• Projekt wprowadza możliwość przywrócenia terminu na zgłoszenie nabycia majątku, co pozwoli najbliższej rodzinie uniknąć utraty zwolnienia podatkowego w przypadku niezawinionego uchybienia terminowi.
  • Obowiązek podatkowy przy dziedziczeniu ma powstawać dopiero z chwilą uzyskania formalnego potwierdzenia nabycia spadku, co zwiększy pewność prawną i wydłuży czas na złożenie zeznania.
  • Doprecyzowano terminy składania zeznań podatkowych, w tym w sytuacjach ponownego powstania obowiązku podatkowego oraz braku zgłoszenia uprawniającego do zwolnienia.

Możliwość przywrócenia terminu zgłoszenia

Jedną z najistotniejszych propozycji jest wprowadzenie możliwości przywrócenia terminu na zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez najbliższych członków rodziny, a także na zgłoszenie nabycia przedsiębiorstwa (lub jego części) w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa (nowy art. 4c PodSpDarU).

Obecnie przekroczenie sześciomiesięcznego terminu powoduje automatyczną utratę zwolnienia podatkowego, bez względu na przyczyny. Termin nie podlega przywróceniu na podstawie ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111). W praktyce nawet niezawinione sytuacje losowe prowadzą do dotkliwych konsekwencji finansowych.

Nowy art. 4c uPSD ma to zmienić. Podatnik, który uprawdopodobni, że nie dotrzymał terminu z przyczyn od siebie niezależnych, będzie mógł wystąpić o jego przywrócenie. W razie uwzględnienia wniosku – odzyska prawo do zwolnienia.

Projekt przewiduje również szczegółową procedurę uchylania decyzji podatkowych wydanych w sytuacji, gdy organ odmówił przywrócenia terminu, a sąd później taką odmowę uchylił.

Szkolenia online z zakresu podatków – Sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Nowy moment powstania obowiązku podatkowego przy dziedziczeniu

Drugą dużą zmianą jest doprecyzowanie momentu powstania obowiązku podatkowego przy dziedziczeniu.

Obecnie obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku, nawet jeśli podatnik nie jest świadomy, że do tego doszło (np. przez upływ terminu na odrzucenie spadku). Jednocześnie organ podatkowy nie może prowadzić postępowania bez dokumentu potwierdzającego nabycie spadku (postanowienia sądu lub aktu poświadczenia dziedziczenia). Powoduje to praktyczne komplikacje oraz może narażać podatników na sankcje za niezłożenie deklaracji w terminie.

Nowelizacja przesuwa moment powstania obowiązku podatkowego na chwilę uprawomocnienia się orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.

Dodatkowo wprowadzono rozwiązania dla krajów, w których nabycie spadku potwierdza inny organ niż sąd – dokument takiego organu będzie traktowany jak zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.

Zmiany te zwiększają pewność prawną, ułatwiają działania przed organami, a także wydłużają czas na złożenie deklaracji podatkowej.

Doprecyzowanie obowiązku składania zeznań podatkowych

Projekt odnosi się także do art. 17a PodSpDarU, który obowiązku składania zeznań podatkowych.

W reakcji na uchwałę NSA z 26.5.2025 r., III FPS 2/25, Legalis, ustawodawca proponuje jednoznaczne doprecyzowanie, że podatnik ma obowiązek złożenia zeznania w ciągu miesiąca od powstania obowiązku podatkowego, również jeśli obowiązek powstał ponownie na podstawie art. 6 ust. 4 PodSpDarU, np. gdy spadek nie został wcześniej zgłoszony.

Dla osób, które nie zgłosiły nabycia majątku w terminie przewidzianym dla zwolnienia (SD-Z2 lub SD-ZP), projekt wyraźnie wskazuje, że deklarację SD-3 należy złożyć w ciągu miesiąca od upływu terminu zgłoszenia, a jeśli podatnik wniósł o przywrócenie terminu – miesiąc od dnia, w którym odmowa stała się ostateczna.

Przepisy przejściowe i data wejścia w życie

Nowe regulacje dotyczące przywrócenia terminu zgłoszenia będą mogły być stosowane także do nabyć majątku dokonanych przed wejściem w życie ustawy, o ile do tego dnia nie upłynął jeszcze sześciomiesięczny termin na złożenie zgłoszenia.

Zmiany dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego oraz terminów składania zeznań będą stosowane do sytuacji, w których odpowiednie zdarzenia (np. uprawomocnienie orzeczenia) będą miały miejsce już po wejściu w życie ustawy.

Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia, co pozwoli jak najszybciej udostępnić podatnikom korzystne rozwiązania.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →