• Celem nowych regulacji jest ograniczenie szkodliwego wpływu rtęci, która była stosowana w stomatologii oraz oświetleniu.
  • Rozporządzenie 2024/1849/UE weszło w życie 30.7.2024 r. Od tego dnia wiąże ono w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Eliminacja rtęci w produktach na terenie Unii Europejskiej

Jak podkreśla się w rozporządzeniu 2024/1849/UE, rtęć to silnie toksyczna substancja, która rozprzestrzenia się w środowisku, akumuluje w organizmach żywych i przenosi się na duże odległości. Może wnikać do organizmu przez skórę, układ oddechowy lub pokarmowy, a także przedostawać się z matki na dziecko w czasie ciąży lub karmienia. Narażenie na rtęć powoduje poważne problemy zdrowotne, w tym uszkodzenia układu nerwowego i nerek, oraz choroby neurologiczne i immunologiczne.

Do 2027 r. Unia Europejska zamierza całkowicie wyeliminować celowe stosowanie rtęci w produktach. Amalgamaty dentystyczne i lampy rtęciowe, które były najpowszechniejszymi źródłami tej substancji, zostaną zastąpione bezpiecznymi i ekologicznymi alternatywami. Unia Europejska konsekwentnie realizuje swoje zobowiązania wynikające z Decyzji Rady (UE) 2017/939 z 11.5.2017 r. w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Konwencji z Minamaty w sprawie rtęci (Dz.Urz. UE L z 2017 r. Nr 142, s. 4), której celem jest ochrona zdrowia i środowiska przed szkodliwymi skutkami rtęci.

Zakaz stosowania amalgamatu stomatologicznego w Unii Europejskiej

Choć amalgamaty były popularnym rozwiązaniem ze względu na trwałość i niskie koszty, obecnie dostępne są bezpieczniejsze alternatywy, takie jak kompozyty i ceramika.

Zgodnie z nowymi przepisami, od 1.1.2025 r. amalgamatu stomatologicznego nie będzie można stosować w leczeniu stomatologicznym w Unii Europejskiej, z wyjątkiem sytuacji, w których lekarz dentysta uzna to za absolutnie niezbędne z uwagi na szczególne potrzeby medyczne pacjenta.

Dotychczas amalgamaty były zakazane jedynie u dzieci poniżej 15. roku życia, kobiet w ciąży i karmiących. Teraz zakaz obejmie wszystkie grupy wiekowe. Rtęć zawarta w amalgamatach może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenia nerwów, nerek i układu odpornościowego.

Rozporządzenie 2024/1849/UE dopuszcza jednak odstępstwo od opisanej regulacji w odniesieniu do państw członkowskich, w których amalgamat stomatologiczny jest jedynym publicznie refundowanym – w wysokości co najmniej 90% na mocy prawa krajowego – materiałem w przypadku pacjentów, którzy nie kwalifikują się do innych refundowanych materiałów związanych z wypełnieniem stomatologicznym. Jeśli wskazana data wycofania miałaby nieproporcjonalnie negatywne pod względem społeczno-ekonomicznym skutki dla osób o niskich dochodach, amalgamat stomatologiczny może być wykorzystywany do leczenia stomatologicznego do dnia 30.6.2026 r. Państwa członkowskie będą zobowiązane do przedstawienia i podania do publicznej wiadomości uzasadnionych wyjaśnień dotyczących korzystania z tego odstępstwa, w tym odpowiednie środki, które mają zostać wdrożone.

Beck Akademia - praktyczne szkolenia online - sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Wywóz, przywóz i produkcja produktów z dodatkiem rtęci

Jak wynika z rozporządzenia 2024/1849/UE, od 1.1.2025 r. zakazuje się wywozu amalgamatu stomatologicznego.

Od 1.7.2026 r. zakazuje się również przywozu i produkcji amalgamatu stomatologicznego.

Na zasadzie odstępstwa zezwala się na przywóz i produkcję amalgamatu stomatologicznego z uwagi na szczególne sytuacje, w których lekarz dentysta uzna to za absolutnie niezbędne z uwagi na szczególne potrzeby medyczne pacjenta.

Zgodnie z art. 5 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/852 z 17.5.17 r. w sprawie rtęci oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1102/2008 (Dz.Urz. UE L z 2017 r. Nr 137, s. 1), zakazuje się wywozu, przywozu i produkcji w Unii Europejskiej produktów z dodatkiem rtęci określonych w załączniku II od dat określonych w tym załączniku.

Zakaz produkcji i importu lamp rtęciowych

Obok amalgamatów stomatologicznych, Unia Europejska zakazuje produkcji, importu i eksportu lamp fluorescencyjnych zawierających rtęć.

Rozporządzenie 2024/1849/UE przewiduje wprowadzenie zmian również w załączniku II część A do rozporządzenia 2017/852/UE. Do listy produktów z dodatkiem rtęci dodano następujące pozycje:

  • wszystkie pozostałe kompaktowe lampy fluorescencyjne (CFL) stosowane na potrzeby oświetlenia ogólnego, które nie są objęte pozycjami 3 i 3a – zakaz przywozu, wywozu i produkcji od 31.12.2025 r.;
  • lampy z luminoforem trójpasmowym stosowane na potrzeby oświetlenia ogólnego nieobjęte pozycją 4 lit. a) – zakaz przywozu, wywozu i produkcji od 31.12.2026 r.;
  • lampy z luminoforem halofosforanowym stosowane na potrzeby oświetlenia ogólnego nieobjęte pozycją 4 lit. b) – zakaz przywozu, wywozu i produkcji od 31.12.2025 r.;
  • lampy inne niż liniowe z luminoforem trójpasmowym – zakaz przywozu, wywozu i produkcji od 31.12.2026 r.;
  • lampy inne niż liniowe z luminoforem halofosforanowym – zakaz przywozu, wywozu i produkcji od 31.12.2025 r.;
  • wysokoprężne lampy sodowe (HPS) na potrzeby oświetlenia ogólnego, gdy przy: P ≤ 105 W ilość Hg przekracza 16 mg, 105 W < P ≤ 155 W ilość Hg przekracza 20 mg, P > 155 W ilość Hg przekracza 25 mg – zakaz przywozu, wywozu i produkcji od 31.12.2025 r.

Zakaz produkcji, importu i eksportu lamp fluorescencyjnych zawierających rtęć ma być wdrożony do końca 2027 r. Lampy rtęciowe mają być zastąpione nowoczesnymi, energooszczędnymi diodami LED, które zużywają mniej energii i są bardziej ekologiczne.

Etap legislacyjny

Rozporządzenie 2024/1849/UE weszło w życie 30.7.2024 r. Od tego dnia wiąże ono w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →