Geneza i główne cele zmian
Rosnąca liczba przypadków kradzieży danych osobowych, a w szczególności numerów PESEL, stała się poważnym problemem w kontekście rynku ubezpieczeń. Przestępcy, mając dostęp do skradzionych informacji, zawierają w imieniu ofiar obowiązkowe umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. To działanie naraża prawowitych właścicieli danych na nieprzewidziane konsekwencje finansowe i prawne, związane z posiadaniem ubezpieczenia, o którym nie wiedzą, a także z ewentualnymi roszczeniami odszkodowawczymi.
Głównym celem projektowanych zmian jest zapewnienie ochrony tożsamości i danych klientów poprzez wprowadzenie mechanizmów, które uniemożliwią zawieranie umów ubezpieczenia na zastrzeżony numer PESEL. Obecnie zakłady ubezpieczeń nie mają prawnej możliwości weryfikacji w ogólnopolskim rejestrze, czy numer PESEL klienta został zastrzeżony, co stanowi poważną lukę w systemie zabezpieczeń.
Kluczowe rozwiązania
- nowe uprawnienia dla ubezpieczycieli – zakłady ubezpieczeń zyskają uprawnienie do weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL,
- weryfikacja przez UFG – proces weryfikacji będzie odbywał się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG).
- prawo do odmowy – w przypadku zastrzeżenia numeru PESEL ubezpieczyciel będzie mógł odmówić zawarcia umowy,
- rozszerzenie dostępu – katalog podmiotów, którym będą udostępniane dane o zastrzeżeniu PESEL, zostanie rozszerzony o zakłady ubezpieczeń i UFG,
- fakultatywny charakter weryfikacji – weryfikacja i prawo do odmowy będą opcjonalne, a nie obligatoryjne,
- termin wejścia w życie – ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Szczegółowe rozwinięcie kluczowych zmian
Zmiany w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych
Zgodnie z art. 1 projektu ustawy, zakłady ubezpieczeń uzyskają kluczowe uprawnienie do weryfikacji statusu numeru PESEL. To rozwiązanie ma na celu przede wszystkim przeciwdziałanie oszustwom, w których przestępcy zawierają umowy ubezpieczenia OC pojazdów, wykorzystując skradzione dane osobowe osób, które zastrzegły swój PESEL.
Proces weryfikacji będzie odbywał się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG). UFG pełni w tym przypadku rolę węzła informacyjnego, co oznacza, że stanowi centralny, bezpieczny punkt wymiany danych między ubezpieczycielami a rządowym rejestrem zastrzeżeń numerów PESEL. Umożliwi to sprawną, zautomatyzowaną wymianę informacji, jednocześnie zapewniając, że każdy zakład ubezpieczeń nie będzie musiał budować własnego, oddzielnego połączenia z rejestrem państwowym. Dzięki temu, ubezpieczyciele będą mieli jasną informację, czy osoba, która chce zawrzeć umowę, jest prawowitym właścicielem danych, co w konsekwencji znacząco poprawi ochronę danych i tożsamości klientów przed nieuprawnionym wykorzystaniem.
Zmiany w ustawie o ewidencji ludności
Art. 2 projektu zakłada rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do dostępu do danych o zastrzeżeniu numeru PESEL. Do listy zostaną dodane zakłady ubezpieczeń oraz UFG, co zapewni legalną i bezpieczną wymianę informacji.
Fakultatywność weryfikacji a jej cel
Projektowana ustawa wprowadza fakultatywność weryfikacji, a nie jej bezwzględny obowiązek. To rozwiązanie jest celowe z uwagi na specyfikę ubezpieczeń obowiązkowych.
- ochrona ubezpieczonych – obligatoryjna weryfikacja mogłaby prowadzić do sytuacji, w której osoby chcące cofnąć zastrzeżenie PESEL nie mogłyby zawrzeć umowy w ustawowym terminie, na przykład z powodu niedostępności systemu,
- klauzula prolongacyjna – wymuszenie obowiązkowej weryfikacji mogłoby zakłócić działanie klauzuli prolongacyjnej, która automatycznie odnawia polisę. W takiej sytuacji klient, którego PESEL zostałby zastrzeżony już po zawarciu pierwszej umowy, mógłby nieświadomie utracić ochronę ubezpieczeniową,
- stabilność systemu – przyjęcie obligatoryjności generowałoby ogromną liczbę zapytań (około 7 milionów dziennie), co mogłoby zagrozić płynności działania rejestru zastrzeżeń. Fakultatywność ma na celu ograniczenie obciążenia systemu.
W interesie samych ubezpieczycieli leży potwierdzanie tożsamości klienta, dlatego należy oczekiwać, że sami wypracują odpowiednie procedury, aby minimalizować ryzyko kradzieży tożsamości.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
