekarskiego wynika, że w okresie 22-26.11.2024 r. nie był zdolny do wykonywania pracy, to bezpodstawna jest podejrzliwość ponad miarę ze strony WSA w Warszawie, kwestionująca orzeczenie medyczne. Dokonanie opłaty sądowej przez profesjonalnego pełnomocnika jest częścią wykonywanej pracy i jest czynnością intelektualną, której nie był w stanie wykonać ze względu na udokumentowany stan zdrowia. Ponadto pełnomocnik Skarżącej stwierdził, że w związku z ww. chorobą i przebywaniem na zwolnieniu lekarskim złożył dwa wnioski o przywrócenie terminu do WSA w Warszawie i jeden wniosek do WSA w Olsztynie. W pozostałych dwóch postępowaniach przywrócono termin do uiszczenia opłat kancelaryjnych, a ww. Sądy uznały, że nie było winy pełnomocnika Skarżącej w uchybieniu terminu.
Stan prawny
NSA w pierwszej kolejności zwrócił uwagę na stan prawny sprawy i wskazał, że zgodnie z art. 86 § 1 PostAdmU i art. 87 § 2 PostAdmU, jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu, a we wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Zasadnicze znaczenie dla uznania zasadności wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności w postępowaniu sądowym ma zatem ustalenie, że uchybienie terminowi nie nastąpiło z winy strony. Dla takiej oceny konieczne jest nie tylko dokonanie analizy okoliczności podnoszonych przez stronę we wniosku, lecz także całości okoliczności sprawy.
Stanowisko NSA
Zdaniem NSA, pełnomocnik Skarżącej dostatecznie uprawdopodobnił okoliczność wskazującą na brak winy w nieterminowym wniesieniu opłaty sądowej. Przyczyna ta została nie tylko uwiarygodniona, lecz także wykazana zaświadczeniem lekarskim, według którego w okresie 22-26.11.2024 r. pełnomocnik Skarżącej był chory na grypę wywołaną niezidentyfikowanym wirusem.
NSA zauważył, że od profesjonalnego pełnomocnika można i należy oczekiwać zachowania podwyższonego miernika staranności przy dokonywaniu czynności procesowych. Pełnomocnik powinien tak zorganizować pracę, w tym urządzić sposób funkcjonowania własnej kancelarii, aby czynności podejmowane były terminowo, w szczególności te, których skuteczność uzależniona jest od zachowania ustawowego terminu. Doświadczenie wskazuje jednak, że czasem z powodu nadzwyczajnych okoliczności, pomimo właściwej organizacji pracy, podjęcie w terminie czynności związanych z wypełnieniem udzielonego przez stronę pełnomocnictwa do prowadzenia sprawy może okazać się utrudnione lub nawet czasowo wyłączone. NSA podziela pogląd wyrażony w orzecznictwie, że jeżeli przyczyną uchybienia terminu była nagła, niespodziewana choroba pełnomocnika, uniemożliwiająca (w ocenie lekarza) wykonywanie obowiązków zawodowych poprzez stwierdzenie, że jest on niezdolny do pracy, to dokonanie przez sąd orzekający oceny odmiennej wymagałoby istnienia dowodu pochodzącego od osoby posiadającej wiedzę specjalną albo wykazanie fałszu dokumentu – co do treści lub formy wraz z konsekwencjami wykrycia czynu karnego (postanowienie NSA z 16.11.2017 r. II OZ 1400/17, Legalis).
W rozpoznawanej sprawie przyczyną uchybienia terminu była choroba pełnomocnika Skarżącej. Zdaniem NSA należy uznać, że uniemożliwiła mu ona wykonywanie obowiązków zawodowych, w tym również uiszczenie wpisu od skargi kasacyjnej. Jest rzeczą powszechnie znaną, że grypa jest ostrą chorobą zakaźną i zaleca się izolację w warunkach domowych oraz obserwację swojego stanu zdrowia.
W związku z powyższym, ww. postanowienie podlega uchyleniu. NSA orzekł o przywróceniu terminu, na podstawie art. 86 § 1 PostAdmU w związku z art. 197 § 1 i 2 PostAdmU.
Komentarz
Uprawdopodobnienie braku winy w uchybieniu terminu do dokonania czynności stanowi częsty przedmiot rozważań orzecznictwa. Mnogość stanów faktycznych i konkretne okoliczności w danej sprawie powodują, że kwestia ta wymaga każdorazowego indywidualnego podejścia. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że za okolicznością uzasadniającą brak winy w uchybieniu terminu, a tym samym przemawiającą za jego przywróceniem jest (nagła, niespodziewana) choroba (o ostrym przebiegu) pełnomocnika strony postępowania. W rozpatrywanej sprawie za chorobę spełniającą ww. przesłanki uznano grypę pełnomocnika Skarżącej.
Postanowienie NSA z 15.4.2025 r. II OZ 522/25, Legalis
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →