Stan faktyczny
M.P. złożył do Okręgowej Rady Adwokackiej w W. wniosek o udostępnienie informacji publicznej w postaci:
- kopii wszystkich postanowień o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec adwokata T.K. przechowywanych w archiwum ORA w W.;
- zestawienia wszystkich skarg złożonych na tego adwokata z podaniem adresata, daty wpływu, zwięzłym określeniem petitum oraz kopią zarządzenia o sposobie procedowania z danym pismem;
- wniosków o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego zawartych w aktach osobowych adwokata T.K. z podaniem adresata, daty wpływu, zwięzłym określeniem petitum oraz kopią zarządzenia o sposobie procedowania z danym pismem.
W zakresie punktu 1 wniosku organ poinformował M.P., że przed okresem ustanowienia rzecznika dyscyplinarnego odrębnym organem Izby, w aktach osobowych adwokata T.K. nie znajdują się żadne postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. Natomiast informacje, których dotyczyły punkty 2 i 3 zostały uznane za informację przetworzoną, dlatego organ wezwał M.P. do wykazania, że uzyskanie tych informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Ponieważ wnioskodawca nie zdołał tego wykazać, ORA w W. odmówiła M.P. udzielenia informacji publicznej.
Zarzuty skargi
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie M.P. dowodził, że sprawowanie władzy dyscyplinarnej przez organy samorządu zawodowego jest formą wykonywania władzy publicznej. W rezultacie informacja o sposobie wykonywania władzy dyscyplinarnej jest podlegającą udostępnieniu informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 DostInfPubU. Dodatkowo M.P. twierdził, że żądana informacja stanowi informację prostą wymagającą jedynie odpowiedniego technicznego przekształcenia. Jej udostępnienie nie wymaga przeprowadzenia ponadprzeciętnej analizy czy podjęcia czynności analitycznych a organ nie wykazał konieczności podjęcia dodatkowych sił i środków.
Orzeczenie WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił uchwały ORA w W. W ocenie Sądu skarga osoby fizycznej, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone postępowaniem adwokata, jest pismem prywatnym. Pokrzywdzony w piśmie tym domaga się od podmiotu publicznego podjęcia działania z powodów istotnych dla tej osoby, nie zaś z uwagi na dobro publiczne. Z art. 3 ust. 1 pkt 2 DostInfPubU wynika natomiast, że prawo wglądu do dokumentów zawierających informację publiczną jest ograniczone do dokumentów urzędowych. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, że dokument prywatny nie staje się dokumentem urzędowym tylko dlatego, iż został skierowany do organu administracji publicznej i znajduje się w jego posiadaniu. W rezultacie skarga osoby prywatnej, nawet inicjująca postępowanie przed podmiotem publicznym, nie podlega udostępnieniu na podstawie art. 1 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 2 DostInfPubU.
Sąd zaznaczył, że skarżący nie zażądał w swym wniosku udostępnienia dokumentów źródłowych, lecz zestawień z informacji w nich zawartych. Co do zasady, nie jest wykluczone udostępnianie zawartych w pismach prywatnych informacji o charakterze publicznym, czyli nie samego pisma jako nośnika informacji lecz tylko wybranej treści odnoszącej się do spraw publicznych. Jednak w tej sprawie z uwagi na zakres informacji jaki należałoby umieścić w zestawieniu, realizacja żądania wnioskodawcy prowadziłaby do udostępnienia informacji o charakterze ściśle prywatnym poprzez ujawnienie personaliów osób składających skargi, daty złożenia pism prywatnych, powodów inicjujących konkretne dziania takich osób. Nie można w trybie dostępu do informacji publicznej tworzyć zestawień z treści będącej informacją prywatną. W rezultacie organ powinien poinformować wnioskodawcę na piśmie, że jego żądanie nie dotyczy informacji publicznej.
Wbrew twierdzeniom organu Sąd uznał natomiast, że żądanie zawarte w punkcie 3 wniosku nie może zostać zakwalifikowane jako informacja przetworzona. Wniosek rzecznika dyscyplinarnego o wszczęcie przez sąd dyscyplinarny postępowania, jako oświadczenie woli i wiedzy podmiotu publicznego, stanowi informację publiczną. Udostępnienie wniosków wraz z zarządzeniem o sposobie procedowania z pismem powinno nastąpić poprzez udostępnienie ich zanonimizowanych kopii. Czynności anonimizacji, czyli przekształcenia dokumentu, nie należy utożsamiać z procesem przetwarzania informacji.
Stanowisko NSA
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Stowarzyszenia W., której zarzuty koncentrowały się na kwestionowaniu charakteru informacji zawartych w skargach i wnioskach o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego polegających na podaniu adresata, daty wpływu, zwięzłym określeniu petitum i wskazaniu sposobu procedowania z pismem. NSA stwierdził, że przepisy ustawy z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1184) regulujące odpowiedzialność dyscyplinarną adwokatów i aplikantów adwokackich za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie obowiązków zawodowych, nie przesądzają charakteru skargi w kontekście pojęcia informacji publicznej. Zdaniem NSA skarga, mająca na celu zainicjowanie postępowania dyscyplinarnego wobec adwokata, jest szczególnym dokumentem mającym wywołać określone skutki prawne. Pismo to funkcjonuje w ramach konkretnego postępowania i nie może wywołać skutków prawnych poza postępowaniem dyscyplinarnym. Nie jest zatem dokumentem dotyczącym informacji o sprawach publicznych w rozumieniu art. 1 ust. 1 DostInfPubU. Skarga taka nie mieści się w żadnej z kategorii zakreślonej w art. 6 DostInfPubU. Zawarta w art. 6 ust. 2 DostInfPubU definicja legalna dokumentu urzędowego może być odczytywana wyłącznie przez pryzmat art. 1 ust. 1, art. 3 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a DostInfPubU. Skarga złożona na adwokata nie jest dokumentem urzędowym, dokumentem z przebiegu i efektów kontroli albo wystąpieniem, wnioskiem, czy opinią. Skarga taka nie mieści się więc w pojęciu danych publicznych.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
