Dotychczasowy stan prawny

Zgodnie z obecnie obowiązującym kodeksem spółek handlowych, zharmonizowane przepisy w ramach Unii Europejskiej dotyczą jedynie transgranicznych połączeń. Natomiast w ramach krajowych procesów brak jest możliwości szerokiego uczestnictwa w procesach przez spółkę komandytową akcyjną a podział spółek może być dokonany jedynie:

  1. przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);
  2. przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek);
  3. przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);
  4. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie). W ramach podziału przez wydzielenie akcje lub udziały spółki przejmującej lub nowo zawiązanej obejmują wspólnicy lub akcjonariusze spółki dzielonej.
    Nowelizacja KSH 2022 – Sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Projektowane zmiany

Zgodnie z projektowaną nowelizacją przepisów, do polskiego porządku prawnego, zarówno w przypadku podziału transgranicznego jak i krajowego wprowadzony zostanie nowy podział zwany przez ustawodawcę podziałem przez wyodrębnienie. Zasadnicza różnica pomiędzy istniejącym dotychczas podziałem przez wydzielenie a nowym podziałem przez wyodrębnienie sprowadza się do tego, że umożliwione zostanie przeniesienie części majątku spółki dzielonej na spółkę przejmującą, która już istnieje albo zostanie zawiązana w wyniku wyodrębnienia za udziały lub akcje tej spółki, które obejmuje spółka dzielona, a nie jak to ma miejsce dotychczas wspólnicy spółki dzielonej.

Kolejną zmianą jest umożliwienie spółce komandytowo-akcyjnej uczestnictwa w procesach transformacyjnych jako spółka przejmująca lub nowo zawiązana w przypadku połączenia oraz w przypadku podziału jako spółka dzielona. Dotychczas przepisy nie zezwalały spółce komandytowo-akcyjnej na uczestnictwo w procesach połączenia i podziału na szerszą skalę. Dodano także możliwość wyłączenia z opinii biegłego informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa lub innych prawnie chronionych informacji.

Projekt zakłada także wprowadzenie nowego typu połączenia spółek. Przepisy zakładają połączenie o charakterze uproszczonym, które miałoby zostać przeprowadzone bez przyznawania udziałów lub akcji spółki przejmującej, w sytuacji w gdy jeden wspólnik posiada wszystkie udziały lub akcje łączących się spółek (zarówno w sposób bezpośredni jak i pośredni) albo wszyscy wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach.

W zakresie transgranicznych operacji, projekt przewiduje wprowadzenie do polskiego ustawodawstwa nowych typów operacji transgranicznych:

  1. podziały transgraniczne (przez zawiązanie nowych spółek, przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki oraz przez wydzielenie);
  2. przekształcenia transgraniczne spółki kapitałowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę podlegającą prawu państwa członkowskiego UE lub państwa-strony umowy o EOG.

Projekt przewiduje także szerszą ochronę wierzycieli, wspólników i pracowników przy transgranicznych transformacjach spółek. Wierzyciele spółki mogą w terminie miesiąca od ujawnienia lub udostępnienia jej planu połączenia/podziału/przekształcenia transgranicznego zwrócić się o ustanowienie zabezpieczenia, jeśli z powodu takiej operacji zaspokojenie jej roszczeń jest zagrożone lub nie uzyskali zabezpieczenia od spółki. Ustawodawca nie zdecydował się jednak na wprowadzenie możliwości żądania od spółki złożenia oświadczenia o wypłacalności, choć dyrektywa takie rozwiązanie wskazuje jako jedną z możliwości. Natomiast kwestia ochrony pracowników w tym procesie zostanie uregulowana w odrębnej ustawie.

Projekt przewiduje także zwiększenie transparentności operacji transgranicznych m.in. poprzez wymóg przedstawienia harmonogramu operacji transgranicznej czy konieczność uzyskania odpowiedniego zaświadczenia nie tylko z KRS (jak to miało miejsce dotychczas), ale i od organu podatkowego.

Reforma KSH 2022. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Ocena regulacji

Dotychczas w prawodawstwie Unii Europejskiej zharmonizowane były jedynie przepisy dotyczące połączeń transgranicznych. Brak wspólnych przepisów dotyczących przekształceń i podziałów powodował sytuacje w której prawodawstwa państw członkowskich niekiedy wzajemnie się wykluczały, co utrudniało konkurencyjność przedsiębiorców oraz możliwości wejścia na rynek innego państwa członkowskiego. Wprowadzenie zmian ma na celu realizację swobody przedsiębiorczości. Proces reorganizacji przedsiębiorstw w wymiarze transgranicznym może jednak ulec wydłużeniu z uwagi na konieczność uzyskania zaświadczeń nie tylko od KRS, ale i od organów podatkowych.

W przypadku zmian dotyczących krajowych procesów, zdecydowanie należy pozytywnie ocenić wprowadzenie podziału przez wyodrębnienie, który pozwoli spółkom na reorganizację swojej krajowej działalności z uwzględnieniem sukcesji generalnej składników przedsiębiorstwa, co nie jest możliwe np. w przypadku aportu części przedsiębiorstwa.

Etap legislacyjny

Projekt nowelizacji kodeksu spółek handlowych został skierowany do konsultacji publicznych. Większość przepisów ma wejść w życie 31.1.2023 r. Jest to ostateczny termin na wdrożenie dyrektywy 2019/2121.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →