• Nowelizacja wprowadza aukcje dogrywkowe, które mają na celu zwiększenie elastyczności rynku mocy i zabezpieczenie dostaw energii w sytuacji niewystarczającego zakontraktowania mocy w aukcjach głównych.
  • Zmiany obejmują również modyfikację procesów certyfikacji, wyznaczania współczynników dyspozycyjności oraz rozliczeń finansowych, co pozwoli na bardziej efektywne zarządzanie systemem elektroenergetycznym.
  • Wydłużenie terminu na rozliczenie pomocy publicznej dla MŚP oraz nowe regulacje dotyczące sankcji mają na celu poprawę transparentności rynku oraz dostosowanie polskich przepisów do wymogów Unii Europejskiej.

Potrzeba i cel wydania aktu prawnego

Procedowana ustawa ma na celu wprowadzenie aukcji dogrywkowych, które pozwolą na powtórzenie aukcji głównej albo uzupełnienie umów mocowych zawartych w wyniku rozstrzygniętej aukcji głównej, w przypadku gdy wyniki rozstrzygniętej aukcji głównej nie zapewniają możliwości utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do odbiorców końcowych.

Mechanizm rynku mocy, wprowadzony ustawą z 8.12.2017 r. o rynku mocy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2131), zapewnia wynagradzanie uczestników rynku za gotowość do dostarczania energii elektrycznej w sytuacji zagrożenia niedoborami mocy.

Zmiany wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 w sprawie runku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 158, s. 54) wprowadziły limit emisji CO2 (550 kg/MWh), który od 1.7.2025 r. wykluczy wysokoemisyjne jednostki wytwórcze z systemu wsparcia.

Aby uniknąć deficytów, przewidziano aukcje uzupełniające, umożliwiające czasowy udział tych jednostek, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1747 z 13.6.2024 r. zmieniającym rozporządzenia (UE) 2019/942 i (UE) 2019/943 w odniesieniu do poprawy struktury unijnego rynku energii elektrycznej (Dz.Urz. UE L z 2024 r. s. 1747). Spadek inwestycji w magazyny energii oraz ich ograniczona pojemność zaburzają równowagę w systemie, dlatego wprowadzenie aukcji dogrywkowych ma na celu uzupełnienie braków mocy.

Ponadto, sektor MŚP zobowiązano do rozliczenia pomocy publicznej związanej z maksymalną ceną energii w II połowie 2024 r., a z uwagi na niską świadomość przedsiębiorców w tym zakresie, termin przekazania informacji sprzedawcom energii zostanie wydłużony.

Beck Akademia - praktyczne szkolenia online - sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Opis najważniejszych rozwiązań zaproponowanych w ustawie

Aukcje dogrywkowe

W ramach nowelizacji RynekMocyU projektodawca proponuje wdrożenie aukcji dogrywkowych, które będą częścią obecnego mechanizmu rynku mocy. Planowane jest przeprowadzenie maksymalnie dwóch aukcji dogrywkowych dla lat dostaw 2029 i 2030. Procedura ta będzie realizowana po zakończeniu aukcji głównych, z krótszym niż czteroletnie wyprzedzeniem względem momentu rozpoczęcia obowiązku mocowego.

Aukcje dogrywkowe będą stanowiły uzupełnienie istniejącego mechanizmu rynku mocy. Ich celem będzie eliminacja problemów z wystarczalnością zasobów wytwórczych, które mogłyby pojawić się po przeprowadzeniu aukcji głównej. Przeprowadzenie aukcji dogrywkowej będzie uzasadnione analizą bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, którą przygotuje operator systemu przesyłowego.

Do aukcji dogrywkowych będą mogły przystąpić podmioty, które uczestniczyły w aukcji głównej, w tym:

  • istniejące jednostki wytwórcze;
  • modernizowane jednostki wytwórcze;
  • nowe jednostki wytwórcze;
  • jednostki DSR (zarządzanie popytem na energię), zarówno krajowe, jak i zagraniczne;
  • magazyny energii.

Aby wziąć udział w aukcji dogrywkowej, wymagane będzie wcześniejsze przejście certyfikacji ogólnej, co umożliwi weryfikację danych podmiotu i jego jednostek. Dodatkowo konieczne będzie przystąpienie do certyfikacji do aukcji dogrywkowej, w ramach której deklarowany będzie udział w tym procesie.

