• Planowane jest między innymi ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz ich wypłaty oraz zmiany w ustalaniu prawa do świadczeń.
  • Można się również spodziewać usprawnienia obsługi i uporządkowania działań płatników składek w celu stabilizacji stanów kont płatników i ubezpieczonych.
  • Usprawniona zostać ma również obsługa prowadzenia rozliczeń z płatnikami składek.

Ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm; dalej: SysUbSpołU) wraz z innymi ustawami reguluje szczególnie istotny dla funkcjonowania Polski obszar ubezpieczeń społecznych. Jedną z kluczowych funkcji SysUbSpołU jest dysponowanie ogromnymi środkami Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zmieniające się warunki gospodarcze i społeczne pociągają za sobą konieczność stałego racjonalizowania całego systemu ubezpieczeń społecznych, co też jest zadaniem najnowszej nowelizacji SysUbSpołU, która właśnie jest przedmiotem prac Sejmu. W projekcie nowelizacji znalazło się wiele propozycji zmian, jednak w artykule omówione zostaną wybrane z nich.

Ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniami wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej

Pomysłodawcy projektu chcą, by obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi objęci zostali wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej, niezależnie od tego, czy spółka prowadzi działalność, uzyskuje przychody, zatrudnia pracowników itd. Uzależnienie obowiązku ubezpieczeniowego od statusu wspólnika ma na celu uniemożliwienie obejścia obowiązku ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ubezpieczeń społecznych w przypadku wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością ma powstać od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia udziałów w spółce. Obowiązek ten będzie ustawał wówczas, gdy dojdzie do wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia wszystkich udziałów w spółce. Dla wspólników spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej natomiast obowiązek ubezpieczeń społecznych będzie istnieć od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce. Obowiązek ten ustanie z chwilą wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce, z wyłączeniem okresu zawieszenia działalności spółki.

Prawo i postępowanie cywilne – najczęściej wybierane moduły w Systemie Legalis Sprawdź

Uproszczenie zasad podlegania dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym

Projekt zawiera także zmiany mające na celu uproszczenie zasad podlegania dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym, w tym zgłaszania się do nich po przerwie w prowadzeniu działalności. Proponuje się odejście od instytucji ustawania z mocy ustawy dobrowolnych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowego i chorobowego na skutek nieopłacenia składek w terminie. Dotyczy to zwłaszcza osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, duchownych czy innych osób podlegających pod dobrowolne ubezpieczenie społeczne na podstawie art. 7 SysUbSpołU. Dzięki proponowanym zmianom podleganie dobrowolnym ubezpieczeniom następować będzie od dnia wskazanego na formularzu zgłoszenia do dnia wskazanego na formularzu wyrejestrowania. Oznaczać to będzie, że w okresie od dnia przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego do dnia złożenia wniosku o wyrejestrowanie z tych ubezpieczeń składki na to ubezpieczenie będą należne i dochodzone przymusowo. Wiążę się to również z odejściem od dorozumianego przystąpienia do ubezpieczenia dokonywanego przez opłacenie składki. Tym samym osoby, które dokonają zgłoszenia do ubezpieczenia i nie wyrejestrują się z niego, będą podlegać ubezpieczeniu nawet w przypadku opłacenia składki po terminie lub nieopłacenia jej wcale.

Zmiany te pozwolą na ubieganie się o świadczenia z ubezpieczenia chorobowego również w przypadku opłacenia składek po terminie, a w przypadku osób, których niezdolność do pracy zaistnieje w okresie, w którym będą miały one zaległości z tytułu składek, umożliwią ubieganie się o świadczenia po spłacie zadłużenia.

Potrącanie nieopłaconych należności z tytułu składek ze świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz potrącenia nienależnie pobranych świadczeń emerytalno–rentowych z wypłacanych przez ZUS zasiłków

Część zmian proponowanych w SysUbSpołU ma na celu odzyskanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych należności z tytułu nieopłaconych składek, przy jednoczesnym zminimalizowaniu kosztów ich dochodzenia, zwłaszcza poprzez egzekucję administracyjną lub sądową. Uznano zatem, że rozsądnym rozwiązaniem będzie potrącanie kwot niezapłaconych składek z wypłacanych przez ZUS świadczeń. Umożliwi to bezegzekucyjne potrącanie nienależnie pobranych świadczeń i zmniejszenie kosztów egzekucji. Rozwiązanie to nie wpłynie jednocześnie na zmniejszenie zakresu ochrony świadczeniobiorców, gdyż potrącenia ze świadczeń dokonywane będą na zasadach przewidzianych w ustawie z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.). Ustawa określa rodzaje należności, które mogą podlegać potrąceniu oraz kolejność ich potrącania. Określa też maksymalna wysokość potrąceń.

Zmiany w obszarze umarzania należności z tytułu składek i nienaliczania odsetek z tytułu składek

Projektowane zmiany pozwolą także na nienaliczanie odsetek za zwłokę od należności z tytułu składek z przyczyn niezawinionych przez płatnika, leżących po stronie ZUS. Ponadto w sytuacji, gdy osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej ogłosi upadłość, powstanie przesłanka całkowitej nieściągalności składek, która będzie podstawą umorzenia takiej osobie należności z tytułu składek.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź