Etap legislacyjny
Ustawa z 25.6.2025 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r. poz. 1006; dalej: ZmInformPodPublU25) weszła w życie co do zasady 9.8.2025 r. Zgodnie bowiem z art. 11 ZmInformPodPublU25, ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, co nastąpiło 25.7.2025 r., z wyjątkami:
- art. 3 pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 ZmInformPodPublU25 (dotyczący ustawy z 6.8.2010 r. o dowodach osobistych, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 671; dalej: DowodyU), art. 4 pkt 2, 4 i 5 ZmInformPodPublU25 (dotyczący ustawy z 24.9.2010 r. o ewidencji ludności, t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 274) oraz art. 9 ZmInformPodPublU25 (dotyczący zgody na udostępnianie fotografii z Rejestru Dowodów Osobistych w trybie pełnej teletransmisji danych), które wejdą w życie 30.6.2026 r.;
- art. 6 ZmInformPodPublU25, dotyczący zmian w ustawie z 25.6.2015 r. – Prawo konsularne (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1329) który wejdzie w życie 17.4.2026 r.
Cel wprowadzonych zmian
ZmInformPodPublU25 ma na celu – jak wskazał ustawodawca w uzasadnieniu do ZmInformPodPublU25, dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 1268) – uproszczenie zasad udostępniania danych z rejestrów prowadzonych przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, to jest danych z:
- rejestru danych kontaktowych osób fizycznych,
- centralnej ewidencji pojazdów,
- centralnej ewidencji kierowców,
- Rejestru Dowodów Osobistych,
- rejestru zastrzeżeń numerów PESEL,
- rejestru PESEL,
- rejestru stanu cywilnego,
- Rejestru Dokumentów Paszportowych.
Istota wprowadzonych zmian
Wprowadzone zmiany polegają na rezygnacji z obowiązku wydawania decyzji administracyjnej przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, w przypadku gdy udostępnienie danych jest uzasadnione. Pozytywna odpowiedź na wniosek podmiotu ubiegającego się o udostępnienie danych będzie skutkować czynnością materialno-techniczną i nie będzie wymagać wydania decyzji administracyjnej. Czynność materialno-techniczna jako czynność władztwa administracyjnego, rozumiana jest – jak wyjaśniono w uzasadnieniu do ZmInformPodPublU25 – jako jednostronne działania organu wykonującego administrację publiczną. Stanowi ona czynność z zakresu administracji publicznej i jako taka podlega kontroli działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne.
Minister właściwy do spraw informatyzacji będzie natomiast nadal wydawał decyzję administracyjną w przypadku odmowy udostępniania danych i cofnięcia zgody na ich udostępnianie (rozstrzygnięcie negatywne, niezgodne z żądaniem wnioskodawcy).
Wprowadzenie ww. zmian ma – zdaniem ustawodawcy – pozytywnie przełożyć się na czas uzyskiwania dostępu do danych rejestrów (istotnie skrócić go), a w konsekwencji przyczynić się do szybszego udostępniania danych. Ponadto ma odciążyć administrację publiczną od konieczności wydawania decyzji, jeżeli uwzględnia ona w całości wniosek, a także zmniejszyć liczbę formalności i skrócić procedury.
Dostęp do wizerunku osoby fizycznej
W art. 3 pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 ZmInformPodPublU25 wprowadza się zmiany w DowodyU, których celem jest – jak wskazuje ustawodawca w uzasadnieniu do ZmInformPodPublU25 – zapewnienie warunków prawnych pozwalających na uzupełnienie procesów o weryfikację wizerunku twarzy osoby fizycznej z wizerunkiem tej osoby przechowywanym w Rejestrze Dowodów Osobistych (dalej: RDO). Głównym celem wprowadzonych zmian jest więc podniesienie skuteczności oraz bezpieczeństwa procesów ustalania tożsamości osób fizycznych przez zapewnienie usługodawcom dostępu do danej biometrycznej, jaką stanowi wizerunek osoby fizycznej przechowywany w RDO. Weryfikacja przy użyciu wizerunku (zdjęcia) osoby fizycznej ma – w założeniu ustawodawcy – pozytywnie wpłynąć na uszczelnienie procedur ustalania tożsamości osób fizycznych. Co w rezultacie ma przełożyć się na znaczne ograniczenie liczby wyłudzeń, które mają miejsce szczególnie w sektorze finansowym.
Ustawodawca określił katalog podmiotów, które będą uprawnione do ubiegania się o dostęp do fotografii z RDO (art. 68a ust. 1 DowodyU), i warunki, jakie będą musiały spełnić, by skorzystać z usługi (art. 68 ust. 1a DowodyU). Katalog ten określono przez pryzmat wykonywanych zadań i czynności, w których niezbędna jest skuteczna weryfikacja tożsamości klienta. Tym samym posiadanie przez usługodawcę wyłącznie dostępu do danych zgromadzonych w RDO w drodze weryfikacji nie będzie stanowiło automatycznej przepustki do dostępu do wizerunku posiadacza dowodu osobistego, lecz zostanie ograniczone do wskazanego w projekcie kręgu podmiotów. Ustawodawca wskazał m.in.: dostawców usług komunikacji elektronicznej, dostawców usług płatniczych, banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo- kredytowe, firmy inwestycyjne czy towarzystwa funduszy inwestycyjnych.
W art. 9 ust. 1 ZmInformPodPublU25 wprowadzono rozwiązanie, które przewiduje możliwość bezpłatnego udostępniania fotografii w trybie pełnej teletransmisji danych z RDO, w celu potwierdzenia tożsamości posiadacza dowodu osobistego. Z tego rozwiązania będą mogły skorzystać między innymi ww. podmioty.
Przepisy przejściowe
W ocenie ustawodawcy – przedstawionej w uzasadnieniu do ZmInformPodPublU25 – nie zachodzi potrzeba zawarcia regulacji o charakterze przejściowym i dostosowującym, związanych z utrzymaniem ważności decyzji wyrażających zgodę na udostępnienie danych, które zostały już wydane bądź zostaną wydane przed dniem wejścia w życie ZmInformPodPublU25. Nowo wprowadzone rozwiązania nie zmieniają co do zasady sposobu ubiegania się o udostępnianie danych.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