Parametry aukcji dogrywkowej dla danego roku będą określane przez ministra właściwego do spraw energii na podstawie rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Prezesa URE. Proces ten będzie analogiczny do mechanizmu stosowanego przy aukcjach głównych i dodatkowych.

Podmioty uczestniczące w aukcjach dogrywkowych będą klasyfikowane zgodnie z zasadami obowiązującymi w aukcji głównej. Jednostki wytwórcze istniejące otrzymają status cenobiorcy, natomiast jednostki DSR, nowe i modernizowane jednostki wytwórcze oraz jednostki zagraniczne uzyskają status cenotwórcy.

Modyfikacja procesu certyfikacji

Wprowadzono zmiany w zakresie certyfikacji do aukcji dogrywkowej, uwzględnione w art. 3 RynekMocyU. Proces ten został określony jako dodatkowy etap trwający 5 tygodni, rozpoczynający się 4 tygodnie po wejściu w życie odpowiedniego rozporządzenia i kończący się najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem aukcji dogrywkowych.

Nowe zasady wyznaczania współczynników dyspozycyjności

W art. 18 ust. 2 RynekMocyU doprecyzowano sposób określania korekcyjnych współczynników dyspozycyjności dla poszczególnych technologii. Nowe przepisy przewidują, że współczynniki te będą ustalane na podstawie prognozowanego udziału technologii w bezpieczeństwie dostaw energii.

Obowiązek przekazywania rekomendacji przez operatora

Wprowadzono nowe regulacje dotyczące przekazywania rekomendacji przez operatora systemu przesyłowego. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa dostaw operator zobowiązany będzie do przedłożenia analizy wyników aukcji głównej, propozycji parametrów aukcji dogrywkowej oraz uzasadnienia jej organizacji.

Uwzględnienie kosztów aukcji dogrywkowych w opłacie mocowej

W ramach zmian w art. 74 RynekMocyU uwzględniono koszty związane z przeprowadzaniem aukcji dogrywkowych przy obliczaniu opłaty mocowej. Dzięki temu system rozliczeń rynku mocy zostanie dostosowany do nowych mechanizmów aukcyjnych.

Nowe regulacje dotyczące kar i sankcji

W art. 85 RynekMocyU wprowadzono szczegółowe regulacje dotyczące sankcji za uchybienia proceduralne w organizacji aukcji dogrywkowych. Nowe przepisy określają kary za niedopełnienie obowiązków związanych z ogłaszaniem kluczowych terminów w procesie aukcyjnym. Podmioty organizujące aukcje mogą zostać ukarane za brak publikacji terminów rozpoczęcia i zakończenia certyfikacji do aukcji dogrywkowej, niepodanie daty aukcji wstępnej, a także niedopełnienie obowiązku organizacji aukcji dogrywkowej. Wprowadzone zmiany mają na celu zapewnienie większej transparentności i terminowości procedur.

Wydłużenie terminu rozliczeń dla MŚP

Projekt przewiduje również wydłużenie terminu na przekazanie informacji o otrzymanej pomocy przez mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa do swoich sprzedawców energii. Nowy termin wyznaczono na 30.6.2025 r., co pozwoli przedsiębiorcom uniknąć ryzyka zwrotu pomocy wynikającego z niedopełnienia formalności.

Procedura organizacji aukcji na 2029 r.

W związku z planowanym terminem wejścia w życie ustawy, organizacja aukcji dogrywkowej na 2029 r. będzie wymagała specjalnych regulacji. Operator systemu przesyłowego będzie zobowiązany do przedstawienia rekomendacji, uzasadnienia oraz propozycji parametrów w ciągu 7 dni od wejścia w życie ustawy.

Etap legislacyjny

Ze względu na pilność przeprowadzenia aukcji dogrywkowych na 2029 rok, nowelizacja wejdzie w życie po upływie 7 dni od jej ogłoszenia. Krótki termin implementacji jest uzasadniony koniecznością zabezpieczenia dostaw energii oraz realizacji inwestycji w jednostki gazowe.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →