Stan faktyczny

Przedmiotem działalności gospodarczej spółki niemieckiej, zarejestrowanej także w Polsce jako podatnik VAT czynny oraz podatnik VAT UE, jest dystrybucja samochodów marki X. Spółka zamierza nawiązać współpracę z firmą z branży motoryzacyjnej (dalej: Y) w zakresie produkcji i dystrybucji samochodów dostawczych. Schemat transakcji ma polegać na nabywaniu przez spółkę samochodów dostawczych od producenta, a następnie ich odsprzedaży do firmy Y. Cena transakcyjna samochodu będzie ustalana w oparciu o metodę „koszt plus”, co oznacza, że będzie kalkulowana w oparciu o różne elementy składowe – koszty ponoszone w związku z produkcją i dostarczeniem samochodu do Y. Pierwotnie cena samochodu będzie ustalana w oparciu o dane prognozowane i tak ustalona cena będzie stosowana do dostaw samochodów w danym kwartale. W momencie wystawienia faktury dokumentującej dostawę samochodów spółka nie będzie znała rzeczywistej (ostatecznej) kwoty kosztów poniesionych w związku z produkcją i dystrybucją samochodów. Rzeczywista wartość kosztów poniesionych w danym kwartale będzie możliwa do ustalenia dopiero po jego zakończeniu. Wynika to z faktu, że faktury składające się na bazę kosztową przyjętą dla produkcji i dystrybucji samochodów będą przekazywane spółce sukcesywnie w trakcie i po zakończeniu kwartału, co łączy się m.in. z okolicznością, że dostawcy i usługodawcy mogą stosować inne, tj. dłuższe niż spółka okresy rozliczeniowe dla oferowanych przez siebie usług czy materiałów. Ceny usług i materiałów nabywanych dla celów produkcji i dystrybucji samochodów mogą więc ulegać zmianie w trakcie i po zakończeniu kwartału.

Po zakończeniu każdego kwartału spółka będzie miała 30 dni na zgromadzenie niezbędnych informacji i określenie wartości faktycznie poniesionych kosztów. Wartość dodatkowych kosztów za dany kwartał będzie omawiana z Y w ramach wewnętrznego procesu tzw. faktury „true-up”. Firma Y będzie miała 20 dni na zapoznanie się i ustosunkowanie się do otrzymanych danych, a spółka na wystawienie faktury. Aktualizacja kosztów (true-up) zostanie udokumentowana fakturą korygującą wystawioną przez spółkę na firmę Y. Tak więc wartość zmiany prognozowanej ceny samochodu (tzw. true-up) zostanie rozliczona z Y zasadniczo pod koniec drugiego miesiąca kwartału następującego po kwartale, w którym dokonano dostawy samochodów (np. na koniec maja w odniesieniu do pierwszego kwartału).

VAT. Komentarz 2021. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Wniosek i interpretację

Przedstawiając powyższy stan faktyczny, spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy prawidłowe jest jej stanowisko, zgodnie z którym:

  1. Faktury korygujące zwiększające wartość podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku VAT należnego (korekty na plus) powinny być ujmowane w rozliczeniach VAT za okresy rozliczeniowe, w których zostaną one wystawione („na bieżąco”);
  2. Spółka uprawniona będzie do dokumentowania korekty za pomocą zbiorczej faktury korygującej obejmującej wszystkie transakcje z danego kwartału.

Organ interpretujący uznał, że:

  • Ad. 1: Opisane korekty powinny być rozliczane wstecznie, czyli za okresy, w których dokonana zostanie dostawa poszczególnych samochodów, co wynika z tego, że na dzień dokonania transakcji pierwotnej zarówno spółka jak i firma Y będą posiadały wiedzę, że cena samochodu ulegnie zmianie, a zatem przyczyna korekty będzie możliwa do przewidzenia już w momencie realizacji transakcji pierwotnej;
  • Ad 2: Stanowisko spółki jest prawidłowe.

Spółka zaskarżyła interpretację do sądu w części kwestionującej prawo do bieżącego rozliczania faktur korygujących.

Stan prawny

Jeżeli podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna tej zmiany (art. 29a ust. 17 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; dalej: VATU).

Stanowisko WSA w Gliwicach

Sąd uchylił interpretację w zaskarżonej części, uznając, że spółka ma prawo do korekty na bieżąco. Sąd wskazał, że pomimo tego, iż strony przewidywały, że cena samochodu może ulec zmianie ze względu na zmianę bazy kosztowej, to przyczyną wystawienia faktur korygujących zwiększających podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego, jak i zmniejszających podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego są dodatkowe okoliczności nieznane w momencie wystawienia faktury. Rzeczywista wartość kosztów poniesionych w danym kwartale będzie możliwa dopiero po jego zakończeniu. To wtedy właśnie zaistnieją przyczyny zwiększenia podstawy opodatkowania i w tym okresie powinna być rozliczona zmiana podstawy opodatkowania.

Sąd sprecyzował tylko, że rozliczenie na bieżąco nie ma polegać na wiązaniu korekty z okresem, w którym spółka wystawiła fakturę korygującą (a tak to spółka ujęła w pytaniu), lecz z okresem, w którym ustalona zostanie wysokość podwyższenia kwartalne ceny sprzedaży. A te dwa zdarzenia mogą przecież nastąpić w różnych okresach.

Przepis art. 29a ust. 17 VATU, na którym oparty jest spór w niniejszej sprawie, obowiązuje od niedawna, bo od 1.1.2021 r., a więc warto mu się przyglądać. Na gruncie tego przepisu przesądzające znaczenie ma odpowiedź na pytanie, kiedy zaistniała przyczyna podwyższenia ceny sprzedaży. Sąd rozstrzygnął sprawę prawidłowo, zakładając, że przyczyna ta nie powstaje już wtedy, gdy zostanie przewidziana możliwość takiej zmiany, jeszcze nieskonkretyzowana co do wysokości, ale dopiero wtedy, gdy znany będzie dokładny liczbowy rozmiar tej zmiany (podwyższenia ceny). Innymi słowy, podwyższenie podstawy opodatkowania następuje dopiero w tym momencie, w którym znana jest kwota tego podwyższenia. Dlatego samo założenie z góry przez strony transakcji, że podwyższenie będzie następowało standardowo, zgodnie z przyjętą procedurą, nie nakazuje dokonywać korekt wstecznych.

Dodajmy, że stanowisko organu zmuszałoby podatnika nie tylko do korekt deklaracji, ale także do zapłaty odsetek od „zaległości” podatkowych, co tym bardziej uwidacznia niesłuszność tego stanowiska, skoro w rozliczeniu pierwotnym podatnik nie mógł jeszcze zapłacić podatku w wysokości ostatecznie należnej. Musiałby zatrudnić wróżkę o stuprocentowej skuteczności, co naszym zdaniem nie jest możliwe.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →