Zasady liczenia składki zdrowotnej zależą od formy opodatkowania. Nie może być tak, że przedsiębiorca podatek płaci np. według skali, a składkę jak ryczałtowiec. Zdarza się jednak, że formę opodatkowania zmienia już po pierwszych rozliczeniach z ZUS.
– Takie sytuacje są dość częste np. u tych, którzy nie muszą składać zawiadomienia o zmianie zasad opodatkowania w podstawowym terminie, czyli do 20 lutego – mówi dr Piotr Sekulski, doradca podatkowy w kancelarii Outsourced.pl.
Co ze składką zdrowotną?
Oto przykład. Panu Kowalskiemu w zeszłym roku dobrze szło w biznesie i w związku z tym płacił podatek liniowy (najbardziej mu się opłacał). Rok 2025 r. zaczął się jednak słabiej, pierwszy przychód uzyskał dopiero w marcu i zdecydował, że zmieni zasady opodatkowania na korzystniejsze dla niego rozliczenie według skali. Czas na zawiadomienie skarbówki ma do 22 kwietnia (20 i 21 to święta). Tak wynika z przepisów, ponieważ stanowią one, że jeśli przedsiębiorca chce zmienić formę opodatkowania, to musi poinformować fiskusa do 20. dnia miesiąca następującego po uzyskaniu pierwszego przychodu (wyjątek jest w grudniu). Jeśli ten pierwszy przychód uzyskamy w styczniu, zawiadomienie składamy do 20 lutego, jeśli później, termin się przesuwa.
Pan Kowalski składał już jednak deklaracje do ZUS i zaznaczał w nich, że jest na podatku liniowym. Co ma teraz zrobić? Czy może płacić podatek według skali (12 albo 32 proc. PIT) wybrany w kwietniu, a składkę zdrowotną tak jak dla podatku liniowego (4,9 proc. od dochodu) zgodnie z pierwszymi deklaracjami do ZUS?
Odpowiedź Ministerstwa Zdrowia
Zapytaliśmy o to Ministerstwo Zdrowia. Potwierdziło, że sposób odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne jest zależny od wybranej formy opodatkowania. „W trakcie roku można zgłosić zmianę formy opodatkowania, ale zmiana formy obejmuje cały rok podatkowy. Dlatego też we wskazanej sytuacji płatnik zobowiązany będzie skorygować dokumenty rozliczeniowe począwszy od stycznia, zaznaczając w nich jako obowiązującą go, aktualną formę opodatkowania” – czytamy w odpowiedzi.
– W tej sytuacji przedsiębiorca musi tylko skorygować deklaracje, bo jeśli nie miał przychodu, a co za tym idzie, dochodu, to płaci składkę minimalną, która jest na liniówce i skali taka sama. Gdyby jednak przechodził np. ze skali na ryczałt, musiałby dopłacić, ponieważ najniższa składka na ryczałcie jest wyższa od minimalnej na skali – mówi Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w inFakt.
Kto jeszcze może zmienić formę opodatkowania po 20 lutego? – Przedsiębiorcy, którzy są na kasowym PIT i kontrahent im nie zapłacił. Oni wykazują przychód dopiero w miesiącu zapłaty, wobec tego im także przesuwa się termin na zawiadomienie skarbówki o zmianie zasad opodatkowania – mówi Piotr Sekulski. Dodaje, że są też przedsiębiorcy (i to wcale nie tak mało), którzy popełnili błąd przy składaniu zawiadomienia i jest ono nieskuteczne. – Jeśli się zorientują, to nie tyle mogą, co wręcz muszą wrócić do poprzednich zasad opodatkowania – podkreśla Piotr Sekulski.
– W trakcie roku można też stracić prawo do podatku liniowego, jeśli oprócz działalności mamy także umowę o pracę i w firmie robimy dla pracodawcy to samo, co robimy na etacie – dodaje Piotr Juszczyk.
Miesięczna deklaracja
Czy w tych wszystkich sytuacjach trzeba skorygować miesięczne deklaracje do ZUS? – Z odpowiedzi Ministerstwa Zdrowia wynika, że tak – twierdzą eksperci. Wskazują jednak, że praktyka jest różna.
– Spotkałem się z ośmioma takimi sytuacjami, w trzech ZUS kazał korygować deklaracje miesięczne, w pięciu pozwalał na uporządkowanie składek dopiero w rozliczeniu rocznym – mówi Piotr Sekulski. – Także zetknąłem się z tym drugim rozwiązaniem. Wydaje się jednak, że prawidłowe jest to, co nakazuje Ministerstwo Zdrowia, czyli korekta deklaracji miesięcznych. Jeśli przedsiębiorca jej nie zrobi, może mieć też problemy techniczne ze złożeniem rozliczenia rocznego – tłumaczy Piotr Juszczyk.
Eksperci przypominają o jeszcze jednym przypadku – kiedy przedsiębiorca traci w trakcie roku prawo do ryczałtu, bo zrobił coś, co go tej formy opodatkowania pozbawia, np. sprzedał części samochodowe. – W takiej sytuacji musi od tego dnia przejść na skalę. Ale nie koryguje poprzednich rozliczeń, składka zdrowotna jest więc za część roku płacona na zasadach ryczałtu, a za część według skali – wyjaśnia Piotr Juszczyk.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
